eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > cümlede anlam ile ilgili konu anlatımlar

DİLEK , İSTEK CÜMLESİ, ÖZELLİKLERİ (CÜMLEDE ANLAM) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

 

Bir dileği, bir isteği, bir arzuyu, bir temenniyi bildiren cümlelere, anlamları yönünden dilek veya istek cümlesi denir.

 

Örnek:

 

Yarın bizde toplanıp bir güzel yemek yiyelim.

 

Çocuk tek kazansın da neresi olursa olsun.

 

Umarım işleriniz yolunda gidiyordur.

 

Ah şu bahar bir gelse, çocuklar neşe içinde koşup oynasa.

 

İnşallah bütün düşlerin bir gün gerçek olur.

 

Allah sana uyuz versin de tırnak vermesin.

 

Gözün kör olsun.

 

Yüklemi dilek –şart kipiyle (-se-sa-) çekimlenmiş cümlelere denir.

 

Fiili şarta ve dileğe bağlayan kiptir. Şart kipini alan fiil yalnız başına bir anlam ifade etmez. Temel cümledeki yargının gerçekleşmesini şarta bağlayan yardımcı bir öğedir. İki anlamda kullanılır. Fiile -sa, -se ekleri getirilerek yapılır.

 

 

1. Şart anlamı vardır. İkinci cümledeki işin olup olmaması birinci işin olup olmamasına bağlıdır.

 

Eğer, biraz çalışsa derslerden iyi not alacak.

 

Derse geç kalmasa öğretmen kızmayacaktı.

 

 

Not: Şart anlamı olan cümleler, genellikle Geniş Zaman ile kullanılır ve iki cümleden oluşur. Anlamı güçlendirmek için cümlenin başında Eğer sözcüğü kullanılabilir.

 

Eğer, biraz çalışırsa derslerden iyi not alacak.

 

Bu ödevler bitmezse televizyon seyredemezsin.

 

 

2. Yapmak istediğimiz ya da olmasını, gerçekleşmesini istediğimiz durumları anlatmak için kullanılır. Dilek ve istek anlamları vardır.

 

Ah, keşke babam buraya gelse.

 

Ah, arkadaşım bana yardımcı olsa.

 

 

Not: Basit cümlelerde kullanılırsa dilek anlamı vardır. Dilek kipi cümlenin sonunda bulunur. Anlamı güçlendirmek için cümlenin başında Keşke kullanılabilir.

 

Keşke, öğretmen bugün ödev vermese.

 

 

Not: Dilek kipi cümle içinde arka arkaya kullanılırsa seçeneği (alternatifi) olmayan durumları anlatır. Cümleye sadece anlamı katar.

 

Bu soruyu yapsa yapsa Ahmet yapar.

 

(Bu soruyu sadece Ahmet yapar.)

 

 

Beni anlasa anlasa annem anlar.

 

(Beni sadece annem anlar)

 

 

Not: Dilek-Şart kipi ile Ek fiilin Dilek-Şart kipini birbirine karıştırmamak gerekir. Dilek-Şart kip fiillere gelir ve cümleye şart ve istek anlamları katar. Ek fiilin Dilek-Şart kipi ise isimlere gelir ve cümleye şart anlamı katar.

 

Bu sınavı kazansa üniversiteyi Türkiye’de okuyacak. (Dilek-Şart kipi)

 

Araba kaliteli ve güzelse hemen alalım. (Ek fiilin şartı)

 

 

TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

....

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz: