Millî Edebiyat Akımı Nedir? Özellikleri Nelerdir? Millî Edebiyat Dönemi Dil ve Üslup

Milli Edebiyat Dönemi 1911 ile 1923 arasında Türk edebiyatının önemli bir dönemidir. Bu dönemde, Genç Kalemler dergisi etrafında toplanan genç sanatçılar, milli edebiyat hareketini başlatmışlardır. Bu hareketin ortaya çıkmasında, dönemin siyasi çöküntüsü ve Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük gibi ideolojilerin etkisi büyüktür. Ancak bu ideolojiler arasından Türkçülük fikri ön plana çıkarılarak savunulmuştur.

Ziya Gökalp, Ali Canip Yöntem ve Ömer Seyfettin'in Selânik'te 1911 yılında birlikte çıkardıkları Genç Kalemler dergisi, Türkçülük düşüncesinin ve Millî Edebiyat anlayışının yayılmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu dergi, sanat anlayışının da şekillenmesinde etkili olmuş ve milli edebiyatın yaygınlaşmasına katkı sağlamıştır.

Sonrasında İstanbul'da çeşitli milliyetçi dernekler ve Türk Derneği, Türk Yurdu, Türk Ocakları gibi dergiler bu akımın kültür ve edebiyat alanlarında yayılmasına katkı sağlamışlardır. Bu dönemde milli edebiyatın vurguladığı yerli ve milli değerler, edebiyat eserlerine yansımış ve Türk edebiyatının gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.

Millî Edebiyat Akımının Özellikleri

q Milli Edebiyat Akımı, Türk edebiyatının önemli bir dönemidir ve birçok özelliğiyle kendini gösterir.

q Öncelikle Milli Edebiyat Akımının amacı, Batı taklitçiliğinden kaçınarak milli konulara yönelmek ve modern bir edebiyat anlayışıyla milli bir kimlik oluşturmaktır.

q Bu dönemde, Türk kültürü ve tarihi keşfedilmemiş bir zenginlik olarak görülmüş; ve edebiyata yansıtılmıştır.

q Akımın temsilcileri, dilde sadeleşme fikrini benimseyerek eserlerinde bu ilkeyi uygulamışlardır.

q Aynı zamanda milli konulara odaklanarak Anadolu insanının yaşamını ve iç dünyasını yansıtmışlardır.

q Bu şekilde, savaşların insanlar üzerindeki etkisi ve toplumsal çöküntü gibi konuları işlemişlerdir.

q Halk şiirinin nazım biçimlerini kullanarak gerçek şiirin milli ve halk arasındaki köprü olduğunu savunmuşlardır.

q Bu doğrultuda, hece ölçüsü gibi milli vezinleri tercih etmişlerdir.

q Millî edebiyat, milli ve halk konularına odaklanmasına karşın zaman zaman bireysel konuları da işlemiştir.

q Ancak bu durumda bile milli duyguları ve vatan sevgisini ön planda tutmuşlardır.

q Teknik açıdan romanda ve öyküde önemli gelişmeler yaşanmıştır.

q Bu dönemdeki ilk hikâye ve nesir yazarı olarak Ömer Seyfettin öne çıkar.

q Millî edebiyata yön veren önemli isimlerden biri Ziya Gökalp'tir. Manzumeleri ve düşünceleriyle bu akıma büyük katkı sağlamıştır.

q Tarih ve edebiyat tarihi alanındaki önemli temsilcilerden biri ise Fuat Köprülü'dür. O, milli edebiyatın tarihsel ve kültürel arka planını derinlemesine ele almış ve bu alandaki çalışmalarıyla büyük etki yaratmıştır.

Millî Edebiyat Akımında Dil ve Üslup

·        Millî Edebiyat Akımı Türk edebiyatının gelişiminde önemli bir dönemeçtir. Bu akımın temsilcileri, dilin millileştirilmesiyle milli bir edebiyatın ortaya çıkacağına inanmışlardır.

·        Özellikle "Genç Kalemler" dergisi yazarları, bu konuda önemli adımlar atmışlardır.

·        Edebiyat-ı Cedide ve Fecr-i Âtî gibi gruplar, Osmanlıca olarak bilinen dili Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan bir dil olarak görmüşler ve buna karşı çıkmışlardır.

·        Onlar, "Yeni Lisan" adını verdikleri hareketleriyle dilin millileştirilmesi ve Türkçenin zenginleştirilmesi için çaba göstermişlerdir. Bu çabalarının başlıca amaçları şunlardır:

·        Dil bilgisi kurallarının Arapça ve Farsçadan etkilenmemesi, özellikle tamlamaların Türkçe kurallarına göre oluşturulması gerekliliği.

·        Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin Türkçe kullanımına uygunluğunun değerlendirilmesi ve Türkçe karşılıklarının tercih edilmesi.

·        Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin Türkçe telaffuzuna uygun bir şekilde yazılması.

·        Bilim dilinde kullanılan terimlerin Arapça ve Farsça kökenli olmaya devam etmesi.

·        Diğer Türk lehçelerinden kelime alınması ve dilin zenginleştirilmesi.

·        Konuşma dilinde İstanbul şivesinin temel alınması ve kullanılması.

·        Yabancı sözcüklerin Türkçe dil bilgisi kurallarına uygun olarak kullanılması ve Türkçeleştirilmesi.

·        Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin Türkçe konuşma dilinde yaygınlaşması durumunda Türkçeleşmiş sayılması ve kullanılması.

·        Bu amaçlar doğrultusunda Millî Edebiyat Akımı yazarları dilin millileştirilmesi ve Türkçenin zenginleştirilmesi için önemli adımlar atmışlardır.

·        Bu çabalar, Türk edebiyatının gelişiminde ve dilin zenginleştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Millî Edebiyat Dönemi Edebiyat Tarihi ve Eleştiri

Milli Edebiyat Dönemi Türk edebiyatı tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu dönemde, Türk edebiyatının derinlikli bir şekilde incelenmesine ve tenkit (eleştiri) edilmesine başlandı. Özellikle Fuat Köprülü, Türk edebiyatını daha geniş bir perspektiften ele alarak şair tezkireleri yaklaşımından uzaklaştırdı ve destanlar çağından günümüze kadar olan süreci bütüncül bir şekilde değerlendirdi.

Ali Canip Yöntem ise edebiyat ve edebiyat tarihi konularında yaptığı çalışmalarla tanındı ve bu dönemin önemli isimlerinden biri hâline geldi. Mithat Cemal ve İbrahim Alâaddin de monografik incelemelerle bu dönemin edebî atmosferine katkı sağladılar.

Milli Edebiyat Dönemi’nin diğer önemli tenkit ve polemik yazarları arasında ise Hamdullah Suphi, Yakup Kadri, Raif Necdet gibi isimler bulunur. Bu yazarlar, dönemin edebî akımlarını analiz ederek eleştirel bir bakış açısıyla edebiyat dünyasına katkı sağlamışlardır.