eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > paragrafta anlam ile ilgili konu anlatımlar

AKICILIK, AKICI PARAGRAF, ÖZELLİKLERİ (PARAGRAFTA ANLAM) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

Duygunun, düşüncenin ya da gerçeğin anlatımında dildeki pürüzlerin, okumayı ve anlamayı güçleştiren unsurların ortadan kaldırılmasına ve cümlelerin söyleniş ve okunuşundaki kolaylık ve rahatlığına akıcılık denir.

Anlatımda; dilin takılacağı pürüzlerin, ilgiyi azaltacak ve dağıtacak duraksamaların bulunmaması demektir. Kısaca kolayca ve istekle okunan bir yazıda akıcılık niteliği vardır.

Cümlede seçilen sözcüklerin ses özellikleri ve cümlenin kuruluşundaki özen akıcılığı sağlar. Ayrıca, anlatılan düşünce ve duyguların kolayca sezilebilir türden oluşu, akıcılığa yardımcı olur.

Akıcılığı sağlamak için: okurken kulağa hoş gelmeyen, akışı engelleyen aynı ya da yakın seslerden oluşmuş sözcüklerin kullanılmaması; sözcük, cümle ve düşüncelerin birbirine kaynaşması; düşüncelerin, duyguların iyi sıralanması, tutarlı bir düzen içinde verilmesi gerekir. Ayrıca, anlatımda çeşitlilik de, akıcılığı sağlar.

Akıcı olmayan paragraflarda anlatılmak istenen düşünce ve duygu belirsizleşir, tam olarak anlaşılamaz.

Örnekler:

Her zaman şık ve temiz giyinen, nazik, insanları olduğu gibi kabul etme olgunluğuna sahip bir yazardır. Beyoğlu civarındaki evi, küçük bir müze görünümündedir, (bilgi yelpazesi.net) birçok sanatçının (bilgi yelpazesi.net) uğrak yeridir. Sanat dünyasına adım atmaya çabalayan gençlere kapısını ve yüreğini açmaktan kaçınmamış, alçakgönüllü bir beyefendidir. Bu nitelikleri, tükenmekte olan bir neslin başlıca özelliklerini kişiliğinde bir araya getirmiştir.

Bugün çocuklarla saatlerce ders çalıştım. Çarşıya gittim. Yazdığım onca mektubu tek tek temize çektim. Bu kadar çok işi bir günde nasıl bitirebildiğime ben de şaşıyorum. Bu becerimi, böyle mekanik uğraşlardan çok, daha coşkulu, daha değerli şeyler için kullansaydım... Öyküler yazıp resimler yapsaydım ne iyi olurdu!

Paragrafta Anlatım Özellikleri: Akıcılık (Sürükleyicilik)

Paragraflar, duygu ve düşünceleri aktarabilmek için aracı olarak kullanılır. Her yazarın dili kullanış biçimi, üslubu ve düşüncesini aktarış biçimi farklıdır. Akıcı bir paragraf yazmak isteniyorsa cümleler kolaylıkla okunabilmelidir. Anlaşılması ve seslendirmesi zor cümleler, akıcılığı bozar. Örneğin; seçtiğimiz cümlelerde tekerlemeleri kullanırsak akıcılığı bozar. Çünkü birbirine yakın seslerden oluşmuş sözcüklerden oluşur tekerlemeler. Diğer yandan duygu ve düşüncelerin sıralamasını da iyi yapılması gerekiyor. Oluş sırası gibi düşünebiliriz. Biraz oradan biraz buradan, hiç ortaya uğramadan baştakinden direkt sona geçişler, akıcılığı bozan önemli noktalardır. Noktalama işaretlerinin gereksiz kullanılması, bağlaç ve edatların yerli yersiz kullanılması da yine akıcılığı bozan önemli etkenlerdir. Bir yazı yazarken ya da bir konuşma yaparken hedeflediğimiz şey, karşımızdakinin bizi rahat bir biçimde anlamasıdır. Bu da ancak akıcı bir yazı ve konuşma ile mümkün olacaktır. Ses yani Söz Sanatlarının konuşma içerisinde kullanılması, akıcılığın vazgeçilmeyen unsurlarından birisidir.

·         Akıcı bir anlatım ile iletilmek istenen duygu ve düşünce kolaylıkla anlaşılır.

·         Duraklamadan okunabilirlik kazandırır.

·         İlgi çekici olması sebebiyle sürükleyicidir.

·         Okuru ya da dinleyiciyi sıkmaz, bilâkis merakla ve büyük bir ilgi ile takipte kalmasını sağlar.

Örnek:

®    Türkçeye, Arapça ve Farsça dillerinden geçmiş birçok kelime vardır.

Burada “Arapça ve Farsça” zaten bir dil ismidir. Tekrar “dillerinden” kelimesinin kullanılmasına gerek yoktur. Bu sebeptendir ki cümledeki akıcılık bozulmuştur.

®    Gürkan, yarın akşam arkadaşıyla gezdikten sonra eve uğrayıp annesiyle konuştuktan sonra Canlara gidecek ve orada kalacak.

Yukarıdaki cümlede anlatılmak istenen, tek bir cümlede anlatıldığı ve çok fazla bağlaç kullanıldığı için akıcı bir cümle olma hedefinden ayrılmıştır.

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<