|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > tarih dersi ile ilgili konu anlatımlar > Osmanlı Devleti Tarihi Osmanlı İmparatorluğu İle İlgili Konu Anlatımlar
DURAKLAMA NEDENLERİ (OSMANLI DEVLETİ KONU ANLATIM)
Osmanlı tarihinde Sokullu'nun ölümünden (1579), Karlofça Antlaşması'na (1699) kadar olan zaman "Duraklama Dönemi" olarak adlandırılmıştır.
Osmanlı Devleti'nde Duraklama Devri'nin başlamasının birden fazla nedeni vardır.
A- DURAKLAMANIN İÇ NEDENLERİ
1. Devlet Yönetiminin Bozulması
Padişahlar, Kuruluş ve Yükselme Devirleri'nde Osmanlı devlet yönetiminin başında bulunurlardı. Bütün seferlere ordunun başında katılırlardı.
Kanuni'den sonra gelen padişahlar devlet yönetiminden uzaklaşmışlar ve seferlere katılmamaya başlamışlardır.
XVII. yüzyılda padişahların devlet yönetiminden uzaklaşmalarının en önemli nedeni Osmanlı veraset sistemidir. Bu sisteme göre; hükümdarlık babadan oğula geçiyordu. Kardeşler devlet üzerinde hak iddia ederlerse şehzadeleri öldürme yetkisi padişaha aitti. Padişahlar kardeşlerini, ayaklanmalarından korktukları için öldürmüşlerdir. Bu durum XVII. yüzyıl başlarında tahta geçecek yetişkin şehzade kalmamasına yol açmıştır. I. Ahmet ilk defa veraset sistemini değiştirmiştir. Buna göre tahta hanedanın en yaşlı ve en akıllı üyesi (Ekber sistemi) geçecekti. XVII. yüzyılda tahta genelde çocuk yaşta padişahlar geçmiştir.
Veraset sisteminin değişmesinden sonra şehzadelerin sancaklarda eğitilmesi
uygulamasından vazgeçilmiştir. Bundan sonra şehzadeler saray dışına çıkarılmamışlardır (Kafes usulü). Küçük yaşta esir gibi yaşayan ve ölüm korkusu içindeki padişahların ruh sağlıkları da zamanla bozulmuştur. Bu nedenle XVII. yüzyılda başa geçenlerin bir kısmı çocuk yaştakiler bir kısmı da akli dengesi bozuk kişiler olmuştur.
2. Ordu ve Donanmanın Bozulması
Osmanlı ordusunun ilk bozulan kurumu Yeniçeri Ocağı'dır. Yeniçerilerin sayılarının artması, devlet içinde ayrı bir güç haline gelmelerine yol açmıştır. Devşirme kanununa uyulmaması ve tımarlı sipahilerin yetişmemesi sonucunda Osmanlı'nın kara gücü zarar görmüştür.
3. Maliyenin Bozulması
Ordu ve donanmanın bozulması, savaşların kaybedilmesine, yeni toprakların ele geçirilememesine yol açınca önemli bir gelir kaynağı azalmaya başlamıştır.
Osmanh'da her padişah değişikliğinde askere dağıtılan cülûs bahşişi sistemi, bu yüzyılda sık padişah değişikliğinden dolayı maliyeye ek bir yük getirmiştir. Ayrıca Yeniçeri sayısmın artması ulûfe maaşı giderlerini de artırmıştır.
Coğrafi keşiflerden sonra yeni madenlerin bulunması Osmanlı parasının ayarının düşmesine neden olmuştur.
4. Medreselerin Bozulması
İlmiye sınıfının bozulması; adalet, eğitim ve belediye işlerinin de bozulmasına yol açmıştır.
XVII. yüzyıl bilim alanında bir durgunluk dönemidir. Toplum hayatında meydana gelen bazı değişmeler, hem bilim hayatını, hem de medreseleri etkisi altına almıştır. Bu durumun nedenlerini, Koçi Bey, ünlü risalesinde açıklamıştır. Ona göre medreselerin ve bilim adamlarının kalitesin düşmesinin nedeni, ehil (bilgi yelpazesi. com) olmayan kimselere müderrislik verilmesidir. Müderrislik (öğretmenlik) babadan oğula geçmiştir. "Beşik uleması" denilen "bilgisiz bilginler" ortaya çıkmıştır. Ayrıca ilmiye mensuplarının, kısa süre içinde azledilmesi, onları gerçeği gizlemeye ve dalkavukluk yapmaya yöneltmiştir. Ustelik medreselerde sadece belli konularda ve belli kitaplar çerçevesinde eğitim öğretim yapar hale gelmişlerdir.
B- DURAKLAMANIN DIŞ NEDENLERİ
Coğrafi keşiflerle zenginleşen Avrupa Rönesans, reform gibi atılımlarla bilim ve teknik alanında çok gelişmiştir. Buna karşılık Osmanlı Devleti'nde bilime önem verilmemiştir.
|
|
>>>TIKLAYIN<<<
“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI ” SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI ” SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||