Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Belirli Gün Ve Haftalar İle İlgili Tüm Belgeler > Dünya Felsefe Günü İle İlgili Yazılar, Şiirler, Bilgiler

FELSEFE İLE DİĞER BİLİMLER ARASINDAKİ FARK, İLİŞKİ (20 KASIM DÜNYA FELSEFE GÜNÜ İLE İLGİLİ YAZILAR, ŞİİRLER, BİLGİLER)

Tıp, fizik, kimya, biyoloji, astronomi, sosyoloji, psikoloji ve son olarak mantık felsefeden ayrılınca, felsefeye kendi nesnesi olarak ne kalır? Bu soru 20. yüzyılda çok sık sorulmuş, kimilerince felsefenin artık kendine özgü bir nesnesi kalmadığı sonucuna varılmıştır. Şimdi bu savı yanıltmak için felsefenin deneye ve gözleme başvuran bilme anlamında değil, salt bir bilme etkinliği anlamında bir bilim olduğunu ileri süreceğiz.

Filozof, akla uygun düşünen, dünyaya ve yaşama açıklık ve düzen çalışan kişidir. Filozofların felsefenin ne olduğu hakkında söylediklerine değil, gerçekte ne yaptıklarına bakılırsa, felsefe geçmişte hep akla uygun bir bilme etkinliği olmuştur. Öyleyse felsefe neyi bilmeye çalışır, neyin bilimidir? Cisim dünyasını fizik, yaşam dünyasını biyoloji, bilinci psikoloji, toplumu sosyoloji araştırır. Bilim olarak felsefeye ne kalır? Alanı, nesnesi nedir? Varlık, değer, bilgi, insan, dil felsefenin kendine özgü nesneleridir. Öteki bilimler var olanla uğraşırlar, felsefe “Varlık nedir?” diye sorar.

Öteki bilimler bilgi ortaya koyarlar; felsefe “Bilgi nedir?”, “Olanaklı bilginin sırları ve koşulları nedir?” diye sorar. Öteki bilimler olanı inceler; felsefe olması gerekeni, yapılması gerekeni araştırır. Öteki bilimler araştırdıkları her şeyin koşulunun, temelinin insan olduğunu gözden uzak tutarlar; felsefe, insanın kendisini nesne edinir.

Öteki bilimler, dili kullanırlar; felsefe, onların dilini yapıları bakımından inceler. Felsefenin yalnızca yukarıda belirttiklerimizle uğraştığını söylemek doğru olmaz. Felsefe başka bilimlerin nesnelerle de uğraşabilir, uğraşmaktadır. Ama bu bilimlerden soruları, yöntemleri, bakış açıları bakımından ayrılır. Felsefe birçok bilme yönteminden hiçbirini kullanmayı (bilgi yelpazesi.net) sınırlamaz. Örneğin, fizikçi gibi her şeyi duyular aracılığıyla gözlenebilen olgulara dayandırmak, yani kendini deneysel yöntemle sınırlamakla yükümlü değildir. Felsefenin bakış açısı da farklıdır.

Felsefe bir nesneyi ele aldığında, ona yalnızca sanırlar açısından, temel görünümler açısından bakar; o nesneyi başka nesnelerden ayıranın ve hepsinde ortak olanın ne olduğunu kavramaya çalışır. Öteki bilimleri durduğu, soru sormayı bırakıp var sayımları kabul ettiği yerde filozof soru sormaya başlar. Demek ki felsefe, köklere gitmesi bakımından bir “köken bilimi”dir. Araştırmalarını hiçbir zaman yüzeyde yapmaz; hep derinlere, köklere iner. Kapısını hiçbir alana kapamaması, ulaşabileceği her yöntemi kullanması anlamında temel, evrensel bir bilimdir.

Felsefe kökler hakkında her zaman soru sormuştur, hep de soracaktır. İnsan istese de istemese de felsefe yapmak zorundadır.