|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Yazılar, Araştırmalar, Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Coğrafya Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar
İÇ ANADOLU BÖLGESİ’NİN BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ (2) İLE İLGİLİ KONU ANLATIM (COĞRAFYA KONU ANLATIMI)
Bölge yurdumuzun ortasında yer alır. Etrafı dağlarla çevrili olan iç Anadolu Bölgesi'ne deniz etkisinin ve nemli hava kütlelerinin ulaşması oldukça zordur. Bu nedenle iklimi karasal bir özellik gösterir. Kış mevsimi soğuk ve kar yağışlıdır.
Yağışlar daha çok ilkbaharda görülür. Yazları sıcak ve kuraktır. Bölge kapladığı alan bakımından ikinci sıradadır.
A. KONYA BÖLÜMÜ
Bölgenin güneyini oluşturur. Tuz Gölü ve çevresi ile Cihanbeyli platosu ve Obruk platosu'nu içine alır.
Yeryüzü Şekilleri:
Ovalar ve platolar geniş yer kaplar. Tuz Gölü, Akşehir Gölü, Eber Gölü, bölümün en önemli gölleridir. Konya ve Ereğli Ovaları en geniş ovalardır. Ovalar ve platolar arasında Karadağ ve Karacadağ volkanik dağları yer alır.
Tuz Gölü Türkiye'nin ikinci büyük doğal gölüdür. Tuz Gölü'nün alanı geniş olduğu halde derinliği çok azdır. Yazın buharlaşma sonucu alanı oldukça daralır. Ülkemizin tuz ihtiyacının büyük bir kısmı buradan karşılanır.
İklim ve Bitki Örtüsü:
Bölümde karasal iklim şartları etkilidir. Kışlar soğuk, yazlar sıcak ve kuraktır. Nem miktarı az olduğu için günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır. Bölüm Türkiye'nin en az yağış alan bölümüdür.
Yaygın bitki örtüsü bozkırdır. Bozkırlar ilkbahar yağışlarıyla yeşerirler. Yaz sıcaklıklarıyla kururlar. Toros dağlarının etekleri ile yükseklerde ormanlara rastlanır. Ormanların tahribi bölgedeki erozyonu önemli ölçüde artırmıştır.
Nüfus ve Yerleşme:
Bölümde nüfus yoğunluğu azdır. Nüfus daha çok akarsu boylarında ve dağların eteklerinde toplanmıştır. Bölümün başlıca merkezleri Konya, Ereğli, Karaman, Çumra, Akşehir, Aksaray ve Cihanbeyli'dir. En önemli yerleşim merkezi Konya'dır.
Konya'da tarım aletleri, şeker, çimento, unlu mamuller ve dokuma fabrikaları bulunur. Konya, son yıllarda hızla gelişen şehirlerimizden biridir.
Tarım ve Hayvancılık:
Bölümdeki ekonomik etkinliklerin başında tarım gelir. Bölümde sulama imkanlarının çok kısıtlı ve kuraklığın etkili olması nedeniyle yetiştirilen ürün çeşidi azdır. En çok yetiştirilen ürün buğdaydır. Türkiye buğday üretiminin önemli bir kısmı buradan sağlanır. Arpa, şeker pancarı, mercimek, sebze ve meyve yetiştiriciliği diğer tarımsal etkinliklerdir.
Küçükbaş hayvancılığın yaygın olduğu bölümde genellikle koyun beslenir. Bozkırların yaygın olması küçükbaş hayvancılığı kolaylaştırmıştır.
Madenler:
Bölümde yeraltı zenginliği azdır. Konya Sarayönü'nde cıva çıkarılır. Tuz Gölü'nden tuz elde edilir.
Turizm:
Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma tarihi eserler (Karatay Medresesi, Mevlana Müzesi, Alaaddin Camii vb.) en önemli turistik eserlerdir. Mevlana müzesini her yıl binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret eder.
B. YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ
Bölgenin kuzeybatısını oluşturur. En gelişmiş bölümdür.
Yeryüzü Şekilleri:
En önemli dağlar, Elmadağ, Sündiken, Sivrihisar ve İdris dağlarıdır. Güneydoğusundaki Haymana platosu geniş bir alan kaplar. Eskişehir Ovası, Yukarı Sakarya Ovası, Akıncı ve Ankara ovaları dağlar arasındaki önemli ovalardır.
Sakarya Irmağı ve kolları sularını bu bölümden toplar. Porsuk çayı, Ankara çayı, Sakarya'nın en önemli kollarıdır. Ankara yakınlarında Eymir ve Mogan gölleri bulunur.
İklim ve Bitki Örtüsü:
Bölümde karasal iklim etkilidir. Konya Bölümü'nden biraz daha fazla yağış alır. Yaygın bitki örtüsü bozkırdır. Kuzeyindeki dağlık alanlarda ormanlar bulunur.
Nüfus ve Yerleşme:
Nüfus yoğunluğu diğer bölümlerden fazladır. Sanayi gelişmiştir. Bunun nedeni iklim ve ulaşım şartlarının elverişli olması ve başkent Ankara'nın burada bulunmasıdır.
Nüfusun çoğunluğu şehirlerde yaşar. En önemli merkezler Ankara ve Eskişehir'dir. Ankara, Cumhuriyet'le birlikte gelişmiş bir şehirdir. Başkent olmasıyla birlikte hızla büyüyerek İstanbul'dan sonra en büyük ikinci şehir olmuştur. Bugün yurdumuzun önde gelen sanayi, eğitim, kültür ve ulaşım merkezidir.
Tarım ve Hayvancılık:
Bölümde buğday, arpa, şeker pancarı, patates, ayçiçeği, baklagiller, sebze ve meyve en çok yetiştirilen ürünlerdir. Ovalar tarımın yoğunlaştığı yerlerdir. Sulama imkanı bölgenin diğer bölümlerine göre daha fazladır.
Doğal bitki örtüsü bozkır olduğundan küçükbaş hayvancılık yaygındır. Bölgede, beslenen tiftik keçileri Ankara keçisi olarak da bilinir.
Sanayi:
Ankara'da uçak, tarım araçları, elektrik, elektronik, şeker, çimento, gıda, mobilya fabrikaları bulunur. Eskişehir'de (bilgi yelpazesi.com) ise uçak, şeker, tarım makineleri, lokomotif, çimento, buzdolabı, motor, kiremit ve gıda fabrikaları bulunur.
|
|
Madenler:
Bölümde çıkarılan başlıca madenler linyit, krom, bor, lületaşı ve sodadır.
Turizm:
Ankara'daki Hacı Bayram Veli'nin türbesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Anıtkabir, Atatürk Orman Çiftliği, Çankaya Atatürk Köşkü ile Eskişehir'deki Yunus Emre Türbesi başlıca turistik yerlerdir.
C. ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ
Bölüm, Kızılırmak'ın İç Anadolu'da çizdiği geniş yayı ve bu yayın güneyini içine alır.
Yeryüzü Şekilleri:
Bölümün yeryüzü şekilleri platolardan oluşur. Platoların en geniş olanı Bozok platosu'dur. Bölümün güneyinde Hasan Dağı, Melendiz Dağı ve Erciyes Dağı yer alır. Bu dağlar volkanizma sonucu oluşmuşlardır. En önemli ovalar Kayseri ve Develi ovalarıdır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklim şartları etkilidir. Hakim bitki örtüsü bozkırdır. Yozgat ve Akdağmadeni dağlık sahasında çam ormanları bulunur.
Nüfus ve Yerleşme: Nüfus daha çok akarsu boylarında ve Kızılırmak yayının güneyinde toplanmıştır. Bunda volkanik kökenli verimli toprakların bulunması etkilidir.
En önemli merkez Kayseri'dir. Nevşehir, Niğde, Yozgat, Çankırı diğer önemli merkezlerdir. Nüfusun çoğunluğu kırsal alanlarda yaşar.
Sanayi:
Kayseri'deki dokuma, mobilya, şeker, çimento, pastırma, sucuk, meyve suyu, hava ikmal ve bakım tesisleri en önemli sanayi kuruluşlarıdır. Kırıkkale'de silah fabrikası ve petrol rafinerisi, Kırşehir'de lastik fabrikası (Petlas) önemlidir.
Tarım ve Hayvancılık:
Bölümün ekonomik temelini tarım oluşturur. En çok yetiştirilen ürünler buğday, arpa, şeker pancarı ve baklagillerdir. Nevşehir ve Niğde çevresinde elma, üzüm, badem ve patates yetiştiriciliği önemlidir.
Bölümde geniş alan kaplayan platolarda yaygın olarak koyun beslenir.
Madenler:
Demir (Kayseri), mermer (Kırşehir), kayatuzu (Çankırı) ve çinko (Kayseri-Niğde) bu bölümde çıkarılan en önemli yeraltı zenginlikleridir.
Turizm:
Ürgüp ve Göreme çevresindeki peribacaları, yer altı şehirleri, höyükler ve Ihlara Vadisi en önemli turistik yerlerdir. Erciyes Dağı kış turizmi açısından önemlidir.
D. YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ
Bölüm Kızılırmak'ın kaynak kesimlerini içine alır.
Yeryüzü Şekilleri:
Bölgenin en dağlık ve en yüksek bölümüdür. Kuzeyde Yıldız ve Çamlıbel dağları, orta kesimde Akdağlar, güneyde ise Hınzır ve Tecer dağları bulunur. Bu dağların arasında ovalar, platolar ve geniş vadiler bulunur.
Geniş bir alan kaplayan Uzunyayla platosu bu bölümde yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü:
Bölümde karasal iklim etkilidir. Yükseltisinden dolayı karasallık bölgenin diğer bölümlerinden daha şiddetlidir. Kış aylarının çok soğuk olduğu bölümde sık sık don olayı görülür.
Yaygın bitki örtüsü bozkırdır. Yağışın fazla olduğu yüksek kesimlerde yer yer çam ormanlarına rastlanır.
Nüfus ve Yerleşme:
Elverişsiz iklim ve yeryüzü şekillerinden dolayı nüfus seyrektir. Kırsal nüfus şehir nüfusundan fazladır. En önemli merkez Sivas'tır.
Tarım ve Hayvancılık: Bölümde en önemli gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Buğday, arpa, şeker pancarı, patates, çavdar en çok yetiştirilen ürünlerdir.
Platolarda büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yapılır.
Sanayi:
Sivas'ta; demir yolu, demir-çelik, süt, yem, un, tuğla, çimento ve et kombinesı fabrikaları bulunmaktadır.
Madenler:
En önemli yer altı zenginlikleri linyit (Sivas-Kangal), demir (Sivas-Kangal), manganez (Sivas-Hafik) barit (Sivas-Ulaş) tır.
Turizm:
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi eserler ile dolu olan Sivas (Ulu Cami, Şifahiye Medresesi, Gök Medrese, Çifte Minareli Medrese, Divriği Ulu Camii vb.) tarihi turizm açısından önemlidir.
|
|
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
| ||||