eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > tarih dersi ile ilgili konu anlatımlar > tc inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi ile ilgili konu anlatımlar

MUSUL SORUNU, MUSUL SORUNU’NUN SONUCU (İNKILAP TARİHİ KONU ANLATIM)

Musul sorunu, Lozan Antlaşması'na uygun olarak Millet Cemiyeti'ne sevk edilmiş ancak Milletler Cemiyeti'nin yanlı tutumu Türkiye’yi bu konuda güçsüz hâle düşürmüştür. Milletler Cemiyeti, Musul, Hakkâri ve çevresinin Irak’a bırakılması yönünde karar almıştır. Bunun dışında İngiltere’nin Türkiye’deki Şeyh Said İsyanı’nı desteklemesi de Türkiye’nin iç politikaya yönelmesine, dış politikada pasifleşmesine sebep olmuştur.

 Musul’un Türkiye sınırlarına dahil olmasına engel olan gelişmeler şunlardır:

-Milletler Cemiyetinin yanlı tutumu

-Şeyh Said ve Nasturi İsyanlarının çıkması ile Türkiye’nin iç politikaya yönelmek zorunda kalması

-İngiltere’nin Musul sorunu konusunda kararlılık göstermesi

-Türkiye’nin Musul konusunda bir savaş yapacak askeri gücünün olmaması.

 Musul Sorunu sonrasında yapılan Ankara Antlaşması ile Musul elden çıkarken, Irak sınırı da kesin olarak çizilmiştir. Musul sorunu çözüldükten sonra İngiltere ve Türkiye arasındaki ilişkiler durgun bir döneme girmiştir. 1929 ‘da İngiltere Akdeniz filosunun İstanbul’u ziyareti ve İngiliz Kral VIII. Edward’ın Atatürk ile görüşmesi iki devlet arasındaki ilişkileri yumuşatarak olumlu yönde etkilemiştir.

 Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Musul, Mondros imzalandığında savaş sonucunda kaybedilmemişti. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Lozan Barış Görüşmelerinde Musul konusunda uzlaşma sağlanamadı. İngiltere ile Türkiye arasında dokuz ayda çözülmesi şartı ile Musul konusu Lozan Barış Görüşmeleri'nden çıkarıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

1924'te başlayan Türk-İngiliz görüşmelerinden bir sonuç alınamadı. Bu dönemde çıkan Şeyh Sait isyanı da Türk tarafını uğraştırmış ve Musul konusunda zor durumda bırakmıştı.

İngilizler bölgede petrol yatakları bulunduğu için Musul'u terk etmek istemiyorlardı. görüşmeler sonuçsuz kalınca konu Milletler Cemiyeti'ne (bilgi yelpazesi.com) götürüldü. Ancak İngiltere'nin güdümünde olan cemiyet Türkiye aleyhine kararlar verdi.

Türkiye, Milletler Cemiyeti ve Lahey Adalet Divanı'nın kararlarını kabul etmedi. Milletler Cemiyeti'nin tavsiyesi ile İngilizlerle olan görüşmeler yeniden başladı. 5 Haziran 1926'da Ankara Antlaşması imzalandı ve Türkiye - Irak sınırı çizildi.

Antlaşma ile;

1. Musul, (İngiliz Mandası altındaki) Irak’a bırakılacak,

2. Irak, Musul'dan elde ettiği petrol gelirinin %10'unu 25 yıllık bir süre ile Türkiye'ye verecekti.

3. Hakkari'nin Türkiye'de kalmasını İngiltere kabul etti.

SONUÇ: **** Antlaşmayla Türkiye Irak Sınırı çizildi. Ancak Misak-ı Milli içinde yer alan bir toprak parçası kaybedildi.****  

>>>TIKLAYIN<<<

“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<