Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Biyoloji Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar

HÜCRE BÖLÜNMESİ, ÇEŞİTLERİ, ÖZELLİKLERİ, YAPISI (MAYOZ BÖLÜNME, MİTOZ BÖLÜNME) (BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR)

 

Hücreler bölünerek çoğalır. Hacim-Yüzey, stoplazma - çekirdek oranının bozulması bölünmenin nedenlerindendir. Kontrolsüz hücre bölünmesine kanserli dokularda rastlanır.

 

Hücre bölünmesi sırasında interfaz ve bölünme olmak üzere iki evre görülür.

 

İnterfaz(Hazırlık Evresi): Bölünme öncesinde görülür. ATP sentezi, replikasyon protein sentezi ve metaolik faaliyetlerde artış gözlenir.

 

Bölünme: İki şekilde gözlenir.

 

a-çekirdek bölünmesi(karyokinez)

 

b-sitaplozma bölünmesi(sitokinez).

 

Genel olarak mitoz ve mayoz olarak gerçekleşir.

 

Mitoz Bölünme: Vücut eşey ana hücrelerinde görülür. Kromozom sayısı değişmez. Bölünme sonucunda aynı özellikle iki yavru meydana gelir. Kalıtsal devamlılığı sağlar.

 

Homolog kromozomlar ayrılmaz(kromatitler ayrılır). Sinapsis, tetrat, kiazma ve krossing-over görülmez. Çok hücrelilerde büyüme ve rejenerasyonu sağlarken tek hücrelilerde üremeyi sağlar.

 

Mayoz Bölünme: Eşey bezlerinde(gonat) eşey hücrelerinin oluşumu sırasında görülür.

 

Kromozom sayısı yarıya iner, bölünme sonucunda n kromozomlu 4 hücre oluşur. Oluşan hücrelerde kalıtsal farklılık vardır. Sinapsis, tetrat, kiazma ve krossing-over görülür.

 

Aynı türlerde dölden döle kromozom sayısını sabit tutar.

 

Mitoz Bölünme Evreleri:

 

1. Profaz: Kromatitten kromozomler oluşur. Kromatitler sentromer ile birbirine bağlanır. Kromozomlar eşlenir. Çekirdekçik ve çekirdek zarı erir, iğ iplikleri oluşur.

 

2. Metefaz: Kromozomlar ekvator düzlemine dizilirler.

 

3. Anafaz: Kromatitler iğ iplikleri ile birbirinden ayrılarak kutuplara doğru çekilirler.

 

4. Telofaz: Kromozomlar tekrar kromatin ağını oluştururlar. İğ iplikleri kaybolur. Oluşan çekirdekler etrafında çekirdek zarı oluşur. Böylece (bilgi yelpazesi. net) karyokinez tamamlanır.

 

Sitokinez ise hayvan hücresinde boğumlanarak, bitki hücresinde orta lamel oluşarak tamamlanır.

 

Mitozun`un Biyolojik Önemi

 

1. Hücre sayısını çoğaltmak

 

2. Kromozom sayısını sabit tutma

 

3. Genetik bilginin her bir yavru çekirdeğe aktarılmasını garantiler.

 

 

Mayoz Bölünme Evreleri

 

I. ve II. Mayoz olarak incelenir. Bölünme safhaları aynı mitozdaki gibidir, bu safhalar farklı olarak iki kez gerçekleşir.

 

*Mayoz I de homolog kromozomlar, mayoz II de kromatidler ayrılır

 

*Profaz 1 de krossing-over olur.

 

 

Mayoz`un Profaz 1. Safhasındaki Olaylar

 

1. Sinapsis: Homolog kromozomların yan yana gelmesidir.

 

2. Tetrat: Sinapsis durumunda 4 kromatitin meydana getirdiği yapıdır.

1 tetrat = 2 kromozom

= 4 kromatit

 

3. Krossing-over: Sinapsis sırasında homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında temas yerlerinde (kiazma) gerçekleşen parça değişimidir. Bu yeni gen kombinasyonlarına sebep olduğundan canlı çeşitliliğine yol açar.

  

“BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“BİYOLOJİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<