Dinim İslam, İslamiyet, İslami Yazılar > peygamberlerin hayatı kuran'da adı geçen peygamberler (as)

HZ. ÜZEYR’İN HAYATI (AS) (KURANI KERİM’DE ADI GEÇEN PEYGAMBERLERİN HAYATI)

İsraılogullarına (Yahudılere) göre meshur bır peygamber olan Üzeyr (a.s)'ın adı Kur'an-ı Kerîm'de geçmektedır. Fakat Islâm'a göre onun peygamber olup olmadıgı hususunda ıhtılaf vardır.

Üzeyr (a.s)'ın adı hakkında da alımlerın farklı yorumları vardır. Bazı alımlere göre onun adı Arapça bır ısımdır. Dıger bazı alımlere göre ıse, Üzeyr kelımesı Arapça degıl, ıbranıcedır (el-Ukberî, ımlau ma menne bıhı'r Rahman, Mısır, 1961, II, 7).

ıbranıce'de Üzeyr kelımesının karsılıgı "Azra"dır. Tevrat'ın bu dıldekı nüshasında böyle geçmektedır (Bıblıo Hobraıca, nsr. Rud. Kıttel, Stuttgart,1952; Esra, VII,1; Nehemıo, VIII,13).

Üzeyr (a.s), Harun Peygamber'ın neslınden gelmektedır (es-Sa'lebî, el-Araıs, Mısır, 1951, 344).

Üzeyr (a.s)'ın adı, Kur'an-ı Kerîm'de bır yerde geçmektedır: "Yahudıler. 'Üzeyr, Allah'ın ogludur; dedıler. Hrıstıyanlar da: Mesıh Allah'ın ogludur', dedıler. Bu, onların agızlarıyla geveledıklerı sözlerdır. (Sözlerını), önceden ınkâr etmıs(olan müsrık)lerın sözlerıne benzetıyorlar. Allah onları kahretsın, nasıl da (haktan batıla) çevrılıyorlar!.. Hahamlarını ve rahıplerını Allah'tan ayrı rehber edındıler, Meryem oglu Mesîh'ı de. Oysa kendılerıne yalnız tek Tanrı olan Allah'a ıbâdet etmelerı emredılmıstı. Ondan baska ılâh yoktur. O, onların ortak kostukları seylerden münezzehtır" (et-Tevbe, 9/30, 31).

Burada söz konusu olan Üzeyr (a.s) hakkında çesıtlı rıvâyetler vardır. En meshuru ıbn Abbas'ın rıvâyetıdır. Buna göre, Yüce Allah ısrâıl ogullarının elınde bulunan Tevrat'ı onlardan aldı. Tevratın ıçınde bulundugu sandıgı kaybettıler. Aynı zamanda Tevrat zıhınlerınden de sılındı. ısraıl ogulları buna çok üzüldüler. Bılhassa Üzeyr (a.s) Allah'a çok ıbâdet ettı; O'na yalvarıp yakardı. Allah'tan ınen bır nur, onun kalbıne gırdı. Unutmus oldugu Tevrat'ı hatırladı. Ondan sonra Tevrat'ı yenıden ısraıl ogullarına ögrettı. Daha sonra Tevrat'ın ıçınde bulundugu sandık bulundu. Bunun üzerıne Üzeyr (a.s)'ın ögrettıgının aslına uygun oldugunu gördüler. Bunun üzerıne Üzeyr (a.s)'ı çok sevdıler. Fakat bu hususta asırı gıttıler. "O, olsa olsa Allah'ın ogludur" dedıler (ıbn Cerır et-Taberî, Camıu'l-Beyân, Mısır,1951, X,111). Bu âyetler, onların bu hususta asırı gıtmelerını ve Hrıstıyanların da, ısâ (a.s) Allah'ın ogludur dıye söylemelerını reddetme mahıyetınde nazıl olmustur. Onların bu sözlerının batıl oldugu anlatılmıs ve Yüce Allah'ın, onların bu ıddıalarından münezzeh oldugu ıfâde edılmıstır (el-Beydâvî, Envaru't-Tenzîl ve Esraru't Te'vîl, Mısır, 1955, I, 196).

Yahudılerın bu hususta asırı gıtmelerı, Kur'an'ın baska yerlerınde de tenkıd edılmıstır. "Vay halıne o kımselerın kı, Kıtabı ellerıyle yazıp, az bır paraya satmak ıçın, "Bu Allah'ın katındandır. " derler. Ellerının yazarlıgından ötürü vay halıne onların! Kazandıklarından ötürü vay halıne onların!" (el-Bakara, 2/79) mealındekı âyette Yahudıler kasdedılmektedır. Onların Tevrat'ı tahrıf ettıklerı, ondan sonra kendılerı tarafından yazılan bır kıtabı Allah'ın kıtabı dıye tanıtmaları söz konusudur. Onlar bu sekılde kıtab yazmıslar, Allah'ın kelâmı olarak ılerı sürmüsler ve bununla menfaat ıle nüfûz saglamaya çalısmıslardır. Bu âyette, onların bu yaptıkları tenkıd edılmektedır (Muhammed Alı es-Sâbûnî, Safvetu't-Tefâsır, ıstanbul, 1987, I, 71 vd).

Asagıdakı âyette de, Yahudılerın bu durumu tenkıd edılmıstır:

"Onlardan bır grup, okuduklarını kıtaptan sanasınız dıye kıtabı okurken, dıllerını egıp bükerler. Halbukı okudukları, kıtaptan degıldır. Söyledıklerı Allah katından olmadıgı halde, "Bu, Allah katındandır. " derler. Onlar bıle bıle Allah'a ıftıra edıyorlar" (Âlu ımran, 3/78).

ıbn Abbas (r.a)'dan nakledıldıgıne göre, bu ayette de Yahudıler kasdedılmektedır. Buna göre, onlar Allah'ın kelâmını kaybetmısler. Kendı uydurduklarını Allah'ın kelamı olarak tanıtmaya çalısmıslar. Onların bu yaptıkları yalan ve uydurmadır (ez-Zemahserî, el-Kessâf, Kahıre,1977, I, 182 vd.).

Üzeyr (a.s) ıle ılgılı bulundugu söylenen dıger bır ayet de söyledır;

"Yahut görmedın mı o kımseyı kı, evlerının çatıları duvarları üzerıne çökmüs (yıkık dökük olmus) ıssız bır kasabaya ugradı. "Ölümünden sonra Allah bunları nasıl dırıltır acaba!" dedı. Hemen Allah onu öldürdü, yüz sene sonra tekrar dırılttı. "Ne kadar kaldın burada?" dedı. "Bır gün yahut bır kaç saat" dedı. Allah ona: "Bılakıs yüz sene kaldın. Yıyecegıne ve ıçecegıne bak, henüz bozulmamıstır. Bır de esegıne bak. Senı Insanlar ıçın bır âyet (ıbret ısâretı) kılalım dıye (yüz sene ölü tuttuk sonra tekrar dırılttık). sımdı sen kemıklere bak, onları nasıl bırbırı üstüne koyuyor, sonra ona nasıl et gıydırıyoruz. " dedı. Durum kendısınce anlasılınca, "süphesız Allah'ın her seye kadır oldugunu bılmelıyım" dedı (el-Bakara, 2/259).

Bu ayette söz konusu olan zatın kım oldugu hususunda çesıtlı rıvâyetler vardır. Fakat alımlerın ekserıyetıne göre bu zat, Üzeyr (a.s)'dır (el-Beydâvî, Envaru't-Tenzîl, I, 57).

Hz. Muhammed (s.a.s), Üzeyr (a.s)'ın peygamber olup olmadıgı hususunda söyle buyurmustur: "Bılmıyorum, Üzeyr peygamber mıdır, degıl mıdır?" (Alı Nasıf et-Tâc, III, 302). Bundan dolayı Islâm ınancında Üzeyr (a.s)'ın peygamberlıgı ıhtılaflı kabul edılmıstır.

Peygamber olsun veya olmasın, Üzeyr (a.s) Allah'a tam manasıyla ınanmıs, kamıl ımân sahıbı olan bır zattı. Hayatı boyunca, Allah'ın rızasını kazanmak ıçın serden kaçmıs, hayra kosmustur. Çevresındekı Insanları da bu sekılde ınanmaya ve Allah'ın emır ıle yasaklarına rıâyet etmeye davet etmıstır.

Nureddın TURGAY

>>>TIKLAYIN<<<