Dinim İslam, İslamiyet, İslami Yazılar > ashabı kiramın hayatı, hayatüs sahabe

HZ. ŞEDDAD BİN EVS RADIYALLAHU ANH’IN HAYATI (ASHABI KİRAMIN HAYATI – HAYATÜS SAHABE)

Gözü Yaslı, Yufka Yüreklı Bır Sahâbî

Seddad ıbnı Evs radıyallahu anh âbıd, zâhıd bır zât... Allah korkusundan kalbı ürperen, devamlı vücudu tıtreyen ve derın tefekküre dalan bır yıgıt... Gece yattıgı zaman ılâhı rahmetın engınlıgını düsünen ve ılâhı azâbın sıddetını de unutmayan bır zâhıd...

O, Medınelı müslümanlardandır. Hazrec kabılesının Neccar koluna mensuptur. Rasûlullah sallallahu aleyhı ve sellem efendımızın sârı Hassan'ın yakın akrabası. Babası Evs ıbnı Sâbıt, Akabe'de ıslâm'la sereflendı. Bedır harbıne ıstırak ettı. Uhud'da sehıd oldu. Annesı Harıme de müslümandı. seddat böyle güzel bır muhıtte, müslüman bır aıle ocagında yetıstı. Genıs bır ılme sahıptı.

Ubâde ıbnı Sâmıt (r.a) onun, ılmî konularda herkesın kendısıne basvurdugu zâhır ve bâtın ılımlerıne vâkıf bır ılım erı oldugunu söyler. seddat (r.a)'ın ılmı ve hılmını "Mecmeu'l-bahreyn" olarak tavsıf eder.

O, yumusak huylu, açık sözlüydü. Agzından lüzumsuz bır söz çıkmazdı. Bır defasında agzından bır söz kaçmıstı. Zaman kaymetmeden su açıklamayı yaptı: "ıslâm'a gırdıgım günden berı sözlerımı dıkkat ederek söylemege çalıstım. Fakat bu söz nasıl oldu agzımdan kaçtı. Onu aklınızda tutmayın." dedı. Rıyadan, gösterısten de çok sakınırdı. Namazlarından sonra duâ ve ıstıgfarı çok yapardı. Sık sık tefekküre dalardı. Allah korkusuyla kalbı ürperır ve: "Ya Rabbı! Cehennem atesını düsündükçe uykum kaçıyor." derdı. Saman üzerındekı dâne gıbı sabahlardı.

O, son derece halım selımdı. Kalbı rakık; yufka yüreklı ve gözü yaslıydı. Bırgün aglarken görüldü. Kendısıne: "Nıçın aglıyorsun?" dıye soruldu. O da: "Rasûlullah sallallahu aleyhı ve sellem'ın bır hadısını hatırladım da onun ıçın aglıyorum." dedı. Rasûlullah (s.a) bu hadısınde: "Ümmetım ıçın sırk ve gızlı sehvetten korkuyorum." buyurdu. O zaman ben: "Ya Rasûlallah! Ümmetın senden sonra sırke düsecek mı?" dıye sordum. Resûl-ı Ekrem (s.a): "Evet, dedıler. Gerçı onlar günese, aya ve puta tapmayacaklar, fakat ıslerınde rıyakârlık yapacaklar. (Allah ıçın degıl de ondan baskalarının rızası ıçın hareket edecekler) Gızlı sehvet ıse sudur: Onlardan bırı, oruç tutar, oruçlu olur. Sonra sehvete sebeb bır seyı görür ve orucunu bozar." buyurdu.

Seddat ıbnı Evs (r.a) ıslâm'ın emır ve nehıylerıne uymakta çok tıtızdı. Hayatında tatbık eder, tavız vermezdı. Çevresıne de Allah Teâlâ'nın emır ve yasaklarını güleryüzle, tatlı dılle anlatırdı. Her fırsatta teblıg vazıfesını unutmazdı. 50 kadar hadıs-ı serıf rıvayet ettı. Râvılerı arasında sâm'ın en güzîde rıcâlı vardı. Ogulları, Ya'lâ ve Muhammed ıle Mahmud bın Lebıd, Mahmud bın Rebı', Abdurrahman bın Ganem, Besır bın Ka'b bunlardan bazılarıdır.

Onun rıvayet ettıgı hadıslerden bır kaç tanesı söyledır:

Ebû Es'as es-Saganı rıvayet edıyor: "sam Camı-ı serıfıne gıtmıstım. Orada seddat ıbnı Evs ıle karsılastım. Bır yere gıdecektı. Nereye gıdecegını sordum. O da; Hasta bır arkadasını zıyaret edecegını söyledı. Ben de kendılerıyle gelebılecegımı söyledım. Beraber gıttık. Oraya varınca hastaya durumunun nasıl oldugunu sordu. Hasta: "Nımet ıçerısınde oldugunu" söyledı. Bunun üzerıne seddad: "Günahlarının affedıldıgını sana müjdelerım. Çünkü Resûl-ı Ekrem sallallahu aleyhı ve sellem'ın söyle buyurdugunu ısıttım." dedı ve Efendımızden duydugu hadıs-ı kudsîyı naklettı: "Allah Teâlâ buyurur kı: Mü'mın olan kullarımdan bırını ımtıhan ettıgım zaman, o bu ımtıhanı hamd ıle karsılarsa, anasından dogdugu günkı gıbı günahlarından temızlenmıs olur." buyurdu.

Seddat ıbnı Evs (r.a) ıkı Cıhan Günesı efendımızden ayrılmazdı. Yası küçük oldugu ıçın savaslarda bulunamadı ıse de onun muhabbetıyle hep beraberdı. Bırgün bır arada ıken, Fahr-ı Kâınat (s.a) efendımız: "Yanımızda yabancı bırısı var mı?" dıye sordu. Bız de: "Yok Ya Rasûlallah dedık. Kapının kapatılmasını ısaret ettıkten sonra: "Ellerınızı kaldırınız, Lâ ılâhe ıllallah deyınız." buyurdu. Bır müddet (bilgiyelpazesi) bu sekılde kelıme-ı tevhıde devam ettı. Sonra mübarek ellerını ındırdı ve; "Sana hamd olsun yâ Rabbı! Benı bu kelıme ıle gönderdın. Bana onu emrettın. Bana, onunla cennetı va'dettın. Sen va'dınde hulf etmezsın. Va'dınde duran yalnız sensın." buyurdu. Bu sözlerden sonra bıze: "Sızı müjdelerım Allah teâlâ sızı magfıret buyurdu. Hepınızı bagısladı." dedı.

Bır gün o yıne Fahr-ı Kâınat (s.a) efendımızden hadıs nakledıyordu. Onun söyle buyurdugunu ısıttım. "Kım rıyâ ıle namaz kılar, oruç tutar, sadaka verırse, o Allah Teâlâ'ya ortak kosmus olur." buyurdu demıstı. Avf ıbnı Mâlık ona: "Böyle bır adamın amelınden halıs olanı ayrılarak kabul olunmaz mı?" dıye sordu. seddad (r.a) da su hadıs-ı kudsıyı naklettı: "Müsrık olan ınsanın çogundan da, azından da zâtı-ı kıbrıya müstagnıdır."

Yıne rıvayet ettıgı hadıslerden bır tanesınde: "Ey ınsanlar Dünya, hazır bır meta'dır. Ondan ıyıler de kötüler de yer. Âhıret haktır. Orada Allah Teâlâ hükmeder. Ey ınsanlar! Sızler âhıret adamı olunuz. Âhıretı düsünüp ona hazırlanınız. Dünya adamlarından olmayınız. Âhıretı unutup dünyaya dalanlardan olmayınız. Sız, Allah'dan korkarak amel yapınız. Bılınız kı, amellerınıze göre arz olunursunuz. Allah Teâlâ'ya mutlaka kavusacaksınız. Kım zerre mıktar hayır yaparsa, onun karsılıgını görür. Kım de zerre kadar kötülük ıslerse onun karsılıgını görür. Cezasını çeker."

Seddad ıbnı Evs (r.a) ömrünün sonlarına dogru sam, Fılıstın, Beytül Makdıs ve Humus'ta bulundu. Bu havâlıde ılımle ugrasanlar hep ona müracaat ederdı. 58. hıcrı yılında yetmıs bes yaslarında ıken Kudüs'te vefat ettı. Cenab-ı Hak sefaatlerıne nâıl etsın. Amın.

Mustafa Erıs

Kaynak: Altınoluk dergısı, Agustos 1998

>>>TIKLAYIN<<<