eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > tarih dersi ile ilgili konu anlatımlar > tc inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi ile ilgili konu anlatımlar

HATAY SORUNU, HATAY'IN ANAVATANA KATILMASI, HATAY SORUNUNUN ÇÖZÜLMESİ (İNKILÂP TARİHİ KONU ANLATIM)

 

30 Haziran 1939

 

Güney cephesinde Fransızlarla mücadele edilmişti. Sakarya Savaşı'nın ardından Türkiye ile Fransa arasında imzalanan Ankara Antlaşması ile Suriye sınırımız çizilmişti (20 Ekim 1921).

 Ankara Antlaşması'nda Hatay'da özel bir yönetim kurulması, resmi dil olarak Türkçe ve Türk parası kullanılması kabul edildi.

 
Hatay’ın eksi adı “Sancak” olduğu için “Sancak Sorunu” olarak da adlandırılır. Hatay 30 Ekim 1918’den önce (Mondrostan önce) ülke sınırları kapsamında olduğu için Misak-ı Millî sınırları içindedir.
Fransa’nın Suriye’de mandater bir yönetim kurması üzerine İskenderun özerk bir yönetime kavuşmuştur. İskenderun halkı Türkiye’ye katılma isteğini Adana gezisinde Mustafa Kemal Atatürk’e iletmiştir.
Kısaca, bölgede yaşayan insanlara geniş haklar verilerek Hatay Fransızlara bırakılmıştı. Ancak, Mustafa Kemal Paşa “Kırk asırlık Türk yurdu düşman elinde esir kalamaz!” diyerek Hatay'ın kurtulacağına inanıyordu.

 1936'da Fransa Suriye ve Lübnan üzerinde uyguladığı manda yönetimine son verdi.
Fransa, Suriye’deki mandaterliğini kaldırma kararı alınca İskenderun’un geleceği de tekrar tartışma konusu hâline gelmiştir. Fransa İskenderun’u Suriye’ye bırakmak istese de Türkiye buna karşı çıkmış, İskenderun’a bağımsızlık verilmesini istemiştir.
Bu durumda Milletler Cemiyeti'ne başvuruda bulunma, kaçınılmaz olmuştur.

 

NOT: Hatay sorununun Milletler Cemiyeti'nde görüşüldüğü bir dönemde İskenderun Türkleri, bağımsızlık savaşı başlattıklarını ilân etmişlerdir. Milletler Cemiyeti , İsveç temsilcisi Sandler’i bölgeye incelemelerde bulunmak üzere görevlendirmiştir. Sandler raporunda İskenderun’a özerklik verilmesini ve bu durumun Fransızlar tarafından denetlenmesi kararı alınmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, Hatay konusundaki görüşlerini: “Asım Us” takma adıyla beş makaleden oluşan bir yazı dizisi işe Kurun( Vakit) gazetesinde yazmıştır.

Milletler Cemiyeti, Türkiye ile Fransa arasında görüşmelerin başlamasını sağladı. Görüşmeler sonunda Hatay'da bağımsız bir devlet kurulması kararlaştırıldı.

 

2 Ekim 1938'de Bağımsız Hatay Devleti kuruldu. Hatay'ın ilk ve tek devlet başkanı olarak Tayfur Sökmen seçildi. Ancak Hataylılar ve Türkiye, Hatay'ın ana vatana katılması düşüncesindeydiler.

 

Avrupa'da II.Dünya Savaşı'nın çıkmasının an meselesi olduğu bir dönemde (23 Haziran 1939'da) Türkiye ile Fransa arasında Hatay'ın Türkiye'ye (bilgi yelpazesi.com) katılmasına imkân veren bir antlaşma imzalandı.

 

Gelişmeler üzerine Hatay Meclisi Türkiye Cumhuriyeti ile birleşme kararı aldı (29 Haziran 1939).

 

TBMM Hatay'ın Türkiye'ye katılmasını kabul etti. Daha sonra çıkarılan bir kanunla da Hatay ilinin kurulması kararlaştırıldı.

 

Atatürk'ün dış politikada uyguladığı siyaset sonucu Hatay Atatürk'ün ölümünden sonra ana vatana katılmış oldu. Hatay en son topraklarımıza katılan şehrimizdir. Bu nedenle en son çizilen sınırımız Suriye sınırı olmuştur. Böylece Hatay Sorunu Misak-ı Milli doğrultusunda çözümlenmiştir.

 

Hatay sorunun tarihi gelişimi şu şekilde gerçekleşti:Fransa'nın Suriye ve Lübnan üzerindeki manda yönetimini kaldırması Hatay'ın Suriye egemenliğine geçmesi olasılığını ortaya çıkardı. Milletler Cemiyeti'nin gözetiminde yapılan halk oylaması sonucu Hatay Devleti kuruldu. Hatay Meclisi Türkiye Cumhuriyetine katılma kararı aldı. 1939'da Türkiye'ye katıldı. Misak-ı Milliye uygun şekilde Türkiye-Suriye sınırı çizildi.

 

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar (1)

.

>Yazan: nurdan yıldız
>Yorum:
bu site muazzam bir şey.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz: