|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > vatandaşlık anayasa insan hakları dersi ile ilgili konu anlatımlar
1982 ANAYASASI, 1982 ANAYASASI’NIN ÖZELLİKLERİ, MGK’NIN ÖZELLİKLERİ (VATANDAŞLIK, ANAYASA VE İNSAN HAKLARI DERSİ KONU ANLATIMLAR)
(18 EKİM 1982)
Yürürlükte olan anayasamız 1982 Anayasasıdır. 1982 Anayasası bir başlangıç ve 7 kısımdan oluşur;
1- Başlangıç
2- Genel esaslar
3- Temel hak ve ödevler
4- Cumhuriyetin temel organları
5- Mali ve ekonomik hükümler
6- Çeşitli hükümler
7- Geçici hükümler
8- Son hükümler
NOT: Başlangıç bölümü anayasa
dahildir ve anayasa metninden kabul edilir. Madde ve kenar
başlıkları anayasa metnine dahil değildir.
12 Eylül 1980’de asker yönetime el koydu. Böylece ülke yönetimine ilişkin tüm görev ve yetkileri Milli Güvenlik Konseyi (MGK) yürütüldüğü geçici bir dönem başlamıştır.
MGK’nın Yetkileri:
Ø MGK Başkanı Cumhurbaşkanın yetkilerine sahipti Milli Güvenlik Konseyi de Anayasanın Cumhuriyet Senatosuna ve TBMM’nin yetkilerine sahipti.
Ø Konsey Anayasayı değiştirme yetkisine sahipti. Bu yetki ile Konsey Kurucu İktidar özelliğini taşımaktadır.
Ø Konseyce yapılan işlemler, çıkarılan kanunlar hakkında Anayasaya aykırılıktan yargı yoluna başvurulamazdı.
Ø Bakanlara kamu personeli hakkında uygulanacak işlemler ve alınacak kararlar için yürütmenin durdurulması istemi ileri sürülemezdi.
Milli Güvenlik Konseyi 1981 yılında Kurucu Meclis hakkında kanun ile yeni bir anayasa çalışmalarına başlamıştır. Bu kanuna göre Kurucu Meclisin görevleri:
Ø Yeni anayasayı ve bu anayasanın halkoyuna sunuluşunu hazırlamak.
Ø Siyasi partiler kanunu hazırlamak ve seçim kanunu hazırlamak.
Ø TBMM kurulup göreve başlayıncaya kadar yasama yetkisine dayanarak, kanun koyma, değiştirme, kaldırma görevlerini yapma.
Kurucu Meclis 2 kanattan oluşuyordu. Milli Güvenlik Konseyi (askeri kanat) Danışma Meclisi (sivil kanat). Danışma Meclisi, kanun tasarısı ve teklifleri ile Anayasa metnini hazırlayıp MGK’ya sunuyordu. MGK bu metinleri değiştirerek ya da tam olarak kabul edip Resmi Gazetede (bilgi yelpazesi.net) yayınlıyordu. Danışma Meclisi 120+40 üyeden oluşuyordu. 40 üye doğrudan MGK’ca seçiliyordu. 120 üye ise; her ilin Valileri kendi iline ait kontenjanın 3 katı kadar üyeyi MGK’ya bildiriyordu MGK da seçiyordu.
MGK Üyeleri:
1- Cumhurbaşkanı
2- Cumhurbaşkanı Yardımcıları
3- Adalet Bakanı
4- Milli Savunma Bakanı
5- İçişleri Bakanı
6- Dışişleri Bakanı
7- Genelkurmay Başkanı
8- Kara, Hava, Deniz Kuvvet Komutanları
NOT : 2017 Anayasa degisikli ile
üyelikten çıkarılmıştır.
NOT: MGK Genel Sekreteri üye değildir.
MGK Genel Sekreterliği, Cumhurbaşkanına bağlıdır. Askeri ya da sivil olabilir.
MGK;
1- Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanır.
2- Gündemi Genelkurmay başkanı ve Cumhurbaşkanı yardımcısı görüşünü
alarak Cumhurbaşkanı belirler.
3- 2 ayda bir toplanır.
4- Kararları tavsiye niteliği taşır.
1982 Anayasası’nın Özellikleri
1. Yürütme organı güçlendirildi.
2. Cumhuriyet senatosu kaldırıldı.
3. Meclis 400 üyeden oluşmaktadır.
4. Türk ve Tarih kurumları birleştirildi.
5. Milletvekilleri beş yılda bir Cumhurbaşkanı da yedi yılda bir seçilecek.
6. Kuvvetler ayrılığı ilkesi benimsendi.
7. Ayrıntılı düzenleme var.
8. Mecliste karar almak kolay.
9. Katılımcı demokrasi var.
10. Diyanet işleri başkanlığı kuruldu.
Nitelikleri
1. Atatürk milliyetçiliği
2. Demokratik devlet
3. Laik devlet
4. Sosyal devlet
5. Hukuk devleti
6. İnsan haklarına saygılı
|
|
1982 Anayasasının Özellikleri:
Ø Daha ayrıntıcıdır.
Ø Geçiş dönemi öngörmüştür. Bir defaya mahsus olarak Cumhurbaşkanlığı seçimi halka yaptırılmıştır.
Ø Katı ve serttir. Anayasa değişikliği Cumhurbaşkanlığı onayı şartı ilk kez getirilir.
Ø Milli Güvenlik Konseyinin düzenlediği kanunların anayasaya aykırılığı iddia edilemez. 2001 değişiklikleriyle çıkarılmıştır.
Ø Otoritenin ağırlığı artmıştır. Kamu yararının, kişilerin yararından önce geldiği düşüncesi ve anarşi kaygıları sebebiyle hak ve hürriyetlerde sınırlamalara gidilmiştir. Güçlü devlet, otoriter idare kavramları ön plana çıkmıştır.
Ø Yürütme organı güçlendirilmiştir. Cumhurbaşkanı makamı güçlendirilmiştir.
Ø Siyasi karar alma mekanizmalarındaki tıkanıkları giderici hükümler getirilmiştir.
Ø Daha az katılımcı bir demokrasi modelini benimsemiştir. Siyasi partilerin kadın ve gençlik kolu gibi ayrıcalık yaratan yan kuruluşları meydana getirme yasaklanmıştır. 1995 değişiklikleriyle hepsi çıkarılmıştır. Seçim dönemi 5 yıla çıkartılır.
1982 Anayasası Genel Esaslar:
1. Devletin şekli Türkiye devleti bir cumhuriyettir.
2. Cumhuriyetin nitelikleri
3. Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı milli marşı ve başkenti
4. Değiştirilmeyecek hükümler
5. Devletin temel amaç ve görevleri
6. Egemenlik
7. Yasama yetkisi
8. Yürütme yetkisi görevi
9. Yargı yetkisi
10. Kanun önünde eşitlik
11. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü
*1982 Anayasası: 07.11.1982
*Kazuistik bir anayasadır, ayrıntıya önem verilmemiştir. En sert anayasadır. Yürütme organı güçlendirilmiştir.
*Cumhurbaşkanına TBMM seçimlerini yenileme yetkisi verir
* Cumhurbaşkanı 4.turda seçilemezse seçimleri yenileme yetkisi verir
*toplantı yeter sayısı üye tam sayısının 1/3 ü kadar, karar yeter sayısı katılanların salt çoğunluğu der.
*siyasi parti grupları en az 20 kişiden oluşur der.
|
|
>>>TIKLAYIN<<<
“VATANDAŞLIK, ANAYASA, İNSAN HAKLARI DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“VATANDAŞLIK, ANAYASA, İNSAN HAKLARI DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| ||||