|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Biyoloji Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar
CANLI VE ENERJİ ARASINDAKİ İLİŞKİ, ATP, METABOLİZMA, ÖZELLİKLERİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM (BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR)
Hücrelerin canlılık olaylarında kullandığı biyolojik enerjiye ATP denir.
ATP enerji gerektiren büyüme, hareket, sentez, dönüşüm gibi canlılık olaylarında kullanılır.
Canlı vücudunda gerçekleşen bütün olaylara metabolizma denir. Metabolizmanın gerçekleşmesi enerjiyle bağlantılıdır. Canlı vücudunda iki çeşit metabolizma gerçekleşmektedir.
a. Özümleme olayları: Küçük yapılı maddelerin kimyasal bağlarla birleştirilerek büyük yapılı bileşik ve moleküllerin sentezlenmesidir. Bu metabolizmaya fotosentez, protein sentezi, nişasta sentezi, ATP sentezi örnek verilebilir.
b. Yadımlama olayları: Büyük yapılı maddelerin enzimlerle parçalanarak daha küçük moleküllü maddelerin oluşturulmasına denir. Özümlemenin tersi şeklinde gerçekleşir.
Bu metabolizmaya hücre içi ve dışında gerçekleşen sindirim olayları ile solunum reaksiyonları örnek verilebilir.
Özümleme ve yardımlama şeklindeki metabolizmalar bireyin yaşına, beslenmesine, sağlığına, cinsiyetine ve çevre şartlarına göre farklı değerlerde gerçekleşebilir.
Canlı hücrelerde gerçekleşen en önemli özümleme olayı fotosentez ve en önemli yadımlama olayı da solunumdur. Çünkü, bu metabolik olaylar enerji dönüşümüyle ilgili olup diğer bütün hayatsal olayların yapılmasında doğrudan etkili olmaktadır.
Besin maddesinin hücre içerisinde parçalanmasıyla yapısında bulunan kimyasal bağ enerjisi açığa çıkar. Bu esnada açığa çıkan yüksek enerjinin canlıya zarar vermemesi için reaksiyon kontrollü bir şekilde gerçekleşir. Solunum denilen bu parçalanma olayından sonra açığa çıkan enerji, bir başka organik molekülün yapısında depolanır.
Canlıların hareket, büyüme, aktif taşıma, ısı ayarlaması gibi bütün faaliyetlerinde kullandığı ortak enerji molekülü ATP’dir. Glikozun (bilgi yelpazesi.net) yakılmasıyla açığa çıkan kimyasal bağ enerjisi, hücrede ATP molekülünde kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür.
ATP molekülü; riboz şekeri, adenin organik bazı ve üç fosfattan oluşur. ATP molekülündeki fosfat bağlarının kopmasıyla 7300 kalorilik
enerji açığa çıkar. ATP molekülünün kullanılmasıyla fosfatın biri kopar ADP ve fosfat oluşur. Daha sonra solunum sonucu açığa çıkan enerjiyle fosfat tekrar ADP’ye bağlanır ve ATP sentezlenir.
Yeryüzünde yaşayan bütün canlıların ortak özelliklerinden biri enerji kullanmasıdır. Enerji canlılık olaylarının gerçekleşmesinde kullanılır.
Canlılar bu enerjiyi besinlerden sağlarlar. Besin maddelerinin hücre içinde oksijenli veya oksijensiz olarak parçalanıp enerji açığa çıkarılmasına hücre solunumu denir.
Besinlerin organik moleküllerindeki kimyasal bağ enerjisinin açığa çıkarılıp kullanılabilir hale getirilmesi için oksijenli ya da oksijensiz solunum yapılır.
Solunum sonunda açığa çıkan enerji ATP moleküllerine aktarılır.
Solunumda ilk kullanılan madde glikozdur. Canlı vücudunda glikozun yeterli olmadığı durumlarda yağlar ve proteinler de enerji verici olarak kullanılabilir.
|
|
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||