|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > vatandaşlık anayasa insan hakları dersi ile ilgili konu anlatımlar
HAK, HAK ÇEŞİTLERİ, ÖZELLİKLERİ, HAK NEDİR? (VATANDAŞLIK, ANAYASA VE İNSAN HAKLARI DERSİ KONU ANLATIMLAR)
Hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış olan yetkidir. Her hakkın bir sahibi vardır. Hak sahibi varlıklara şahıs denir.
HAK ÇEŞİTLERİ
Kamu Hakları:
Anayasada yer alan hak ve hürriyetler üç gruba ayrılır;
1. Kişinin Hakları: Koruyucu veya önleyici haklardır. Devletin kişinin yasam alanına müdahalesini önleyici niteliktedir.
Örnek: Kişi dokunulmazlığı, düşünce özgürlüğü, özel
hayatın gizliliği
2. Sosyal ve Ekonomik Haklar: Kişinin toplum
içindeki sosyal ve ekonomik faaliyetleri ile ilgilidir.
Örnek: Sağlık hakkı, öğrenim hakkı
3. Siyasi Haklar: Anayasada siyasi haklar ve
ödevler bölümünde yer alır. Amacı herhangi bir şekil ve derecede devletin
siyasal kuruluşuna ve yönetimine katılmaktır.
Özel Haklar:
Kişilerin birbirleri ile olan ilişkilerinden doğar ve özel hukuk alanını ilgilendiren haklardır.
1. Nitelikleri Bakımından Özel Haklar
Mutlak Haklar: Herkesin uyma zorunluluğu vardır.
Şahıslara en geniş yetkileri veren haktır ve ihlal edildiğinde herkese karşı
ileri sürülebilir.
- Şahıslar üzerindeki mutlak Haklar: Kişinin kendi bedensel ve manevi varlıkları
üzerinde tanınmış haklardır. Bu haklar devredilemez, para ile ölçülemez.
- Kişinin başkasının şahsı üzerindeki mutlak hakları: Sınırlı bir alanı kapsar.
Örnek: vesayet ve velayet hakkı.
Mallar Üzerindeki Mutlak Haklar
- Maddi mallar (eşyalar) üzerindeki mutlak haklar: Taşınır ve
taşınmaz mallar (bina, otomobil,telefon)
- Maddi olmayan mallar üzerindeki mutlak haklar: Düşünce, sanat
eserleri, marka, patent.
Nispi Haklar: Belli kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. (Alacak hakkı)
2. Nitelikleri Bakımından Özel Haklar
Mal Varlığı Hakları: Para ile ölçülebilen haklardır. (Telif hakkı, mülkiyet hakkı)
Şahıs Varlıkları Hakları: Para ipe
ölçülebilen, manevi değeri olan ve devredilemeyen haklardır.
3. Kullanımları Bakımından Özel Haklar
Devredilebilen Haklar: Devredilebilir ve miras yoluyla geçebilir. Temsilci aracılığıyla kullanılabilir.
Devredilemeyen Haklar: Devri mümkün
değildir. Temsilci aracılığıyla kullanılamaz.(kişilik hakkı)
4. Hukuksal Etkileri Bakımından Özel Haklar
Yenilik Doğuran Haklar: Hak sahibine tek taraflı irade açıklaması ile yeni bir hukuksal ilişki kurmak, değiştirmek veya sona erdirmek yetkisini veren haklardır.
1.Kurucu Yenilik Doğuran Haklar: Bir hakkın kullanılması yeni bir hukuksal ilişkinin doğmasına yol açan haktır.
2.Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar: Var olan bir hukuksal durumun tek taraflı irade açıklaması ile değiştirilmesini sağlayan haktır.
3.Bozucu Yenilik Doğuran Haklar: Var olan hukuksal durumu sona erdirme hakkı tanıyan haktır.
Yenilik Doğurmayan Haklar: Kullanılmakla yeni bir hukuksal durum yaratmazlar. (Velayet hakkı)
|
|
>>>TIKLAYIN<<<
“VATANDAŞLIK, ANAYASA, İNSAN HAKLARI DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“VATANDAŞLIK, ANAYASA, İNSAN HAKLARI DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||