Dinim İslam, İslamiyet, İslami Yazılar > ashabı kiramın hayatı, hayatüs sahabe

HZ. EBU BERZE EL ESLEMİ RADIYALLAHU ANH’IN HAYATI (ASHABI KİRAMIN HAYATI – HAYATÜS SAHABE)

Horasan Dıyarında Bır Cıhat Erı

Ebû Berze el-Eslemî radıyallahu anh zühd ve ıffet numûnesı bır yıðıt... Yetım ve fakırlerle beraber olmayı seven, onlarla sabah akþam bırlıkte yemek yemekten zevk alan, fukarâperver bır sahâbî... Musamahakâr, mütevâzî, merhamet ve muhabbet dolu bır ınsan... Dünya ıþlerınde zorlaþtırıcı deðıl kolaylaþtırıcı olmayı kendıne þıar edınmıþ bır ıman erı.... Ilk müslümanlardan... Islâm’ı yaymak nıyetıyle Horasan ve merv taraflarına kadar uzanmıþ bır cıhad erı...

O ısmınden çok künyesıyle tanınmıþtır. Ebû Berze künyesıyle anılan bır baþka sahâbî de yoktur. Asıl adı Nadle’dır. Babasının adı Ubeyd’dır. Islâmın ılk davet günlerınde müslüman oldu. Bütün gazvelere ıþtırak ettı. Rasûlullah sallallahu aleyhı ve sellem efendımız Medıne’ye hıcretten sonra onu Ebû Bekre (r.a.) ıle kardeþ ılân ettı.

O, Rasûl-ı Ekrem (s.a.) efendımızden hıç ayrılmadı. Onun huzurunda bulunarak feyızlendı. Gönlünü onun nuruyla doldurdu. Hayatını onun ıþıðı ıle aydınlattı. Gıyabında dahı o sevgılıye toz kondurmadı. Kendısı meþreben çok musamahakârdı. “Kolaylaþtırın zorlaþtırmayın, müjdeleyın nefret ettırmeyın.” hadıs-ı þerıfını kendıne hayat düstûru yaptı. Yerıne göre dınde dahî kolaylık göstermenın esas olduðunu söylerdı. Yerıne göre ruhsatla amel ederdı.

O, Ikı Cıhan Güneþı efendımıze o derece baðlı ıdı kı; aleyhınde bır sözü veya hareketı asla kabul edemez ve  hakkında hıç bır taan ve ıstıhzâya tahammül edemezdı. Bır defasında Abdullah Ibnı Zıyad kendısıne bır þey sormak bahanesıyle Fahr-ı Kâınat (s.a.) efendımız hakkında ıstıhzaya kaçar bır tavır sergıledı. Ebû Berze (r.a.) bu harekete çok kızdıve ona lâyık olan cevabı verdı

Ebû Berze (r.a) zühd ve ıffette örnek bır kıþıydı. Kendısı zühd ve takva üzere yaþar, Allah Teâlâ’nın kuluna malını neredan kazanıp nereye hacadıðından mutlaka soracaðını bılırdı. Kazanırken de harcarken de bu þuurla hareket edılmesı gerektıðını söylerdı. Kendısı ne fazla kıymetlı elbıse gıyer, ne de kıymetlı ata bınerdı. Zarûret olmadıkça ayrı ayrı ıkı kumaþtan yapılmıþ parçalı elbıse gıyerdı. Böyle davranamayan dostlarını da tatlı tatlı ıkaz ederdı. Yaptıkları hareketın doðru olmadıðını söylerdı.

Ebû Berze (r.a) fukarâperverdı. Fakırlere, yetımlere ve kımsesızlere son derece merhametlıydı. Onlara sabah-akþam yemek vermeðe çalıþırdı. Hatta onlarla beraber yerdı. Garıplerle bırlıkte yemek, onların derdını dınlemek ve elınden gelen yardımı yaparak onları sevındırmek Ebû Berze (r.a.)’ın özel bır meþgalesı ve husûsı bır mezıyyetı olmuþtu. Hasan bın Hakîm onun annesınden aldıðı rıvayete ıstınaden der kı: “Ebû Berze her gün sabah, akþam bırer kâse tırıt yapar, fukaraya, dul kadınlara, yetımlere daðıtırdı.”

O, cesaret ve þecaatte de örnek ıdı. Mekke fethı günü müslüman hızmetkârını katleden müþrık Abdüluzza Ibnı Hatal ölüm cezasından kurtulmak ıçın Kâbe’nın örtüsü altına sıðınmıþtı. Ikı Cıhan Güneþı efendımız bütün Mekkelılere hıtaben: “Kım Kâbe’nın örtüsü altına sıðınırsa emnıyettedır.” dıyerek (bilgiyelpazesi) umûmî bır eman vermıþtı. Bır ıkı kıþı bu afdan ıstısna edılmıþtı. Bunlardan bırı Abduluzza Ibnı Hatal ıdı. O bır müslümanı katletmıþtı. Bu sebebten affın dıþında tutulmuþtu. Efendımız onu halletmesı ıçın Ebû Berze (r.a)’a ıþaret ettı. O da derhal onun ıþını bıtırıverdı.

Ebû Berze (r.a.), Resûl-ı Ekrem (s.a) efendımızın dâr-ı bekâ’ya göç etmesınden sonra Hz. Ömer (r.a.) zamanında Basra’ya yerleþtı. Sıffın de Hz. Alı (r.a.) tarafında yer aldı. Harıcılerle yaptıðı Nehrevan savaþında bulundu. Ezârıka denılen sapık fırkayla yapılan savaþa katıldı. Horasan fetıhlerıne ıþtırak ettı Mervan ve Abdullah Ibnı Zübeyr dönemlerınde müslümanlar arasında çıkan ıhtılâflardan uzak kaldı. Çevresını de bu çekıþmelerın dıþında tutmaða çalıþtı.

O, Rasûl-ı Ekrem (s.a) efendımızden 44 hadıs-ı þerıf rıvayet ettı. Bunlardan on yedısı Kütüb-ı Sıtte’de yer aldı. Naklettıðı hadıslerden bır tanesı þudur:

“Hıçbır kul, kıyamet gününde, ömrünü nerede tükettıðınden ılmıyle ne gıbı ıþler yaptıðından, malını nerede kazanıp nerede harcadıðından, vücudunu nerede yıprattıðından sorulmadıkça bulunduðu yerden kıpırdayamaz.”

Ebû Berze el-Eslemî (r.a.)’ın nerede ve hangı tarıhte vefat ettıðı kesın olarak bılınmemektedır. Bır kısım râvıler 60. hıcrı yılda, bır kısmı da 64. hıcrı senede m. 684 dıye nakletmektedırler. Hatta onun Horasan tarafların þehıt düþtüðünü ılerı sürenler bıle vardır. Allah ondan râzı olsun. Cenab-ı Hak’tan Ebû Berze (r.a.)’ın ahlâkından hısseler alabılmeyı ve þefaatlerıne erebılmeyı nıyaz edırız. Amın.

Mustafa Erıs

Kaynak: Altınoluk dergısı, 12/2000

>>>TIKLAYIN<<<