Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Kitap Özetleri > Roman Özetleri

ZEKERİYYA SOFRASI ÖZET KİTAP ÖZETİ ROMAN ÖZETİ

Yazarı: Aka Gündüz

Romanın Konusu: Fatma Dürrünnisa adlı genç bir kızın mahallesinde yapılan bir Zekeriya sofrasının gecesinden sonra hayatının altüst olması; yaşadığı talihsizlikler anlatılmıştır.

Bu romanda Fatma Dürrünnisa’nın başına, nişan gecesinde katıldığı bir Zekeriyya sofrasından sonra çok büyük felaketler gelir. Babası ölür, sevdiklerini kaybeder. Memleketinden uzak kalır. Avrupa’da, Kuzey Afrika’da bulunur. On altı –on yedi yıl sonra İstanbul’a döner. Kötü talihi devam eder. Hayatını karartan insanlar evinde hizmetçi olarak çalıştığı hanımının evinde rastlar. İntikam almak için cinayet işler. En sonunda verem olur, felç iner ve ölür.

Romanın Ana Fikri: Hayatta başımıza gelen bazı olaylar ileriki yaşantımızda bizi felaketlere sürükleyebilir. Hayatta adımlarımızı sağlam atmalı, karşılaştığımız insanlara dikkat etmeliyiz.

Romanın Özeti

Birsin Hanım, kocası olan büyük sanayi müteahhidi Bay Alpagot’un seyahatte olmasından yararlanarak bir gece evinde Zekeriyya Sofrası düzenler. Sofrayı, Bayan Cansever idare etmektedir. O gece sofrada Birsen Hanımın beş hanım arkadaşı ile Bayan Canseverin Mösyö Dö Şevalef, Ras Feddan, Mennan Kıranta adında üç erkek arkadaşı sofradaki yerlerini alırlar. Davetliler tamam olunca Zekeriyya Sofrasının etrafına otururlar.

Lambâlar söndürülür. Ayin başlar, dualar edilir. Niyet mumlarının tam yakılacağı sırada, karanlık içinde bir tabanca patlar. Bayan Cansever masanın üzerine yığılır. Sonra bir tabanca daha patlar ve M. Dö Şevalef yere yığılır. Sonra bir tabanca sesi daha duyulur. Bu kez de Ras Feddan sofranın üzerine yüzü koyun kapanır. Tabanca sesine hizmetçi Düriye koşar gelir, lambâları yakar.

Herkes telaş içinde, katilin kim olduğunu araştırmaktadır. Polis ve doktor gelir. Uşaklar, hizmetçiler herkes katilin peşine düşer, polisler evin her yerini ararlar, fakat kimseyi bulamazlar. Polisler Şevalef’ten şüphelenirler. “Önce ikisini vurmuş, sonra intihar etmiştir” diye düşünürler.

Birsin Hanım ve hanım arkadaşları o gece olup bitenleri kocalarının duyması hâlinde ne olacağının düşüncesi ve telaşı içindedirler. Birsin Hanım sofrayı kocasından gizli düzenlemiştir. Ölenlerden hiçbirini Bay Alpagot tanımamaktadır Kendisi ve hanım arkadaşları çok fena hâldedirler.

Polis kimlik tespiti yapıp hanımları evlerine gönderir. Polis ayrılırken evin karşısında ağaçların arasında bir adam görür, onu katil zannedip karakola götürürler. Fakat bu katil değil, muharrirlerden Mecdi Sadrettin Bey’dir. Olayı duymuş, araştırma yapmak için oraya gelmişti. Güzel ve parlak bir röportaj yapmak, bu sayede yükselmek istemektedir. Polisle işbirliği yapar.

Mecdi, hizmetçisine, Birsin Hanım’ın arkadaşlarından biri süsü verdirerek telefon ettirir, bazı şeyler öğrenir. Düriye’den şüphelenip onu doktorun muayehanesine çağırtır. Mecdi, Düriye’yi görünce onu hemen tanır. Bu ölen İrfan Paşa’nın biricik kızı Maviş’tir. Düriye’ye gerçek kimliği, yani Maviş olduğu söylenince heyecanlanır, oradan kaçmak ister. Fakat fenalaşıp olduğu yere yığılır ve bir daha da ayağa kalkamaz.

Hastaneye kaldırılır. İkinci derece verem teşhisi konulur. Aynı zamanda nüzul (felç) de gelmiştir. Konuşmasını ve hafızasını kaybetmiştir. Sol bacağının diz kapağının etrafı ile baldıra doğru cüzam vardır. İyileşmesi zordur. Mecdi, Düriye’den hiç bir söz alamayınca ve kızın da hiçbir iyileşme ümidi kalmayınca merakı artar ve Düriye'nin eşyalarını karıştırır. Bir defter bulur. Düriye bu deftere günlük yaptığı işleri, başından geçenleri yazmıştır. O ana kadar yaşadıkları hep bu defterin içindedir. Defteri alıp okurlar. Deftere göre:

Fatma Dürrünnisa, o zamanın gözde paşalarından İrfan Paşa'nın biricik kızıdır. Annesi ölünce babasıyla yalnız kalmıştır. Bir gün mahallesindeki Haneşka adlı bir prensesin verdiği ziyafete katılır. Bu onun ilk kez Zekeriyya sofrasını gördüğü gecedir. Masanın üzerinde kırk tabak vardır ve içleri kuruyemişle doludur. Misafirlerin sayısı kadar mum dikilmiştir. Perdeler sıkı sıkıya kapalıdır, yerde üç seccade serilidir. Lâmbalar söner, ayin başlar. Dualardan sonra kuruyemişler yenilir ve misafirler dağılır. O geceden sonra kurulan sofra ilkinden çok farklıdır. Bu kez erkekler de sofradadır. Maviş (Fatma Dürrünnisa), Ras Feddan, M. Dö Şevalef, Arap Fettah ile tanışır. Bunlar Mavişle çok ilgilenirler.

Maviş'in asıl adı Fatma Dürrünnisa'dır. Gözlerinin renginden dolayı "Maviş" adını almıştır. Mustafa adlı bir gençle nişanlanacaktır. Nişan gecesi Mustafa ile birlikte Zekeriyya sofrasını görmeye Prenses Haneşka'nın evine giderler. Sofrada birçok erkek ve caz takımı vardır. Masada çeşit çeşit içkiler, mezeler bulunmaktadır.

İçeri girince başka kadınlar hemen Mustafa'nın etrafını sarıp onu Maviş'in yanından götürürler. Bu Şevalef’le Maviş’i yalnız bırakmaya çalışan Haneşka’nın bir planıdır. Maviş de, Şevalef'le yalnız kalır. Şevalef o gece çok kaba ve küstahça davranmaktadır. Maviş'in canını sıkar. Maviş kaçmak ister, fakat Şevalef'in tehditi ve Ras Feddan'ın kendisine yardım sözü vermesiyle orada kalır. Şevalef'i sarhoş edip oradan kaçmayı planlamaktadır.

Şevalef iyice azmıştır. Kalkıp oynaması, ortamın havasına uyması için Maviş'i zorlar. Maviş en sonunda dayanamayıp Şevalef'in yüzüne bir tokat atar. Mustafa da bunun üzerine ileri atılır ve Şevalef'in üzerine çullanır. Masadan aldığı bıçakla Mustafa, araya girip olayı yatıştırmaya çalışan Haneşka'yı omzundan yaralar. Maviş de Şevalef'in elinden, çekmekte olduğu tabancayı alır. Gürültü üzerine eve ecnebî zabitler gelir ve Mustafa'yı götürürler. Maviş'i de Ras Feddan yatak odasına götürür.

Maviş sabah kalkınca çok berbat bir vaziyette olduğunu görür. Sokağa fırlar. Bu kez Türk polisleri tarafından yakalanır ve karakola götürülür. Ras Feddan haber alıp Maviş’i kurtarır, onun eve gitmesine yardımcı olur. Maviş eve gelince babasının çok kötü durumda olduğunu görür. Babası çok kötü hastadır. Babası biraz sonra ölür. Ölümünün sebebi de kızının bir gece önce başına gelenleri, fena vaziyetlerini gazetede okumasıdır.

Maviş artık iyice yalnız kalmıştır. Kimsesi kalmamıştır. Ras Feddan Maviş’i “Mustafa’yı görmeye gideceğiz” diye kandırıp, İstanbul’dan birlikte ayrılırlar. Vapurla Malta’ya giderler. Oradan başka bir ülkeye çıkıp, Ras Feddan’ın tanıdığı zengin bir Emir’in evine misafir olurlar. Emir onları çok iyi karşılar. Bu Emir çok zengin, çok nüfuzlu bir adamdır. Hasta bir karısı vardır. Ras Feddan aracılığıyla Maviş’i evlenmek için getirtmiştir. Ras Feddan’ı başka bir iş için Adisababa’ya gönderir.

Maviş, Ras Feddan’ın zengin kişilere güzel kadın tedarik ederek geçinen bir tacir olduğunu anlar ve çok üzülür. Çaresiz bir şekilde düzmece bir nikahla Emir’le evlenir. Bir yandan da kaçmak için planlar yapar. Maviş orada bir kontesle arkadaş olur. Kontes, Maviş’e kaçma çareleri araştırır.

Nihayet Lizbon’dan bir general yaverini yollar ve Maviş’i aldırır. Maviş gemiyle Lizbon’a gider ve bir pansiyona yerleşir. Birkaç gün sonra yaver Don Tapto, Maviş’in para çantasını alıp kaybolur. Patraslı genç bir kız Maviş’e bütün gerçekleri anlatır. Maviş büyük bir kârla Emir tarafından pansiyon sahibine satılmıştır.

Aradan uzun seneler geçer. Maviş bir süre Paris’te ve Avrupa’nın bazı şehirlerinde bulunur. Bir gün İskenderiye limanında bir Çin generali ile tanışır. Port Sait’e gider. Generalden gezmek için izin ve 150 dolar alır.

Trene binip, Kahire’ye gider. Burada kendine İstanbul pasaportu çıkarttırıp 16-17 yıl ayrı kaldığı memleketine döner. Yirmi iki yaşında İstanbul’dan ayrılan Maviş artık otuz dokuz yaşındadır.

Mahallesine geldiğinde her şeyin çok değişmiş olduğunu görür. Evleri Ras Feddan’ın hilesiyle yıkılmıştır. Tanıdığı hiç kimse kalmamıştır. Bir süre dadısının kızında misafir olarak kalır. Dadısı duldur. Maviş ona fazla yük olmamak için evden ayrılır. Evinin işini halletmek için Ankara’ya Aka Gündüz’e misafir olur. Maviş kendini Düriye olarak tanıtır.

Aradan uzun yıllar geçmesine rağmen, Prenses Haneşka’ya, yani Bayan Cansever’e evinde hizmetçi olarak çalıştığı Birsin Hanım’da rastlar. Yine Zekeriyya Sofrası kurulacaktır. Maviş bu sofrayı kendi elleriyle hazırlayacaktır. Az sonra Şevalef ve Ras Feddan’ın geldiğini görür, çok fena olur. Hayatını mahveden bu sofranın rezaletini görmemek (bilgi yelpazesi.net) için bayılıp hastaneye gitmek ister. Çantasından ilaç almaya gidince bir tabanca bulur. Bu tabanca Maviş’in, Şevalef Mustafa’yı vuracakken elinden kaptığı tabancadır. Hanımını bu durumdan kurtarmak ve yılların intikamını almak için, ayin başlar başlamaz odaya girer. Haneşka’yı, Şevalef’i ve Ras Feddan’ı tek tek öldürür.

Düriye’nin defteri burada biter. Mecdi Sadrettin ile polis katilin kim olduğunu öğrenmiştir. Kara kara ne yapacaklarını düşünürler. Hastaneden Düriye’nin, yani gerçek ismiyle Fatma Dürrünnisa (Maviş)’nın ölüm haberi gelir. Bunun üzerine defteri sobaya atıp yakarlar.

Değerlendirme

Bu romanda Maviş kendine iyi davranan insanların ihanetine uğrar ve kötü emellerine kurban gider. Bir Zekeriyya Sofrası’nın kurulduğu gece nişanlısının başı Şevalef yüzünden belaya girer. Hapishaneye düşer. Kendisine iyi gözüken, iyi davranan Ras Feddan Maviş’i batağa sürükler. Onu iki bin İngiliz lirasına zengin bir Emir’e satar. Emir de büyük bir kârla bir pansiyon sahibine. Beyaz kadın şebekesinin oyunları içinde türlü türlü memleketlerde bulunur.

Tam 17 senesi yabancı memleketlerde geçer. Memleketine döndüğünde artık her şey eskisi gibi değildir. Yirmi iki yaşındaki Maviş artık otuz dokuz yaşındadır. Eski mahallesinde tanıdığı kimse kalmamıştır. Evinde hizmetçi olarak çalıştığı Birsin Hanım’a karşı büyük bir sevgi duymaktadır. Kendisini batağa sürükleyenlerin, bu kez de hanımını batağa sürüklemek istediklerini görür. Hanımını bu durumdan kurtarmak ve yılların öcünü almak için düşünmeden cinayet işler.

Özellikle romanın başında Birsin Hanım’ın evinde kurulan Zekeriyya Sofrası sırasında üç kişinin öldürülmesi bir film sahnesi gibi. Kurşunun nereye saplandığı, sofradakilerin tabancanın kurşunlarından kaçmaya çalışmaları detaylı olarak anlatılmıştır.

Hayatımızda karşılaştığımız insanlara dikkat etmeliyiz. Ras Feddan gibi ne yaptığı belirsiz kişilere karşı dikkatli olmalıyız. Bize görünüşte iyi gözüken insanlar arkamızdan çeşitli dolaplar çevirebilir.

Roman çok akıcı bir şekilde anlatılmıştır. Okuyucuyu sıkacak tasvirlerden kaçınılmıştır. Ben romanı çok beğendim. Yalnız, Maviş’in nişanlısı Mustafa’nın hapse düşmesinden sonra,ona ne olduğu anlatılmamış. Mustafa’dan fazla bahsedilmemiş. Bir anlamda Mustafa unutulmuş.

>>>TIKLAYIN<<<

“KİTAP ÖZETLERİ ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“EĞİTİM ÖĞRETİM İLE İLGİLİ BELGELER ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

EKLEMEK İSTEDİKLERİNİZ VARSA AŞAĞIDAKİ "Yorum Yaz" kısmına ekleyebilirsiniz.