Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Kitap Özetleri > Roman Özetleri

BİR KÜÇÜK BURJUVANIN GENÇLİK YILLARI ROMAN ÖZETİ (KİTAP ÖZETİ, ROMAN ÖZETİ)

 

Yazarı: Demir ÖZLÜ

 

Selim adındaki bir genç ve onun gibiler (sosyalistler) idealleri uğruna çok acılar çekmişler ancak bu acıları tekrar tekrar çekmeyi göze alarak savaşlarına devam etmişlerdir.

 

Eserin konusu oldukça basittir. Bir gencin askeri darbeden sonraki yaşamının birkaç yılını ve başından geçenleri ele alır.

 

İnsanlar idealleri, ülküler için yaşamalı, savaşmalı ne pahasına olursa olsun yenilgiyi kabullenmemeli, savaşmaktan vazgeçmemelidir.

 

Bu roman burjuvaziye bir isyan niteliği taşır, 23 bölümden oluşmaktadır.

 

 

Esas romanın kahramanı olan selim’in bir barda eski bir arkadaşı olan bayan M. İle karşılaşmasıyla başlar. Bayan M. Oldukça zengindir. Bir otelde kalıp tatil yapmaktadır. Selim ise buraya arkadaşlarıyla buluşmak için gelmiştir. Aslında o İstanbul’da cihangirde yaşamakta, küçük bir evde oturmakta, çeviri yaparak geçimini sağlamaktadır. Ancak onun asıl hedefi edebiyat eleştirmeni olmaktır.

 

Selim ile bayan M. Nin ilişkisi ilerlemiştir. Selim bir gün bayan m. Nin kaldığı otele gider ve ondan Avrupa’ya öğrenim görmeye gideceğini öğrenir.

 

Bayan m. Avrupa’ya gider, selimle mektuplaşmaktadırlar.

 

Selim bu arada arkadaşları anna, Hüseyin ve ertan’la buluşup siyasi olayları ve sosyalizmi konuşurlar idamlar yapılmakta, sosyalistlerin toplandıkları mekanlar kapatılmakta, yargılama ve tutuklamalar yapılmaktadır.

 

Aynı zamanda bayan m. nin de arkadaşı olan anna selim’e iç dökmek ve ona karşı hissettiklerini belirtmek amacıyla karamsar bir mektup yazar. Selim bu mektuptan Anna’nın cinsel ihtiyaçlarının olduğunu ruhsal durumunun bu nedenle kötüleştiğini düşünür. Anna ile aralarında bu yönde yakınlaşmalar başlar. Ancak selim ile anna sevgili olmayı bir türlü başaramazlar. Bu nedenle çok iyi iki dost olmayı tercih ederler.

 

Selim üzerinde çok çalıştığı ve çok önemsediği koftanın şato çevirisi hakkında yazdığı yazı çeşitli kesimler tarafından sosyal ve siyasal nitelikli eleştirilere uğrar.

 

Anna’nın ruhsal durumunda selimle yaşadığı ilişkiden dolayı bazı düzelmeler görülse de yine de yaşadığı ruhsal kararsızlık sürmektedir.

 

Siyasi olaylarsa artarak devam etmektedir.

 

Bayan m. Avrupadan dönünce selimle buluşur ve onunla ciddi bir ilişki yaşamak istediğini belirtir. Ancak selim bayan m. nin zenginliği karşısında ezilmektedir. Sosyalist düşünceleri nedeniyle bu teklifi onaylamaz.

 

Selim yeni bir eve taşınır, burada eski bir şairle çok iyi bir dostluk kurar. Şair onun adeta akıl hocası olmuştur. Selimin Anna ve bayan m. ile olan ilişkisi sürmesine rağmen selim yine de kendisini çok yalnız hisseder, bezgindir, sevgiye ihtiyacı vardır. Ancak yine de umutludur.

 

Selim gittiği bir tiyatro şöleninde eski flörtü Ada ile karşılaşır. Ada’nın yanında çok samimi arkadaşı Ayşe de vardır. Selim ada’ya karşı Anna ve Bayan m. ye hissetmediği aşka yakın bir duyguyu hisseder. Ada’da selim’in bu hislerine karşılık verir. Evlenmeye karar verirler.

 

Ada’nın anne ve babası ayrı yaşamaktadır. Ada’nın babası onun selimle olan ilişkisini onaylamaz ve ada’yı selimden uzaklaştırmak için Ankara’ya annesinin yanına gönderir. Bu selimi hem üzer hem de çok kırar. Çünkü ada bağımsız olmayı isyan etmeyi başaramamıştır.

 

Yapılan seçimlerde selim’in ve arkadaşlarının görüşlerini desteklediği işçi partisi başarısız olur. Bu onların karamsarlığını melankolisini artırır.

 

Selim şairle arasında geçen bir konuşmanın etkisiyle Ada’nın dostu olan ayşe’yle aşk yaşamaya başlar. Aynı evde kalmaktadırlar.

 

Bu arada siyasi baskılar artmıştır. Bir arkadaşları tutuklanır. diğer bir arkadaşının da ifadesi alınır.

 

Ada Ayşe’ye İstanbul’a geleceğini onlarda kalacağını haber veren bir telgraf çeker. Ayşe bu teklife sıcak baksa da selim onu ilişkilerinin bozulacağı kaygısıyla caydırır.

 

Ada İstanbul’a gelir, selimle buluşur ve onu Ankara’ya gelmeye ikna eder. Selim Ankara’ya gittiğinde Ada ile tekrar yakınlaşır. 2 aşk arasında kalmıştır.

 

Bir gün mahkemeden selim’e bir celp gelir. Yazdığı yazılarda komünizmi övdüğü gerekçesiyle yargılanır, serbest bırakılır. Ancak siyasi polisin emriyle askere alınır. Bölüğüne gittiğinde bir askerden gittiği alayın sürgün alayı olduğunu öğrenir. Vatani suç işleyenlere ülkenin ne kadar zor şartlarda savunulduğunu göstermek için buraya sürülür.

 

Selim gerçektende çok zor bir askerlik yapar. Bulunduğu yerde kendisi gibi sosyalist olanlar vardır.

 

Selim bir dergide Ayşe ile Ada’nın biri yakın arkadaşı olmak üzere başkalarıyla birlikte olduklarını görür.

 

Sağlığı bozulunca revire oradan da hastaneye sevk edilir. 3 ay izinli olarak İstanbul’a gider. Geldiğinde Ayşe’nin çok değişmiş olduğunu (bilgi yelpazesi.net) görür. Ayşe samimiyetsizleşmiştir. Değişen sadece Ayşe değildir. İstanbul’da değişmiş, selim’e aldatıcı bir unutuluşu bir dağılışı duyurmaktadır. Her şey daha da kötüleşmektedir.

 

Selim ayşe’nin Ada ile olan ilişkisinden haberi olduğunu öğrenir ve Ada’yı da Ayşe’yi de kaybettiğini düşünür.

 

Selim dertleşmek için bayan m. yi ara ve buluşurlar. Bayan m. yi arar ve buluşurlar. Bayan m. selim’e kendisini bırakarak aptallık ettiğini, bir zamanlar onunla evlenmeyiş bile düşündüğünü söyler. Selim ise bir burjuvanın kocası olmaktansa yaşadığı sıkıntıları yeniden yaşamayı tercih ettiğini söyler.

 

Eseri daha iyi anlayabilmek için eserdeki şahsiyetlerin özelliklerine bir göz atmalıyız.

 

Eserin kahramanı olan selim 30 yaşlarında bir çevirmendir. Karısından ayrılmıştır. Yazar bizlere selimi şöyle tanıtmaktadır.

 

Otuz yaşına yaklaşıyordu yaşamına kesin bir biçim vermiş değildi. Edebiyatı seviyordu. Bir edebiyat eleştirmeni olmaktı amacı ama edebiyat eleştirisi ona belli bir gelir sağlamıyor, bu yüzden de haftanın bazı günleri bir çeviri bürosunda çalışıyordu.

 

Siz çok iyi bir aydınsınız. Ama Ada’ya iyi bir koca olamazsınız. (Adanın babasının sözleri) syf: 72

 

Selim idealist bir gençtir. Sosyalisttir, burjuvaziye tamamen karşıdır. Oradan iç yaşamına da dengeyi bulamamıştır, isyankardır, gelenekleri onaylamaz. “doğru ilkelerim var” kendimi satmamak, burjuvazi yanında yer almamak…bir başkaldırı, sevecen ama ödün vermez. Bir davranışlar dizgesi ama iç yaşamım hala dengesini bulmuş değil. Tersine savrulup duran bir ruh ! (syf 73)

 

“selim aslında sorunun geleneklerle insanın başkaldırısının çatışması olduğunu biliyordu (syf 74)

 

selim gururludur çekingendir

 

“ada zengin sınıftan değildi selim’i Ada’ya yaklaştıran sınıfsal bir saplantı yoktu” syf 75

 

sosyalisttir, işçi partilidir. “Pazar günü, yapılan seçimlerde eski mahallesine gidip işçi partisine oy verdi.

 

Türkiye’yi sevmemektedir, kötümserdir yaşamak ona göre korkunçtur.

 

Halkın birleşerek bazı şeylere karşı çıkması gerektiğini düşünür.

 

“halk yuvasından çıkmadan hiçbir şey olmaz ki” syf 115

 

“acaba bu toplumda yaşamalımıyım yoksa kendimi mi öldüreyim” syf 76

 

selimin cinselliğe karşı aşırı bir duyarlılığı vardır, boşlukta olması nedeniyle bir kadından diğerine savrulur. Girdiği ilişkilerin çoğunda duygusal bir yön yoktur. Sadece modeli aşka önem verir.

 

Eserde bayan m. , Anna, Ayşe ve Ada ise yardımcı kahramanlardır. Selim’in bu isimlerin hepsiyle cinsel bir birlikteliği olmuştur. Bayan m. ile Anna ve Ayşe ile Ada arkadaştır.

 

Bayan m. bir burjuvadır, zengindir, babası eski bir devlet büyüğüdür, yaşıtı kadınları pek beğenmez.

 

Anna da selim gibi sosyalisttir. Bayan m. nin arkadaşı olmasına rağmen selim’e duygusal yönden daha yakındır. Faydacılık görüşünü benimsemiştir.

 

“çıkarlarını, özlemlerini iyice hesaplamadan kurulacak bir yaşam, yeni hayal kırıklıkları getirecektir, dedi Anna” syf 46

 

anna ruhsal buhranlar geçirmektedir. Kendisiyle barışık değildir. Bunu selime yazdığı mektupta açıkça görmekteyiz. (ananın mektubu syf. 27,28,29)

 

Anna maddiyata ve gösterişe çok önem vermektedir.

 

Anna “şimdi sana gelirken gördüm. Bir sınıf arkadaşım, çok büyük bir arabadan indi. Sırtında göz alıcı bir kürk vardı. Türkiye de o yol kavşağında öyle göz kamaştırıcı bir hali vardı ki…işte bu, tasarladığım işte bu, diye düşündüm. Ne güzel bir görünüşiçin mi yaşamalı dersin” syf 38

 

Ada selim’in aşkı kız arkadaşıdır. selim gibi cesur ve isyankar değildir. Bağımsızlığı için uğraşmamış, babasına baş kaldıramamıştır. Zengin olmaması, selimle aralarında sosyal bir saplantı olmaması selim’i adaya yaklaştırır.

 

Selim; “değimli ki o bağımsız olmayı, başkaldırmayı beceremedi, unutmalıyım onu. ” Sayfa 88

 

Ayşe; selimle ilişki kurmadan önce Ada’nın çok yakın dostudur. Selimle aynı görüşleir paylaşmaktadır. Ada’ya göre daha akıllı ve cesurdur.

 

Şair; “bu kız daha akıllı, cesur” syf 98

 

Ancak ayşe’yi selimden ayıran bir yön vardır. Ayşe düşüncelerini sadece sözle ifade eder, uygulamaya gelince bunu yapamaz. Bu aslında onu çok daha korkak olduğunu gösterir. O düşünceleri, ülküleri adına savaşmayacak kadar ürkektir, bir öyle bir böyledir..

 

“mücadele etmek varken” dedi ayşe,

 

“senin gibi düşünenlere çok rastladım” dedi selim, derin bir öfkeyle gerçekten mücadele başlayınca ortada olup olmayacağınız belli olmaz” syf 138

 

şair selim’in dostu, adeta akıl hocasıdır. Selim onun geçlik yıllarındaki halidir.

 

Eser çoğunlukla İstanbul’da geçmektedir. İstanbul selim’in yalnızlığını artıran, boğucu bir şehridir. Gittikçe de kötüleşmektedir.

 

Selim bir ara adayı görmek için Ankara’ya gider (bölüm 16) askerlik yapması için doğuya gönderilir. (bölüm 18)

 

Eserde mekanlar canlı ve gerçekçi bir şekilde tasvir edilmiştir. Bu tasvirler aynı zamanda yazarın ruh çözümlemelerine de yardımcı olmaktadır.

 

Eser; askeri darbeden sonraki birkaç yılı içine alır. Yazar bu yıllarda gerçekleşen siyasi olaylar sonucunda olanları anlatır.

 

Eserin serim bölümünde selimin yaşadığı aşklar, arkadaşları, selim’in düşünceleri, nasıl yaşadığı anlatılır. Tasvirler geniş yer tutar. düğüm bölümü çözümüne daha yakındır. Selim düşünceleri yüzünden yargılanır ve askere alınır.

 

Çözüm bölümünde ise bayan m. ile konuşur ve ona asla ideallerinden vazgeçmeyeceğini, burjuvazinin yanında yer almayacağını söyler.

 

Eserde selim’in ada ile karşılaşması, bir arkadaşının düşüncelerinden dolayı tutuklanması gibi ara dğümlerde vardır.

 

Bu eserin anlatım dili 1. tekil şahıstır. Eser günümüz Türkçesiyle kaleme alınmıştır. Daha çok siyasi ağırlıklı bir roman olduğunda yabancı siyasi kelimelere sıkça yer verilmiştir.

 

Bu eseri beğenmediğimi açıkça söyleyebilirim yazar eserinde fazlaca müstehcen olayları işlemiş, asıl amacından sapmıştır. Yazar (bilgi yelpazesi.net) ya eser de vermek istediği mesajı unutmuş, ya da okuyucunun ilgisini çekip satımı artırmak için bu yola başvurmuştur.

 

Yazar eserde siyasi görüşünü açıkça ortaya koymuş, mesajı doğrudan iletmiş, okuyucunun düşünmesine fırsat vermemiştir. Ben bunu yanlış buluyorum.

 

Bu eseri özellikle ilköğretim çağındaki öğrenciler olmak üzere kimseye tavsiye etmiyorum.

“ROMAN ÖZETLERİ ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“KİTAP ÖZETLERİ ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“EĞİTİM ÖĞRETİM İLE İLGİLİ BELGELER ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

EKLEMEK İSTEDİKLERİNİZ VARSA AŞAĞIDAKİ "Yorum Yaz" kısmına ekleyebilirsiniz.