|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Yazılar, Araştırmalar, Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Coğrafya Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar
PÜSKÜRÜK KAYAÇLAR NEDİR OLUŞUMLARI ÖZELLİKLERİ (COĞRAFYA KONU ANLATIM)
Yerin derinliklerindeki eriyik halde maddelerden oluşan mağmanın bulunduğu yerden hareket ederek yeryüzüne veya yeryüzüne yakın çeşitli yerlerine sokulup soğuyarak katılaşması sonucu oluşur.
Uzun yıllar hatta asırlar içinde yer altında meydana gelip yeryüzüne çıkan tabakalaşmış sert yapılara kayaç adı verilir.
Yanardağların ağzından yeryüzüne püskürtülen lav, kül vb. kızgın özdeklerin alçak yerlere yığılıp az çok hızla soğumaları sonunda oluşan kayaçlardır.
Katılaşım kayalar diğer bütün taşların kökenini oluşturur.
ÖZELLİKLERİ
-> Yapıları kristallidir(taneli)
-> Tabakalanma yoktur
-> Kütleler halindedirler
-> İçlerinde fosil bulunmaz
-> Asitten etkilenmezler
İkiye ayrılır:
1- İÇ PÜSKÜRÜK KAYAÇLAR
Bazı durumlarda magma yeryüzüne sokulurken üstteki tabakaları kıramaz bunun sonucunda da volkanik patlama olayı olmaz; magma yeryüzüne çıkamadan ancak yeryüzüne yakın yerlerde soğumaya başlar. Bu yolla oluşan taşlara aynı zamanda derinlik taşları da denmektedir. Bu yapılar genellikle açık renklidir ve dış güçlerin üstteki tabakaları aşındırması sonucunda soğuduktan sonra yeryüzüne çıkabilirler. Bunlara en iyi örnek olarak; Granit verilebilir.
Özellikleri:
-> Yerkabuğu içindeki mağmanın yeryüzüne çıkmadan katılaşması ile oluşur
-> Ağır ağır katılaştıklarından içindeki minareller iri billuridir
-> En güzel örneği Granittir. Ayrıca siyenit, diyorit, gabro
-> Yeraltında olmalarına karşın dış kuvvetlerin aşındırmasıyla yeryüzüne de çıkabilirler.
|
|
2- DIŞ PÜSKÜRÜK KAYAÇLAR
Magmanın ve yer kabuğunun kırık ve çatlaklarının yeryüzüne çıkıp soğuması sonucunda meydana gelen taşlara dış püskürük kayaçlar adı verilir. Bu taşlar yeryüzüne volkanik patlamayla çıkar ve hava ile temasa girdiği an soğuma özelliği gösterir. Bir kısmı volkanik patlama esnasında çevreye saçılan lavların bir kısmı ise volkanik küllerin, bir kısmı da iri parçaların soğuması sonucunda olur. Bu yapılar hızlı soğurlar bu nedenle de ince taneli olurlar. Bunlara en iyi örnek; bazalt ve andezit verilebilir.
Özellikleri:
-> Mağmanın yeryüzüne çıkarak soğuması sonucu oluşur
-> Bu taşlar yarı kristallidir çıkan mağma hava ile teması sonucu çabuk soğumaya geçtiğinden tam kristalleşme olmaz
-> Şekilsizdir az sayıda büyük kristal bulunabilir camsı bir yapı gösterirler
-> Ülkemizde en çok andezit bazalt granit yaygındır
-> Başlıcaları ;liparit, volkancamı(Obsidyen), katrantaşı, süngertaşı, inci taşı(perlit) ,trakit, andazit, bazalt
|
|
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
“KONU ANLATIMLI DERSLER” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
| ||||