|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > kelimede anlam, sözcükte anlam ile ilgili konu anlatımlar
KELİME (SÖZCÜK) NEDİR?
Kelime, dilin en küçük anlam birimlerinden biridir. Bir kelime, bir veya daha fazla heceden oluşur ve genellikle bir düşünceyi ifade etmek veya bir anlam taşımak için kullanılır. Türkçede isimler, sıfatlar, fiiller, zarflar ve daha birçok çeşit kelime bulunur.
Her kelimenin kendi anlamı ve işlevi vardır. İsimler, nesne ve varlıkları adlandırmak için kullanılırken sıfatlar nesneleri veya kişileri tanımlar ve niteler. Fiiller, eylemleri ve durumları ifade ederken zarflar diğer kelimelerin anlamını veya cümlenin tonunu değiştirmeye yardımcı olur.
Türkçede kelimeler, kök ve eklerden oluşur. Kök, kelimenin anlamını temsil eden ve üzerinde eklerin eklenmesiyle farklı anlamlar kazanan temel yapıdır. Ekler ise kelimenin cinsiyetini, çoğulunu, zamanını veya diğer dil bilgisi unsurlarını belirlemeye yardımcı olur.
Türkçede kelimenin özellikleri şunlardır:
· Anlam Taşıma: Kelimeler, dilde anlam ifade eden yapı taşlarıdır. Bir kelime, tek başına veya cümle içinde kullanıldığında belirli bir anlama gelir.
· Yapı: Kelimeler, harflerin belli bir sırayla birleşmesiyle oluşur. Türk alfabesindeki harfler kullanılarak kelime üretimi gerçekleşir.
· Morfoloji: Türkçedeki kelimeler, çeşitli ekler eklenerek çeşitli biçim ve anlamlar kazanır. Bu sürece "morfoloji" denir ve kelimenin şekli değişebilir.
· Çekim: Türkçedeki çekim ekleri, kelimenin cümle içindeki rolünü ve anlamını belirlemek için kullanılır. Fiil, isim, sıfat ve zamirlerde, zarflarda çekim yapılır.
· İmlâ Kuralları: Türkçedeki kelimelerin yazımı için belirlenmiş imlâ kuralları vardır. Bu kurallar, kelimenin doğru ve standart bir şekilde yazılmasını sağlar.
· Kök ve Ekler: Türkçedeki kelimelerin çoğu bir kök ve buna eklerin eklenmesiyle oluşur. Kök; kelimenin anlamını temsil eden temel birimdir ve ekler, bu köke anlam ve şekil katmada kullanılır.
· Vurgu: Türkçedeki kelimelerde bazı heceler vurgulu, bazıları ise vurgusuzdur. Vurgulu heceler kelimenin anlamını ve telâffuzunu etkileyebilir.
· Sözlüklerde Yer Alma: Türkçedeki kelimeler, dilin kullanıcıları tarafından sözlüklerde tanımlanır ve açıklanır. Bu şekilde, dil kullanıcıları anlamını öğrenebilir ve doğru bir şekilde kullanabilirler.
· Anlam Değişimi: Bazı kelimeler farklı bağlamlarda farklı anlamlar kazanabilir. Anlam değişimine "polis" kelimesinin örneğinde olduğu gibi örnek verilebilir. "Polis" kelimesi, hem kurum olarak emniyet teşkilâtını ifade ederken hem de bu teşkilatın mensuplarını tek tek belirtmek için kullanılabilir.
Türkçedeki kelime hazinesi sürekli olarak gelişir ve değişir. Yeni kavramlar ve teknolojilerle birlikte dilde yeni kelimeler oluşturulabilir veya yabancı dillerden alınan kelimeler Türkçeye adapte edilebilir.
KELİME NEDİR, KELİMENİN TANIMI, SÖZCÜK NEDİR? (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Kelime: Bir kavram birimidir.
Bir varlığın, bir nesnenin ya da bir durumun zihinde canlanabilmesi için onu karşılayan bir gösterimdir.
Kelime, anlamı veya görevi bulunan ve tek başına kullanılabilen ses veya sesler topluluğudur. Türk Dil Kurumu kelimeyi “Anlamlı ses veya ses birliği, söz, sözcük“ kelime, tanımlamaktadır.
Kelimeler anlamlı veya görevli dil birlikleridir. Kelimelerin genellikle anlamları vardır. dışarıda bir varlığı, bir nesneyi bir hareketi karşılarlar. Kelimeyi -ki kelimenin Türkçe karşılığı sözcüktür ve daha sık bu hâliyle kullanılmaktadır- okuduğumuz veya duyduğumuz zaman o varlık veya hareket gözümüzün önünde canlanır: kitap, daktilo, koyun, kuzu, cetvel, koşmak , yazmak…
Ancak, anlamı bulunmayan kelimeler de vardır: gibi, ile , ve , için , fakat, ama, kadar vb. Bunların anlamları yoktur ve hiç bir varlığı veya hareketi karşılamazlar. Cümlede anlamlı kelimelerle birlikte kullanılırlar. Onların manalarına yeni ifadeler katarlar: aslan gibi, onun için gelmiştim, sabaha kadar ağladı örneklerinde olduğu gibi.
Kelimeyi tanımlamak sanıldığından daha zordur. Biz kelimeyi farklı anlamlarda kullanınz. Bu anlamları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
a) Kelimelerin bütün biçimlerini sözlüklerde bulamayız. Örneğin öğrenciler, öğrencileri gibi biçimler sözlüklerde yer almaz. Bunun yerine sözlüklerde öğrenci biçimi bulunur. Kelime bu anlamıyla soyut bir biçim olarak karşımıza çıkar. Sözlüklerde yer alan bu kullanımlar için sözlükbirim terimi kullanılır.
b) Bazen kelime soyut bir kavram için değil de söz konusu sözcüğün anlamıyla ilgili olabilir ve bunlar bir sözcüğün bütün çekim biçimlerini içine alabilir. Öğrenci, öğrenciler, öğrencim vb. biçimler kelime (bilgi yelpazesi.net) biçimlerdir (word-form). Bu tür biçimler bir sözlükbirimin farklı biçimleridir ve farklı çekim biçimleriyle gerçekleşebilir.
c) Kelime bazen dil bilgisel (ad, sıfat, fiil vb.) bir anlam taşıyabilir. Bu anlamdaki kelimeler dil bilgisel kelime olarak adlandırılır. Dil bilgisel kelimeler biçim bilgisi ve söz diziminin önemli kavramlarındandır. Bahçedeki en güzel çiçek güldü ve Bahçede oynayan çocuklar güldüler cümlelerine bakıldığında birinci örnekteki gül sözcüğü ikinci örnektekinden farklıdır. Birinci kullanımdaki kelime isimdir ve GÜL sözlükbirimine aittir. İkinci örnekte kullanılan GÜL kelimesi fiil grubuna aittir ve farklı bir sözlükbirimdir.
|
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
|