Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Fen Bilimleri Konu Anlatımı

ELEKTRİK, DURGUN ELEKTRİK, ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ, ELEKTROSKOP, TOPRAKLAMA, DOKUNMA, SÜRTÜNME, ŞİMŞEK, YILDIRIM, İLETKEN, YALITKAN İLE İLGİLİ KONU ANLATIM (2) (FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR)

 

1- MADDENİN YAPISI VE ATOM:

 

Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddenin kendi özelliğini taşıyan en küçük yapı taşına atom denir.

 

-> Atom, küre şeklindedir ve merkezinde çekirdek bulunur.

 

-> Atom, elektrikli yapıya sahiptir yani içerisinde (+) ve (–) yükler bulunur.

 

-> Atom, gözle ya da mikroskoplarla görülmez.

 

-> Atomda; proton, elektron ve nötron denilen üç tanecik bulunur. Bu taneciklere atomun temel tanecikleri denir.

 

-> Atomda, protonlar (+) yüklü, elektronlar (–) yüklü, nötronlar ise yüksüz taneciklerdir.

 

-> Atomdaki elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan (–) yüklü elektronlar ve (+) yüklü protonlardır.

 

-> Atomda, (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar atomun çekirdeğinde bulunur, (–) yüklü elektronlar ise çekirdeğin etrafında belirli (yörüngelerde) sürekli dolanırlar.

 

-> Atomda, proton ve nötronlar hareket etmezler, hareket eden tanecikler ise sadece (–) yüklü elektronlardır.

 

-> Elektriklenme olayının nedeni elektronların hareket etmesi yani yer değiştirmesidir.

 

-> Atomda, (normal şartlarda) (+) yüklü protonların sayısı, (–) yüklü elektronların sayısına eşittir.

 

 

a) Nötr Atom ve Cisim:

 

Proton sayısı elektron sayısına yani (+) yük sayısı (–) sayısına eşit olan atoma nötr atom denir.

 

Proton sayısı elektron sayısına yani (+) yük sayısı (–) sayısına eşit olan cisme nötr cisim denir.

 

 

b) Pozitif (+) Yüklü Atom ve Cisim:

 

Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı (–) sayısından fazla olan atoma pozitif (+) yüklü atom denir.

 

Nötr haldeki atom dışarıya elektron yani (–) yük verirse pozitif (+) yüklü atom haline geçer.

 

Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı (–) sayısından fazla olan cisme pozitif (+) yüklü cisim denir.

 

Nötr cisim dışarıya elektron yani (–) yük verirse pozitif (+) yüklü cisim haline geçer.

 

 

c) Negatif (-) Yüklü Atom ve Cisim:

 

Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı (–) sayısından az olan atoma negatif (-) yüklü atom denir.

 

Nötr haldeki atom dışarıdan elektron yani (-) yük alırsa negatif (–) yüklü atom haline geçer.

 

Proton sayısı elektron sayısından yani (+) yük sayısı (-) sayısından az olan cisme negatif (-) yüklü cisim denir.

 

Nötr cisim dışarıdan elektron yani (-) yük alırsa negatif (-) yüklü cisim haline geçer.

 

 

 

2- ELEKTRİK YÜKÜ ÇEŞİTLERİ (ARTI VE EKSİ YÜKLER):

 

Doğada iki çeşit elektrik yükü vardır. Bunlar pozitif yani (+) artı ve negatif yani (–) eksi elektrik yükleridir.

 

-> Aynı cins elektrik yükleri birbirlerini iterler.

 

-> Aynı cins elektrik yüküyle yüklü cisimler birbirlerini iterler.

 

-> Zıt elektrik yükleri birbirlerini çekerler.

 

-> Zıt cins elektrik yüküyle yüklü cisimler birbirlerini çekerler.

 

-> Nötr cisimler birbirlerini itmez ya da çekmezler.

 

-> Pozitif (+) yüklü cisimler nötr cismi çekerler.

 

-> Negatif (–) yüklü cisimler nötr cismi çekerler.

 

-> Cisimlerin birbirlerine uyguladıkları itme ya da çekme kuvveti, cisimlerin üzerindeki yük miktarı ile doğru (aralarındaki uzaklığın karesi ile ters) orantılıdır.

 

 

 

3- DURGUN (STATİK) ELEKTRİK:

 

İki cisim birbirine temas ettiğinde (sürtüldüğünde veya dokundurulduğunda) veya yaklaştırıldığında (etki ettiğinde) cisimlerin üzerinde elektrik yükleri birikir.

 

Cisimlerin üzerinde biriken elektrik yüklerinin tamamına (toplamına) durgun (statik) elektrik denir.

 

 

4- ELEKTRİKLENME:

 

İki cisim birbirine temas ettiğinde (sürtüldüğünde veya dokundurulduğunda) veya yaklaştırıldığında (etki ettiğinde) cisimlerin üzerinde elektrik yüklerinin birikmesine (toplanmasına) yani cisimlerin üzerindeki elektrik yüklerinin (bilgi yelpazesi.net) sayısının değişmesine elektriklenme denir. Elektriklenme sonucunda cisimlerin üzerindeki yük dengesi değişir.

 

Cisimler, temas (sürtünme ve dokunma) ve etki ile elektriklenebilirler.

 

Temas (sürtünme ve dokunma) ve etki ile üzerinde elektrik yükleri biriken (toplanan) cisimlere elektriklenmiş cisimler denir. Elektriklenmiş cisimlere dışarıdan herhangi bir etki uygulanmazsa cisimlerin üzerinde birken elektrik yükleri oldukları yerde kalırlar, hareket etmez ve dağılmazlar.

 

 

5- ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ (CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ):

 

Cisimler, temas ve etki ile elektriklenebilirler. Temas ile elektriklenme, sürtünme ve dokunma ile elektriklenme olarak iki çeşittir.

 

 

 

a) Sürtünme İle Elektriklenme:

 

İki cisim birbirine sürtüldüğünde cisimler arasında elektron yani (–) yük alışverişi olur ve bu sayede cisimler elektriklenir. Cisimlerin bu şekilde elektriklenmesine sürtünme ile elektriklenme denir.

 

-> Sürtünme ile elektriklenmede cisimler arasında elektron (yani – yük) alışverişi olur.

 

-> Sürtünme ile elektriklenmede elektron (yani – yük) veren cisim pozitif (+) yükle yüklenir.

 

-> Sürtünme ile elektriklenmede elektron (yani – yük) alan cisim negatif (–) yükle yüklenir.

 

-> Sürtünme ile elektriklenmede cisimler arasında alınan ve verilen elektron yani (–) yük sayıları eşittir.

 

-> Sürtünme ile elektriklenen cisimler başlangıçta nötr haldedir.

 

-> Sürtünme ile elektriklenmede cisimler zıt yükle yüklenirler.

 

-> Sürtünme ile elektriklenen cisimler eşit sayıda ve zıt yükle yükleneceği için elektriklendikten sonra tekrar birbirlerine dokundurulurlarsa nötr hale geçerler.

 

Örnek: Plastik çubuk yünlü kumaşa sürtülünce, yünlü kumaştan plastik çubuğa elektronlar yani (–) yükler geçerler. Bunun sonucunda hem plastik çubuk hem de yünlü kumaşın üzerinde elektrik yükleri birikir (elektrik yüklerinin sayısı değişir) yani hem plastik çubuk hem de yünlü kumaş elektriklenir.

 

-> Plastik çubuk elektron aldığı için negatif (–) yükle yüklenir.

 

-> Yünlü kumaş elektron verdiği için pozitif (+) yükle yüklenir.

 

-> Yünlü kumaşın verdiği elektron sayısı plastik çubuğun aldığı elektron sayısına eşittir.

 

-> Elektriklenen plastik çubuk ve yünlü kumaş, küçük kâğıt parçalarına yaklaştırılınca onları çekebilir.

 

 

Örnek: Cam çubuk ipek kumaşa sürtülünce, cam çubuktan ipek kumaşa elektronlar yani (–) yükler geçerler. Bunun sonucunda hem cam çubuk hem de ipek kumaşın üzerinde elektrik yükleri birikir (elektrik yüklerinin sayısı değişir) yani hem cam çubuk hem de ipek kumaş elektriklenir.

 

-> Cam çubuk elektron verdiği için pozitif (+) yükle yüklenir.

 

-> İpek kumaş elektron aldığı için negatif (-) yükle yüklenir.

 

-> Cam çubuğun verdiği elektron sayısı ipek kumaşın aldığı elektron sayısına eşittir.

 

-> Elektriklenen cam çubuk ve ipek kumaş, küçük kâğıt parçalarına yaklaştırılınca onları çekebilir.

 

 

 

b) Dokunma İle Elektriklenme:

 

Yüklü bir cisim (+ veya – yüklü) nötr bir cisme dokundurulursa, nötr cismi kendi elektrik yüküyle yükler. Nötr cismin bu şekilde elektriklenmesine dokunma ile elektriklenme denir.

 

-> Dokunma ile elektriklenen cisimler aynı cins yükle yüklenirler.

 

-> Dokunma ile elektriklenen cisimler aynı cins yükle yüklenecekleri için elektriklendikten sonra birbirlerini iterler.

 

-> Dokunma ile elektriklenmede daima elektronlar yani (–) yükler hareket ederler.

 

-> Dokunma ile elektriklenmede cisimlerin kazandıkları yükler kalıcıdır.

 

-> Dokunma ile elektriklenen cisimlerin sahip oldukları toplam elektrik yükleri, cisimler arasında büyüklüklerine göre paylaşılır.

 

-> Dokunma ile elektriklenen cisimler küre şeklinde ise sahip oldukları elektrik yüklerini yarıçapları ile doğru orantılı olarak (yarıçapları oranında) paylaşırlar.

 

 

Örnek: (+) yüklü cisim, nötr cisme dokundurulursa, (+) yüklü cisim nötr cisimden bir miktar (–) yük yani elektron çeker. Nötr cisim (–) yük kaybettiği için (+) yükle yüklenir. (+) yüklü cisimde hala (+) yük sayısı fazladır ve bu cisim (+) yüklü halde kalır, nötr hale geçmez.

 

 

Örnek: (–) yüklü cisim, nötr cisme dokundurulursa, nötr cisimdeki (+) yükler, (–) yüklü cisimden bir miktar (–) yük yani elektron çeker. Nötr cisim (–) yük kazandığı için (–) yükle yüklenir. (–) yüklü cisimde hala (–) yük sayısı fazladır ve bu cisim (–) yüklü halde kalır, nötr hale geçmez.

 

 

 

c) Etki İle Elektrikleme:

 

Yüklü bir cisim (+ veya – yüklü) nötr haldeki bir cisme dokundurulmadan yaklaştırılırsa, nötr cismi etki ile elektrikleyebilir yani nötr cismin belli yerlerindeki elektrik yüklerinin sayısını değiştirebilir. Cisimlerin bu şekilde elektriklenmesine etki ile elektrikleme (veya elektrostatik indüksiyon) denir.

 

-> Etki ile elektriklemede elektron yani (–) yük alışverişi olmaz.

 

-> Etki ile elektriklenmede cisimlerin üzerinde biriken yani cisimlerin kazandıkları elektrik yükleri kalıcı değildir.

 

-> Etki ile elektriklenmede, yüklü cisim uzaklaştırılırsa, nötr cisimdeki yükler tekrar dağılır yani yükler eski haline geri döner.

 

-> Etki ile elektriklenmede, elektriklenen cismin uçlarında eşit sayıda fakat zıt yükler birikir. (Cisimlerin uçlarında biriken elektrik yükleri eşit sayıdadır).

 

-> Cisimlerin etki ile elektriklenebilmesi için topraklama yapılması gerekir.

 

-> Etki ile elektriklenmede, elektriklenen cisim ile elektriklenmeyi sağlayan cisim daima zıt yüklerle yüklenirler.

 

 

Örnek: (+) yüklü K cismi, nötr haldeki L cisminin 1. ucuna yaklaştırılırsa, 1. uca doğru (–) yükleri çeker. 1. uçta (–) yüklerin sayısı artacağı için bu uç (–) yükle, 2. uçta (–) yüklerin sayısı azalacağı için bu uç ta (+) yükle yüklenir.

 

-> L cismi hala nötr haldedir. Sadece yüklerinin yerleri değişmiştir.

 

-> L cisminin 1. ve 2. ucu eşit sayıda fakat zıt yükle yüklenir.

 

-> K cismi uzaklaştırılırsa L cismindeki yükler tekrar dağılır.

 

-> K cismi uzaklaştırılmadan L cismi ortadan ikiye bölünürse 1. uçun olduğu parça (–) yükle, 2. ucun olduğu parça (+) yükle yüklenir.

 

 

Örnek: (–) yüklü K cismi, nötr haldeki L cisminin 1. ucuna yaklaştırılırsa, 1. uçtaki (–) yükleri iter. 1. uçta (–) yüklerin sayısı (bilgi yelpazesi.net) azalacağı için bu uç (+) yükle, 2. uçta (–) yüklerin sayısı artacağı için bu uç ta (–) yükle yüklenir.

 

-> L cismi hala nötr haldedir. Sadece yüklerinin yerleri değişmiştir.

 

-> L cisminin 1. ve 2. ucu eşit sayıda fakat zıt yükle yüklenir.

 

-> K cismi uzaklaştırılırsa L cismindeki yükler tekrar dağılır.

 

-> K cismi uzaklaştırılmadan L cismi ortadan ikiye bölünürse 1. uçun olduğu parça (+) yükle, 2. ucun olduğu parça (–) yükle yüklenir.

 

 

 

6- ELEKTRİKLENMİŞ CİSİMLER ARASINDAKİ İTME VE ÇEKME:

 

-> Aynı cins maddeler aynı yollarla elektriklenip birbirlerine yaklaştırılırsa birbirlerine dokunmadan birbirlerini iterler.

 

-> Aynı cins maddeler elektriklenirse üzerlerinde aynı cins elektrik yükleri birikir yani maddeler aynı cins elektrik yüküyle yüklenirler.

 

-> Aynı cins elektrik yüküyle yüklü cisimler birbirlerini iterler.

 

-> Farklı cins maddeler aynı yollarla elektriklenip birbirlerine yaklaştırılırsa birbirlerine dokunmadan birbirlerini çekerler.

 

-> Farklı cins maddeler elektriklenirse üzerlerinde farklı cins elektrik yükleri birikir yani maddeler farklı cins elektrik yüküyle yüklenirler.

 

-> Farklı cins elektrik yüküyle yüklü cisimler birbirlerini çekerler.

 

-> Elektriklenmiş cisimler arasındaki uzaklık artarsa itme veya çekme kuvveti azalır.

 

-> Elektriklenmiş cisimler üzerindeki elektrik yüklerinin sayısı (miktarı) artarsa itme veya çekme kuvveti artar.

 

 

Örnek: İki plastik çubuk yünlü kumaşa sürtüldüğünde, yünlü kumaştan plastik çubuklara elektronlar yani (–) yükler geçerler. Plastik çubuklar elektron aldığı için negatif (–) yükle yüklenirler ve aynı cins elektrik yüküyle yüklü plastik çubuklar birbirlerine yaklaştırılırsa birbirlerini iterler.

 

 

Örnek: İki cam çubuk ipek kumaşa sürtüldüğünde, cam çubuklardan ipek kumaşa elektronlar yani (–) yükler geçer. Cam çubuklar elektron kaybettiği için pozitif (+) yükle yüklenirler ve aynı cins elektrik yüküyle yüklü cam çubuklar birbirlerine yaklaştırılırsa birbirlerini iterler.

 

 

Örnek: Elektriklenmiş plastik ve cam çubuklar birbirlerine yaklaştırılırsa üzerlerinde farklı cins elektrik yükleri birikeceğinden birbirlerini çekerler.

 

 

 

SONUÇLAR:

 

1- İki plastik çubuğun üzerinde biriken elektrik yükleri aynı olduğu için plastik çubuklar aynı cins yükle yüklenirler ve birbirlerini iterler.

 

2- İki cam çubuğun üzerinde biriken elektrik yükleri aynı olduğu için cam çubuklar aynı cins yükle yüklenirler ve birbirlerini iterler.

 

3- Cam ve plastik çubuklar farklı cins maddeler olduğu için üzerlerinde farklı cins yükler birikir yani çubuklar farklı cins yüklerle yüklenirler ve birbirlerini çekerler.

 

 

7- TOPRAKLAMA:

 

Herhangi bir cismi tek cins elektrik yüküyle yüklemek veya yüklü cismi nötr hale getirmek için uygulanan yönteme topraklama denir.

 

Topraklama olayında yüklü cisimden toprağa veya topraktan yüklü cisme doğru negatif (–) elektrik yükü yani elektron akışı olur.

 

-> Topraklama yapılırken cisim iletken tel ile toprağa bağlanır.

 

-> Toprak yani yerküre nötrdür.

 

-> Toprak istenildiği kadar elektron alır veya verir.

 

-> Herhangi bir cismin topraklanan ucu (veya cismin kendisi) daima nötr hale geçer.

 

-> Topraklama olayında sadece elektronlar yani (–) yükler hareket ederler.

 

 

Topraklama İle İlgili Örnekler:

 

1- (+) yüklü cisim topraklanırsa (yani iletken tel ile toprağa bağlanırsa), cisim nötr oluncaya kadar topraktan elektron (– yük) alır.

 

 

 

2- (–) yüklü cisim topraklanırsa (yani iletken tel ile toprağa bağlanırsa), cisim nötr oluncaya kadar toprağa elektron (– yük) verir.

 

 

 

3- (+) yüklü K cismi, nötr L cisminin 1. ucuna yaklaştırılırsa, L cisminin 1. ucu (–) yükle, 2. ucu (+) yükle yüklenir. K cismi uzaklaştırılmadan L cisminin 2. ucu topraklanırsa bu uç topraktan elektron çeker ve nötr olur.

 

Toprak bağlantısı kesildikten sonra K cismi uzaklaştırılırsa L cismi (–) yükle yüklenmiş olur.

 

 

 

4- (–) yüklü K cismi, nötr L cisminin 1. ucuna yaklaştırılırsa, L cisminin 1. ucu (+) yükle, 2. ucu (–) yükle yüklenir. K cismi uzaklaştırılmadan L cisminin 2. ucu topraklanırsa bu uç toprağa elektron verir ve nötr olur.

 

Toprak bağlantısı kesildikten sonra K cismi uzaklaştırılırsa L cismi (+) yükle yüklenmiş olur.

 

 

 

NOT:

 

1- Cisimlerin elektriklenmesine örnekler:

 

-> Temiz saçın kabarması ya da tarak tarafından çekilmesi.

 

-> Yün ya da naylon giysilerin vücudun hareketi ile elektriklenmesi ve çıkartılırken kıvılcım oluşturması veya ses çıkarması.

 

-> Ortamdaki toz taneciklerinin hava ile temas ederek elektriklenmesi sonucunda televizyon ekranında toz birikmesi.

2- Bileşik kapların özelliğine göre kaplardaki sıvı basınçları eşit oluncaya kadar devam eden sıvı akışı, elektrik yükü akışına benzetilir.

 

3- Sürahideki suyun farklı büyüklüklerdeki bardaklara boşaltıldığında toplam su miktarının değişmemesi ve bardakların farklı hacimde su almaları, büyüklükleri farklı olan cisimlerin farklı elektrik yükü almalarına ve toplam yük miktarının değişmemesine benzetilir.

 

4- Havadaki nem oranı elektriklenmeyi etkiler. Nemli havada bulunan çok sayıdaki elektrik yükleri cisimlerin elektriklenmesini zorlaştırır. Bu nedenle havadaki nemin az olduğu kuru ortamlarda elektriklenme daha kolay olur.

 

5- Cisimlerin temas ile elektriklenmesinde, cisimlerin birbirine dokunması yeterlidir. Sürtünme olayı, cisimlerin birbirine temas eden yüzeyini arttırır ve elektriklenmeyi kolaylaştırır.

 

6- Elektronik malzemelerle çalışılan ortamlarda oluşan elektriklenme, elektronik devre elemanlarının etkileyerek bozulmalarına neden olacağı için bu ortamlarda çalışanlar elektriklenmeyen ve antistatik malzemelerden yapılan terlik, ayakkabı, önlük gibi eşyalar kullanır.

 

7- Plastik, kağıt ve tekstil gibi yalıtkan malzemelerle çalışılan yerlerde elektriklenme nedeniyle üretilen maddeler birbirlerine veya makinelere yapışarak kaliteyi düşürür. Elektriklenme nedeniyle ortamdaki toz ve kir parçacıkları malzemelere yapışabilir. Elektriklenmeyi önlemek için iyonize hava üfleyici denilen araçlar yardımıyla ortam nemlendirilir.

 

8- Yüklü cisim nötr cisme yaklaştırıldığında etki ile kendine yakın olan kısmını zıt elektrik yüküyle, kendine uzak olan kısmını aynı cins elektrik yüküyle yükler. Yüklü cisim, kendine yakın olan kısımdaki zıt elektrik yüklerine çekme kuvveti, uzak olan kısımdaki aynı elektrik yüklerine itme kuvveti uygular. Fakat kendine yakın olan kızımdaki zıt elektrik yüklerine uyguladığı çekme kuvveti kendine uzak olan kısımdaki aynı cins elektrik yüklerine uyguladığı itme kuvvetinden büyük olduğu için nötr cismi kendine çeker.

 

 

8- ELEKTROSKOP VE ÖZELLİKLERİ:

 

a) Elektroskop:

 

Bir cismin elektrik yüklü olup olmadığını, cisim yüklü ise yükünün cinsinin ne olduğunu belirlemek için kullanılan araçlara elektroskop denir.

 

Elektroskopta metal (iletken) bir topuz, topuza bağlı olan metal (iletken) bir çubuk ve çubuğa da bağlı olan metal (iletken) yapraklar bulunur.

 

Elektroskopta cisimlerin yükleri, yaprakların durumuna ve hareketine göre belirlenir.

 

 

 

b) Elektroskopun Özellikleri:

 

1- Elektroskop nötr halde ise yapraklar kapalıdır.

 

 

2- Elektroskop (+ veya –) yüklü ise yapraklar aynı cins yükle yüklenir ve birbirini iterek açılır.

 

 

3- Yapraklardaki yük miktarı ne kadar fazla ise yapraklardaki açılma miktarı da o kadar fazla olur.

 

 

 

4- Nötr elektroskopa (+) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> Yapraklardaki (–) yükler (bilgi yelpazesi.net) topuza çekilir.

 

-> Topuzda (–) yük sayısı artacağı için topuz (–) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklarda (–) yük sayısı azalacağı için yapraklar (+) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar açılır.

 

 

 

5- Nötr elektroskopa (–) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> Topuzdaki (–) yükler yapraklara itilir.

 

-> Topuzda (–) yük sayısı azalacağı için topuz (+) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklarda (–) yük sayısı artacağı için yapraklar (–) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar açılır.

 

 

 

6- Nötr elektroskopa (+) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> (+) yüklü cisim nötr elektroskoptan (topuzdan ve yapraklardan) (–) yük alır (yani – yükler + yüklü cisme geçer).

 

-> Elektroskopta (–) yüklerin sayısı azalacağı için hem topuz hem de yapraklar (+) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar açılır.

 

 

7- Nötr elektroskopa (–) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> (–) yüklü cisimden nötr elektroskopa (topuza ve yapraklara) (–) yükler geçer.

 

-> Elektroskopta (–) yüklerin sayısı artacağı için hem topuz hem de yapraklar (–) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar açılır.

 

 

8- (+) yüklü elektroskopa (+) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> (+) yüklü cisim yapraklardan (–) yük çeker.

 

-> Yapraklardaki (–) yük sayısı azalacağı için (+) yük sayısı daha da artar.

 

-> Yapraklar daha fazla açılır.

 

 

9- (–) yüklü elektroskopa (–) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> (–) yüklü cisim topuzdaki (–) yükleri yapraklara iter.

 

-> Yapraklardaki (–) yük sayısı artar.

 

-> Yapraklar daha fazla açılır.

 

 

10- (+) yüklü elektroskopa (–) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> (–) yüklü cisim topuzdaki (–) yükleri yapraklara iter.

 

-> Yapraklardaki (+) yük sayısı azalır.

 

-> Yapraklar biraz kapanır.

 

 

 

11- (–) yüklü elektroskopa (+) yüklü cisim yaklaştırılırsa;

 

-> (+) yüklü cisim yapraklardaki (–) yükleri topuza çeker.

 

-> Yapraklardaki (–) yük sayısı azalır.

 

-> Yapraklar biraz kapanır.

 

 

12- Bir cismin yükünün cinsini belirlemek için, yükü bilinen bir elektroskop kullanılır.

 

-> Cisim, (+) yüklü elektroskopun topuzuna yaklaştırıldığında yapraklar daha fazla açılıyorsa yaklaştırılan cisim (+) yüklü, yapraklar biraz kapanıyorsa yaklaştırılan cisim (–) yüklüdür.

 

-> Cisim, (–) yüklü elektroskopun topuzuna yaklaştırıldığında yapraklar daha fazla açılıyorsa yaklaştırılan cisim (–) yüklü, yapraklar biraz kapanıyorsa yaklaştırılan cisim (+) yüklüdür.

 

13- (+) yüklü elektroskopa (+) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Dokundurulan cismin yük miktarı elektroskopun yük miktarından fazla ise yapraklar daha fazla açılır.

 

-> Dokundurulan cismin yük miktarı elektroskopun yük miktarından az ise yapraklar biraz kapanır.

 

14- (–) yüklü elektroskopa (–) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Dokundurulan cismin yük miktarı elektroskopun yük miktarından fazla ise yapraklar daha fazla açılır.

 

-> Dokundurulan cismin yük miktarı elektroskopun yük miktarından az ise yapraklar biraz kapanır.

 

15- (+) yüklü elektroskopa eşit ve zıt yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Elektroskop nötrleşir.

 

-> Yapraklar tamamen kapanır.

 

16- (–) yüklü elektroskopa eşit ve zıt yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Elektroskop nötrleşir.

 

-> Yapraklar tamamen kapanır.

 

17- (+) yüklü elektroskopa yük miktarı daha az olan (–) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Yapraklar biraz kapanır.

 

18- (–) yüklü elektroskopa yük miktarı daha az olan (+) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Yapraklar biraz kapanır.

 

19- (+) yüklü elektroskopa yük miktarı daha fazla olan (–) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Elektroskop önce nötrleşir, sonra (–) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar önce kapanır, sonra açılır.

 

20- (–) yüklü elektroskopa yük miktarı daha fazla olan (+) yüklü cisim dokundurulursa;

 

-> Elektroskop önce nötrleşir, sonra (+) yükle yüklenir.

 

-> Yapraklar önce kapanır, sonra açılır.

 

 

ÖRNEKLER:

 

1- (+) yüklü A cismi, birbirlerine dokunmakta olan K ve L cisimlerine yaklaştırılıyor. A cismi uzaklaştırılmadan K ve L cisimleri ayrılırsa hangi yükle yüklenirler?

 

 

 

3- (+) yülü A cismi ile (–) yüklü B cismi, nötr halde olan ve birbirlerine dokunan K, L, M kürelerine yaklaştırılıyor. A ve B cisimleri çekilmeden K,L,M küreleri birbirinden ayrılırsa hangi yükle yüklenirler?

 

 

5- Nötr haldeki içi boş küre veya silindirin içine yüklü cisim dokundurulursa, kürenin veya silindirin iç yüzeyi nötr olur. Yükler, karşılıklı olarak birbirini iterek küre veya silindirin dış yüzeyinde birikirler.

 

 

7- Şekle göre (+) yüklü A cismi, B cismini;

a) İtiyorsa B cismi hangi yükle yüklüdür?

b) Çekiyorsa B cismi hangi yükle yüklüdür?

 

 

a) Aynı cins yükle yüklü cisimler birbirini iteceği için;

B -> (+)

 

b) Zıt yükle yüklü cisimler birbirini çekeceği için;

B -> (–)

 

 

8- Şekle göre K çubuğu (+) yüklü X cismi ile Y cismini itiyor. L çubuğu da Y cismini ve Z cismini çekiyorsa K, L, Y ve Y cisimleri hangi yükle yüklüdür?

 

 

9- Şekildeki (–) yüklü A cismi, birbirlerine dokunmakta olan yarıçapları farklı ve nötr haldeki X, Y, Z kürelerine yaklaştırılıyor. A cismi uzaklaştırılmadan küreler birbirlerinden ayrılırsa yüklerinin işareti ve yük miktarları ne olur?

 

 

-> X ve Z, aynı miktarda ve zıt yükle yüklenirler.

 

-> Y, nötrdür.

 

FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

.......

11. **Yorum**
->Yorumu: yeni keşfettim siteyi .anlatım çok güzel süper olmuş bütün konuları yapın lütfen
->Yazan: yağmur

10. **Yorum**
->Yorumu: gerçekten süper anlatılmış .Ben de nasıl anliYcam bu konuyu diye düşünüyordum çok teşekkürler..
->Yazan: yağmur

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz:


Yorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçin
ve delete tuşuna basın...

 


 E Mail
(Zorunlu Değil):