|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Tarih Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar > TC İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar
TBMM'YE KARŞI AYAKLANMALAR (İNKILAP KONU ANLATIM)
TBMM 'ye Karşı Ayaklanmaların Nedenleri
a. TBMM Hükümeti ile İstanbul Hükümeti'nin mücadelesi,
b. Halkın uzun yıllar devam eden savaşlardan bıkmış olması, çeşitli propagandaların etkisinde kalarak ilk zamanlar Milli Mücadele'nin yanında pek yer almak istememesi,
c. Şeyh-ül İslâm tarafından verilen bir fetva gereği Mustafa Kemal ve arkadaşlarının asi sayılmaları,
d. Aşırı dindarların ve padişah taraftarlarının, halkı Mustafa Kemal ve arkadaşlarına karşı kışkırtmaları,
e. İtilâf Devletleri mensuplarının yaptıkları olumsuz propagandaların etkisi ve Ankara Hükümeti'ne karşı ayaklananlara İtilâf Devletleri'nin yardım etmeleridir.
Doğrudan İstanbul Hükümeti Tarafından Çıkartılan Ayaklanmalar
» Anzavur Ayaklanması: Ahmet Anzavur, İzmit’te mutasarrıflık yapmış emekli Jandarma Binbaşısıdır. Millî mücadeleyi yok etmek amacı ile çıkardığı ilk isyan Çerkez Ethem’e bağlı birliklerce bastırılmıştır. İngiltere Ahmet Anzavur’a destek vererek ikinci kez ayaklanmasını sağlamışlardır.
» Kuvay-i İnzibatiye (Hilafet Ordusu) Ayaklanması: Kuvayı-Milliye’nin başlattığı milli direnişi yok etmek için kurulmuştur. Ali Fuat Paşa’ ya bağlı askeri birlikler tarafından isyan bastırılmıştır.
İstanbul Hükümeti ve işgalcilerin Kışkırtmaları Sonucu Çıkan Ayaklanmalar
» Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı Ayaklanmaları (İngiltere’nin kışkırtması ve “din elden gidiyor” din sömürüsü. Ali Fuat Paşa bu ayaklanmaları bastırmıştır.)
» Yozgat Ayaklanması (Yozgat ve Zile’de aşiretlerin TBMM’nin dağılması için ayaklanmasını Çerkez Ethem bastırmıştır.)
» Konya - Bozkır Ayaklanması (Delibaş Mehmet Çumra’da halkı ayaklandırmıştır.(Yunan-İtalya-Fransa) ayaklanmayı desteklemiştir. Delibaş isyanını düzenli ordu bastırmıştır.)
» Afyon Ayaklanması (Yunan ajanlarının halkı kışkırtması üzerine çıkan ayaklanmayı Kuvvayi milliye bastırmıştır.)
» Milli Aşiret Ayaklanması (Urfa’da Milli aşireti Fransızlarla birlikte hareket ederek TBMM’ne karşı ayaklandı. Ayaklanmayı ulusal güçler bastırmıştır.)
» Cemil Çeto Ayaklanması
»Yıldızeli (Yenigün) İsyanı
»Koçgiri İsyanı
»Ali Batı İsyanı
»Şeyh Eşref İsyanı
Önceden Kuvay-i Milliye Yanlısı Olup, Sonradan Ayaklananlar
» Demirci Mehmet Efe Ayaklanması: Düzenli ordunun kurulmasına karşı çıkan Demirci Mehmet Efe’nin çıkardığı isyan Refet Bele’ye bağlı düzenli ordu birlikleri tarafından bastırılmıştır.
» Çerkez Ethem Ayaklanması: Düzenli orduya katılmayı reddeden Çerkez Ethem’in çıkardığı isyan İsmet İnönü’ye bağlı düzenli ordu tarafından bastırılmıştır.
Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar
Ermeni ve Rumların çıkardıkları ayaklanmalardır. 1923 sonbaharında bitirilmiştir.
» Pontus Rum Ayaklanmaları
» Trakya ve Batı Anadolu'daki Ayaklanmalar
» Ermeni Ayaklanmaları
TBMM' in Ayaklamalara karşı aldığı Önlemler
» 29 Nisan 1920'de Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nu çıkarmıştır.
» Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nun uygulamasını çabuklaştırmak ve asker kaçaklarını cezalandırmak için İstiklal Mahkemelerini kurmuştur. (11 Eylül 1920)
» İstanbul Hükümeti ile haberleşme kesilmiş ve İstanbul Hükümeti'nin yaptığı her türlü işlem yok sayılmıştır.
» Şeyhülislamın fetvasına karşılık karşı fetva yayınlanmıştır.
» Düzenli ordu kurulmuştur.
Not: Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nun çıkarılması ve İstiklal Mahkemeleri'nin kurulması TBMM'nin Anadolu'daki etkinliğinin artmasında ve devlet otoritesinin kurulmasında önemli rol oynamıştır.
TBMM ‘ye Karşı Çıkan Ayaklanmaların Sonuçları:
-Anadolu’da Yunan ilerleyişi hızlanmıştır.
-Ülke kaynakları iç savaş için harcanmıştır.
-Başlangıçta devlet otoritesini zayıflatmış fakat zaman içinde TBMM otoritesinin artmasına zemin hazırlamıştır.
-İstanbul hükümetinin Anadolu’daki saygınlığı azalmıştır.
|
|
>>>TIKLAYIN<<<
“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||