Tekrir (Tekrarlama, Yineleme) Söz Sanatı Nedir? Tekrir Örnekleri

Söylenen sözün etkisini güçlü kılmak için kelime ya da kelime grubunun yinelenmesine, tekrarlanmasına tekrir söz sanatı denir.

Tekrir sanatı, metin içinde bir kelimenin ya da kelime grubunun ısrarla tekrarlanmasıyla gerçekleşen anlama dayalı bir söz sanatıdır. Bu sanatın temel amacı sözün etkisini arttırmak ve okuyucunun dikkatini çekmektir. Genellikle şiirlerde sıkça kullanılan bu sanatta, tekrarlanan sözcüklerin âhengi ve ritmi önemlidir.

Tekrir sanatının nida ve istifham gibi başka söz sanatlarından ayırt edilmesi gerekir. Nida ve istifham da tekrarlanan sözcükleri içerse de kullanılan sözcükler arasındaki fark bu sanatları birbirinden ayırır. İstifhamda soru sözcükleri kullanılırken nida da ünlem sözcükleri tercih edilir. Ancak tekrire özgü olarak ne bir soru ne de bir ünlem sözcüğü kullanılır.

Tekrir sanatı, metnin içeriğini vurgulamak ve okuyucunun zihninde belirli bir etki bırakmak için kullanılır. Düzyazıda da yer alabilen bu sanat, özellikle şiirlerde daha belirgin bir şekilde kendini gösterir. Tekrarlanan kelimelerin seçimi ve yerleşimi, metnin akışını etkiler ve okuyucunun duygusal veya zihinsel olarak daha derin bir tecrübe yaşamasını sağlar.

Tekrir Söz Sanatı Örnekleri

·         Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.

                                                      (Necip F. Kısakürek)

·         Büyüksün ilâhi büyüksün büyük,
Büyüklük yanında kalır pek küçük.

                                                        (Ali Haydar Bey)

·         “Bu yağmur bu yağmur, bu kıldan ince
Öpüşten yumuşak yağan bu yağmur
Bu yağmur bu yağmur bir gün dinince
Aynalar yüzümü tanımaz olur.”

·         Ey varlığı varı var eden var!

             Yok yok sana yok demek ne düşvâr (Ziya Paşa)

·           Bahçemde açılmaz seni görmezse çiçekler;

               Sahil seni, rüzgâr seni, akşam seni bekler.

               Gelmezsen eğer mevsimi nereden bilecekler

               Sahil seni, rüzgâr seni, akşam seni bekler.

                                                   (Faruk Nafiz Çamlıbel)

Tekrir Söz Sanatı Özellikleri

Tekrir sanatı, sözün etkisini güçlendirmek ve duyguları derinden vurgulamak için kullanılan bir edebî tekniktir. Bu sanatta belirli kavramlar ya da sözcükler ısrarla tekrarlanarak anlamın daha etkili bir şekilde iletilmesi amaçlanır.

1.      Tekririn temel özelliği, anlamın derinleştirilmesi ve vurgulanmasıdır. Bir sözcüğün veya kelime grubunun sürekli tekrarlanmasıyla hem metnin anlamı güçlendirilir hem de bir ritim ve âhengin oluşturulması sağlanır.

2.      Tekrir sanatı, edebî eserlerde sıkça kullanılan bir yöntemdir. Yazarlar, duyguları ve düşünceleri okuyucuya daha etkili bir şekilde iletmek için bu tekniği ustalıkla kullanırlar.

3.      Tekrir sadece bir sözcüğün tekrarlanmasıyla değil, aynı zamanda kelime gruplarının da tekrarıyla gerçekleştirilebilir.