Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Belirli Gün Ve Haftalar İle İlgili Tüm Belgeler > Dünya Nüfus Günü İle İlgili Tüm Belgeler

B. YURDUMUZDA NÜFUSUN GENEL VE BÖLGELERE GÖRE DAĞILIŞI, ÖZELLİKLERİ (11 TEMMUZ DÜNYA NÜFUS GÜNÜ İLE İLGİLİ YAZILAR, BİLGİLER)

Yeryüzünde olduğu gibi ülkemizde de nüfus dağılışı dengeli değildir. Nüfus yoğunluğu, bazı yerlerde sık, bazı yerlerde seyrektir. Bu durumun pek çok nedeni vardır.Bunlar;

Sanayileşme: Sanayinin geliştiği yörelerin nüfusu yoğun olur. İstanbul Adapazarı arasında kalan yörenin; İzmir, İskenderun, Bursa kentlerinin sanayisi geliştiği için nüfusu da yoğundur.

İklim özellikleri: Ilıman ve yeterli yağış alan yerler, yerleşmeye ve yaşamaya uygundur. Buralarda çeşitli tarım ürünleri yetişir. İklim özellikleri yaşamaya elverişli olan bu tür yerlerin nüfusu yoğun olur.

İklim şartlarının çok soğuk ve kurak olduğu yerler ise seyrek nüfuslu olur. Kıyı bölgeler gibi.

Yer şekilleri: Dağlık ve engebeli alanlarda ulaşımın zor, tarım alanlarının da kısıtlı olması, nüfusun seyrek olmasına neden olur. Doğu Anadolu Bölgesi gibi.

Ova ve plato konumunda olan düz alanlar ise tarıma ve yerleşmeye uygun olduğundan nüfusu yoğun olur. Çukurova gibi.

Toprak özellikleri: Ülkemizde toprak özellikleri ile nüfus yoğunluğu arasında yakın bir ilişki vardır. Verimli alüvyal topraklarda daha fazla ürün alınır. Bu nedenle bu tür alanların nüfusu yoğun olur. Bafra Ovası, Çarşamba Ovası ve Çukurova gibi. Verimsiz topraklara sahip alanlarda ise nüfus seyrek olur. Tuz Gölü çevresi gibi.

Su durumu: Hayatın devam edebilmesinin en önemli koşullarından biri de sudur. İçmede, temizlikte, sanayide ve tarımda her zaman suya ihtiyaç vardır. Su imkanlarının geniş olduğu alanların nüfusu yoğun olur. Buna karşılık su imkanlarının kıt olduğu alanlarda ise nüfus seyrek olur.

Tarım: Yurdumuzda nüfus dağılışını etkileyen önemli faktörlerden biri de tarımdır. Verimli tarım alanlarının olduğu alanların nüfusu yoğun olur. Çünkü (bilgi yelpazesi.net) halkımızın geçiminde tarım etkinlikleri ve tarım ürünleri önemli bir yer tutar. Tarımın geliştiği alanlar ise verimli ovalar ve akarsu boylandır.

Tarımsal etkinliklere uygun olmayan alanlarda ise nüfus seyrektir.

Yeraltı kaynakları: Yeraltı kaynaklarının zengin olduğu, bu kaynakların çıkartıldığı ve işlendiği alanlarda nüfus yoğun olur.

Daha önce bir köy gibi olan Batman, burada petrolün bulunması ve çıkartılmasıyla büyük bir şehir haline gelmiştir. Zonguldak, Elbistan, Soma şehirleri de buna örnek olarak gösterilebilir.

Turizm: Doğal güzellikler ve zenginliklerden olan plajlar, kaplıcalar, kayak merkezleri ile tarihî eserlerin olduğu yöreler turist çeker. Turistler, buralarda döviz bırakarak ekonomik hayatı canlandırır. Bu nedenle turizmin geliştiği yörelerin nüfusu yoğun olur. Buna örnek; Antalya, Fethiye ve Kuşadası gibi yerleşim birimlerinde turizmin gelişmesinden sonra nüfus yoğunluğunun artmasıdır.

Ulaşım: Ticaretin gelişmesinde en önemli etken ulaşımdır. Ulaşım koşullarının iyi olduğu yörelerde sanayi ve ticaret gelişir. Nüfus yoğunluğu da artar.

Ulaşım imkanlarının kısıtlı olduğu, önemli yollara uzak kalan yörelerin nüfusu seyrek olur.

Ülkemizdeki coğrafî bölgelerin, birbirinden farklı özelliklere sahip olması, nüfus yoğunluklarının da farklı olmasına yol açmıştır.

1997 Sayımına göre coğrafî bölgelerin nüfusları ve nüfus yoğunlukları:

Marmara Bölgesi yurdumuzda nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgedir.

Bu bölgenin;

• Önemli kara, deniz ve hava yolları üzerinde yer alması,

• Sanayinin gelişmiş olması,

• Coğrafî konumunun ticarete ve uluslar arası ilişkilere uygun olması,

• Yer şekillerinin ulaşıma ve tarıma elverişli olması,

• İkliminin ılıman olması,

• Etrafında denizlerin bulunması, -

• Yükseltisinin az olması gibi faktörler yoğun olarak göç almasına neden olmuştur.

Özellikle Çatalca-Kocaeli Bölümü'nün nüfusu daha yoğundur.

Ege Bölgesi'nin kıyı kesimleri ile iç bölgele-re doğru uzanan akarsu boylarındaki ovalar, nüfus yoğunluğunun sık olduğu yerlerdir.

Özellikle kıyıya yakın bölümde tarım, sanayi ticaret ve turizmin gelişmiş olması, bölge nüfusunun yoğun olmasına neden olmuştur.

Kıyılarda plajlar, tarihî yerler, kaplıcalar ve doğal güzellikler de nüfusu artırmaktadır.

Bölgenin iç kesimlerindeki dağlık alanlarda nüfus daha seyrektir.

Akdeniz Bölgesinde nüfusun yoğunlaştığı yerler kıyıdaki ovalar ve çevresidir. Bunda, tarım alanlarının fazlalığı ve sanayinin gelişmiş olması etkilidir. Özellikle Çukurova ve çevresi bölge nüfusunun en yoğun olduğu yerdir.

Bölgenin büyük kesimini kaplayan Toros dağları ile iç kesimlerde nüfus yoğunluğu azdır. Son zamanlarda özellikle Antalya'da turizmin gelişmesi nüfusu etkilemiştir.

Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimleri yurdumuzun en yoğun nüfuslu yerlerindendir.

Doğu Karadeniz Bölümü'nde kırsal yerleş-meler kent yerleşmelerinden daha fazladır. Nüfus daha çok kıyı şeridinde ve Çoruh (bilgi yelpazesi.net) nehri vadisinde toplanmıştır. Kırsal kesimde yerleş-meler dağınıktır. Bunun nedenleri;

• Yer şekillerinin engebeli olması,

• Su kaynaklarının fazla olması,

• Tarım alanlarının yamaçlarda dağınık halde bulunmasıdır.

İç kesimlere gidildikçe toplu yerleşmeler görülmeye başlar.

Orta Karadeniz Bölümü'nde kıyılarda olduğu gibi iç kesimlerde de nüfus yoğundur. Bunun nedeni, bölgede verimli ovaların bulunması ve deniz etkilerinin iç kesimlere kadar ulaşabilmesidir.

Batı Karadeniz Bölümü'nde madencilik ve sanayi gelişmiş olduğundan, nüfus şehir merkezlerinde toplanmıştır.

İç Anadolu Bölgesi'nde nüfus yoğunluğu genel olarak azdır. Nüfusun sık olduğu sahalar Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Konya gibi iş imkanlarının fazla olduğu şehir merkezlerinin çevresidir. Buna karşılık yıllık yağışın çok az olduğu Tuz Gölü çevresi ile dağlık alanlar, nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde nüfus daha çok, bölgedeki tarım alanları ile sanayi tesislerinin yoğun olduğu batı kesiminde toplanmıştır. Ayrıca akarsu boylan, Mardin Eşiği ve Diyarbakır Havzası nüfusun sık olduğu yerlerdir. Bölgenin kurak ve sulama imkanlarının henüz olmadığı yerlerinde ise nüfus seyrektir. Ancak Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)'nin devreye girmesi, göçü durduracağından böl-genin nüfusu daha da artacaktır.

Doğu Anadolu Bölgesi, nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgemizdir. Bölgenin yük-sek ve dağlık olması, şiddetli karasal iklimin görülmesi bunun en önemli nedenidir.

Bölge nüfusu daha çok ovalarda toplanmış-tır. Malatya Elazığ ve Iğdır ovaları, nüfusun en yoğun olduğu yerlerdir.