Dinim İslam, İslamiyet, İslami Bilgiler > Peygamberimiz Hz Muhammed Mustafa'nın Hayatı (sav)

PEYGAMBERİMİZ HZ. MUHAMMED MUSTAFA’NIN (SAV) İSİMLERİ, İSİMLERİNİN ANLAMLARI (PEYGAMBERİMİZ HZ. MUHAMMED MUSTAFA’NIN (SAV) HAYATI)

Kur'an-ı Kerim'deki isimleri:

Ahmet, Emin, Beşir, Burhan, Hatem, Dai, Rauf, Rahim, Rasulu'r-Rahme, Sirac, Münir, Sırat-ı Müstakim, Ta-Ha, Ya-Sin, Ha-Mim, Abd, Urvetü'l-Vüska, Kademü's-Sıdk, Muhammed, Müddesir, Müzzemmil, Mustafa, Mücteba, Nebiyyü'l-Ümmi, Nezir, Nimetullah, Hadi.

Diğer kitap ve sayfalardaki isimleri:

İncil'de; Ahmet, Baraklit, (veya Faraklit), Hanbata, Ruhu'l-Hak, Ruhu'l-Kuds, Sahibü'l-Kadib, Sahibü'n-Naleyn. Tevrat'ta; Ahyed, Bidbid, Dahuk, Mütevekkil, Muhtar. Zebur'da; İklil, Cebbar, Hamyata, Hathat, Kayyim, Mukimü's-Sünne. Diğer peygamberlere indirilen suhufta; Ehunah, Tabtab, Müşeffih, Ecir, Hatem, Mazmaz, Munhaminna'.

Hadislerde belirtilen isimleri:

Ahmet, Ahyed, Emin, İmamü'l Muttakin, Haşir, Habibullah, Rakibül-Burak, Rasulü'r-Rahme, Rasulü'r-Rahe,  Rasulu'l-Melahim, Seyyidü'l-Mürselin, Seyyid-i Veled-i Adem, Sabık, Şeff, Şafı', Müşeffa', Sahibü'l-Hatem, Ta-Ha, Zahir, Akıb, Abdullah, Kaidü'l Gurri'l-Muhaccelin, Kuşem, Mahi, Muhammed, Müddessir, Müzzemmil, Muktefi, Mukaffa, Nebiyyü't-Tevbe, Nebiyyü'r-Rahme, Nebiyyü'l-Melhame, Ya-Sin.

Esma-i Hüsna ile ortak olan isimleri:

Evvel, Ahir, Cebbar, Hamid, Hamid, Hak, Habir, Ra'uf, Rahim, Şahid, Şehid, Şekur, Sadık, Azız, Azim, Afüvv, Alim, Fettah, Kuddus, Kavı, Zu-Kuvve, Kerim, Ekrem, Mübeşşir, Mübin, Mahmud, Mümin, Müheymin, Nur, Veli, Mevla, Hadi, Ya-Sin.

Hz. Peygamber'in diğer Peygamber ve Din büyükleriyle ortak olan isimleri:

Yüce Peygamber'in Ahmet, Muhammed, Akıb, Haşir, Mukaffa, Nebiyyü'l-Melhame gibi isimleri yalnızca kendisine hastır. Ancak Rasulullah, Nebiyyullah, Abdullah, Şahid, Mübeşşir, Nezir, Nebiyyü'r-Rahme, Nebiyyü't-Tevbe gibi isimleri diğer (bilgi yelpazesi.net) peygamberlere de verilmiştir. Bu arada Hz. Adem'in Safıyyullah, Hz. İbrahim'in Halilullah, Hz. Musa'nın Kelimullah, Hz. İsa'nın Ruhu'l-Kuds, Hz. Ali'nin Murteza ve Mücteba, İmam Gazzali'nin Hüccetü'l-İslam isimleri aynı zamanda Hz. Peygamber'in de ismidir.

Yalnızca Hz. Peygamber için kullanılan tabirler:

Dini ve edebi metinlerde geçen Fahri Kainat, Fahri Adem, Mefhar-ı Alem, Ebü'l-Müminin, Hayru'l-Mürselin, Kan-ı Şefaat, Mahbub-ı Hak, Muin-i Beşer, Rasulü's-Sakaleyn, Seyyidü's-Sadat, Seyyidü'l-Mürselin, Sultanı Enbiya gibi terkipler doğrudan Hz. Peygamber'e işaret eden tabirlerdir. Bu sebeple kültürümüzde ve edebiyatımızda Yüce Peygamber için kullanılan bu tabirlerin, sıfat manası dikkate alınmadan birer özel isim olarak telakki edilmeleri ve imlada da büyük harflerle yazılmasının daha doğru olacağı kanaatindeyiz.

Hz. Peygamber'in edebi mahiyetteki isimleri:

Edebi metinlerde, özellikle naatlarda Hz. Peygamber için sultan, ay, güneş, deniz, inci, gül, bülbül, servi, çerağ, tabip gibi motifler ele alınırken; bu teşbih ve istiarelere bağlı terkipler çoğu zaman birer isim olarak kullanılmıştır. Bunlardan bazıları: Meh-i Burc-i Fezayil, Bedr-i Düca, Mah-ı Münir, Sadr-ı Bedr-i Kainat, Ayine-i Ezel, Mir'at-ı Huda, Cevheri Zat, Dürre-i Beyza, Dürr-i Yetim, Şems-i Kevneyn, Şems-i Sübhan, Afitab-ı Evc-i Din, Neyyir-i A'zam, Sehab-ı Rahmet, tabip-i Mariz-i İsyan, Menba-ı Ab-ı Hayat, Nizamü'l-Alemin, Ruh-i-A'zam, Ser-Çeşme-i Kerem, Serv-i Bostanı Din, Şahenşah-ı Asfiya, Ukde-Güşa gibi.

Hz. Peygamber'in isimleriyle ilgili bütün bu tasniflerin dışında:

O'nun değişik zaman, mekan ve topluluklara göre aldığı adlar da ayrı bir kategori teşkil eder. Buna göre Hz. Peygamber'e; Ahmet isminin dünyaya gelmeden önce, MUHAMMED MUSTAFA’NIN hayatta iken, Mahmud adının da kendisinden sonra verildiği konu edilir.

Ayrica Ka'bu'l-Ahbar'dan nakledilen bilgilere göre Hz. Peygamber:

"ehl-i cennet meyanında ABDÜ'L-KERİM, ehli berzah indinde ABDÜ'L-CEBBAR, melaike-i arş lisanında ABDÜ'L-HAMİD, şair fıriştegan beyninde ABDÜ'L-MECİD, peygamberan arasında ABDÜ'L-VEHHAB, cinniyan içinde ABDÜ'R-RAHİM, şeyatinde ABDÜ'L-KAHHAR, cibalde ABDÜ'L-HALLAK, bahrde ABDÜ'L-KADİR, balıklarda ABDÜ'L-KUDDUS, haşeratta ABDÜ'L-MUGİS, vahşilerde ABDÜ'R-REZZAK, siba yani yırtıcı hayvanlarda ABDÜ'S-SELAM, dört ayaklı hayvanlar indinde ABDÜ'L-MÜ'MİN, kuşlar indinde ABDÜ'L-GAFFAR" isimleriyle bilinmektedir.

Abdullah: Allah (cc)' ın kulu

Abid: Kulluk eden, ibadet eden

Adil: Adaletli

Ahmet: En çok övülmiş, sevilmiş

Ahsen: En güzel

Ali: Çok yüce

Alim: Bilgin, bilen

Allame: Çok bilen

Amil: İşleyici, iş ve aksiyon sahibi

Aziz: Çok yüce, çok şerefli olan

Beşir: Müjdeleyici

Burhan: Sağlam delil

Cebbar: Kahredici, galip

Cevad: Cömert

Ecved: En iyi, en cömert

Ekrem: En şerefli

Emin: Doğru ve güvenilir kimse

Fadlullah: Allah-ü Tealanın ihsanı, fazlına ulaşan

Faruk: Hakkı ve batılı ayıran

Fettah: Yoldaki engelleri kaldıran

Galip: Hakim ve üstün olan

Gani: Zengin

Habib: Sevgili, çok sevilen

Hadi: Doğru yola götüren

Hafız: Muhafaza edici

Halil: Dost

Halim: Yumuşak huylu

Halis: saf, temiz

Hamid: Hamd edici, övücü

Hammad: Çok hamdeden

Hanif: Hakikate sımsıkı sarılan

Kamer: Ay

Kayyim: Görüp, gözeten

Kerim: Çok cömert, çok şerefli

Macid: Yüce ve şerefli

Mahmud: Övülen

Mansur: Zafere kavuşturulmuş

Masum: Suçsuz, günahsız

Medeni: Şehirli, bilgilive görgülü

Mehdi: Hidayet eden, doğru yola erdiren

Mekki: Mekkeli

Merhum: Rahmetle bezenmiş

Mes'ud: Mutlu

Metin: Çok sağlam ve güçlü

Muallim: Öğretici

Mukteda: Peşinden gidilen

Mübarek: Uğurlu, hayırlı, bereketli

Mücteba: Seçilmiş

Mükerrem: Şerefli, yüce

Müktefi: İktifa eden, yetinen

Münir: Nurlandıran, aydınlatan

Mürsel: Elçilikle görevlendirilmiş

Mürteza: Beğenilmiş, seçilmiş

Muslih: Islah edeci, düzene koyucu

Mustafa: Çok arınmış

Müstakim: Doğru yolda olan

Muti: Hakka itaat eden

Mu'ti: Veren ihsan eden

Muzaffer: Zafer kazanan, üstün olan

Müşavir: Kendisine danışılan

Naki: Çok temiz (bilgi yelpazesi.net)

Nakib: Halkın iyisi, kavmin en seçkini

Nasih: Öğüt veren

Natık: Konuşan, nutuk veren

Nebi: Peygamber

Neciyullah: Allah' ın sırdaşı

Necm(i): Yıldız

Nesib: Asil, temiz soydan gelen

Nezir: Uyarıcı, korkutucu

Nimet: İyilik, dirlik ve mutluluk

Nur: Işık, aydınlık

Rafi: Yükselten

Ragıb: Rağbet eden, isteyen

Rahim: Mü'minleri çok seven

Razi: Kabul eden, hoşnut olan

Resul: Elçi

Reşid: akıllı, olgun, iyi yola götürücü

Said: Mutlu

Sabir: Sabreden, güçlüklere dayanan

Sadullah: Allah' ın mübarek kulu

Sadık: Doğru olan, gerçekci

Saffet: Arınmış, seçkin kişi

Sahib: Malik, arkadaş, sohbet edici

Salih: iyi ve güzel huylu

Selam: Noksan ve ayıptan emin olan

Seyfullah: Allah' ın kilıcı

Seyyid: Efendi

Şafi: Şefaat edici

Şakir: Şükredici

Taha: Kur'an-ı Kerim' deki ismi

Tahir: Çok temiz

Taki: Haramlardan kaçınan

Tayyib: Helal, temiz, güzel, hoş

Vafi: Sözünde duran, sözünün eri

Vaiz: Nasihat eden

Vasıl: Kulu Rabb'ine ulaştıran

Yasin: Kur'an-ı Kerim' deki ismi, gerçek insan, insan-ı kamil

Zahid: Masivadan yüz çeviren

Zakir: Allah' ı çok anan

Mevahib-i Ledünniye

Prof. Dr. Emine Yeniterzi