|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Fen Bilimleri Konu Anlatımı
YOĞUŞMA NEDİR TANIMI ÖZELLİKLERİ YOĞUNLAŞMA NEDİR TANIMI ÖZELLİKLERİ HAL DEĞİŞİMİ ERİME DONMA KAYNAMA KIRAĞILAŞMA SÜBLİMLEŞME DEİYONİZASYON İYONİZASYON ISI ALIŞVERİŞİ (FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIM)
Yoğunlaşma:
Bir maddenin gaz halden sıvı hale geçmesine yoğunlaşma, yoğunlaşmanın meydana geldiği sıcaklığa yoğunlaşma sıcaklığı denir.
Soğuk havalarda camların buğulanması, buzdolabından çıkarılan sürahinin üzerinde su damlacıkları oluşması yoğuşmaya örnektir.
Hal Değişimi:
Maddelerin bir halden başka bir hale geçmesine hal değişimi denir. Buzun erimesi, suyun buharlaşması vb. hal değişimine örnektir.
Maddeler çeşitli işlemlerle bulundukları halden ( katı, sıvı, gaz ) başka bir hale dönüşebilirler.
|
|
Sandalye, buz vb. maddenin katı haline; su, alkol vb. maddenin sıvı haline; hava, su buharı vb. maddenin gaz haline örnektir.
Doğada katı, sıvı ve gaz halin dışında plazma adı verilen dördüncü bir hal bulunur. Güneş, yıldızlar, şişmek ve alev maddenin plazma haline örnektir.
Hal değişimi süresince sıcaklık sabit kalır.
Erime:
Katı haldeki maddelerin yeterince ısı almaları sonucunda sıvı hale geçmelerine erime denir.
Maddenin erimesi için dışarıdan enerji alması gerekir. Saf maddelerde erime sadece belirli bir sıcaklıkta gerçekleşir.
Dondurmanın erimesi, tereyağının erimesi, demirin eritilmesi vb. erimeye örnektir.
Erimenin meydana geldiği sıcaklığa erime sıcaklığı denir.
Erime sırasında ısı alınır.
Donma:
Sıvı haldeki maddelerin yeterince soğuduklarında katı hale geçmelerine donma denir.
Suyun buzlukta dondurulması, kışın yolların buz tutması vb. donmaya örnektir.
Madde (bilgi yelpazesi. com) donarken çevreye enerji verir.
Donma sırasında ısı verilir.
Erime ve donma olayları birbirinin tersidir.
ERİME ------> ISI ALINIR
DONMA ---------> ISI VERİLİR
Kaynama:
Bir maddenin sıvı halden gaz hale geçmesine kaynama, kaynamanın meydana geldiği sıcaklığa kaynama sıcaklığı denir. Kaynama ile buharlaşma aynı şey değildir.
Buharlaşma her Sıcaklıkta olurken kaynama belirli bir sıcaklıkta olur. Kaynama buharlaşmanın en yoğun olduğu andır.
Kaynama hızlı buharlaşmadır. Buharlaşma su yüzeyinde, kaynama suyun her tarafında olur.
Buharlaşma:
Bir maddenin, ısı alarak sıvı halden gaz hale geçmesine buharlaşma denir.
Buharlaşmada sıvı çevreden enerji alır. Yüksek sıcaklıklarda sıvı daha hızlı buharlaşır.
Sıvıda moleküller sürekli rastgele hareket ederler ve birbirlerine çarparlar. Sıvının yüzeyine yakın bir yerde bir molekül yeterli hıza yani kinetik enerjiye sahip olursa, sıvının yüzeyinden ayrılır. Tamamen bağımsız hareket edebilir hale gelir ve gaz haline dönüşür.
Ellerimizin kuruması, ıslak çamaşırların kuruması vb. buharlaşmaya örnektir. Buharlaşma sıvının yüzeyinde gerçekleşir ve her sıcaklıkta olabilir. Çamaşırlarımız her sıcaklıkta kuruyabilir.
Kaynama hızlı buharlaşmadır. Buharlaşma su yüzeyinde, kaynama suyun her tarafında olur.
Bozunma:
Maddelerin ısı etkisiyle yapılarının değişmesine bozunma denir.
Bozunmada maddenin tadı, rengi, kokusu gibi bir çok özelliğinde değişiklik olur.
Süblimleşme:
Bir katının sıvı hale geçmeden gaz hale geçmesine süblimleşme denir.
Arada sıvı hale hiç geçmezler. Süblimleşme de her sıcaklıkta gerçekleşir. Bir katı madde süblimleşirken çevreden enerji alır.
Naftalin ve tuvaletlerde kullanılan katı koku gidericiler buna örnektir. Ayrıca arsenik, kuru buz (katı karbondioksit) ve katı iyodun ısıtıldığında doğrudan gaz hale geçmesi süblimleşmeye örnektir.
Kırağılaşma:
Gaz, ısı vererek katı hale geçer. Bu olaya kırağılaşma denir.
Sıvı hale hiç geçmeden, doğrudan gaz halden katı hale geçmesidir.
Kış aylarında özellikle sabah saatlerinde havadaki nemin yeryüzünde küçük buz kristallerine dönüşmesi ve uçak motorundan çıkan su buharının aniden donması kırağılaşmaya örnektir.
Deiyonizasyon:
Plazma, ısı vererek gaz hale geçer. Bu olaya deiyonizasyon denir.
Deiyonize sistemde su, önce katyonik reçine yatağından geçirilerek pozitif iyonlar hidrojen (H+) ile, daha sonra anyonik reçine yatağından geçirilerek negatif iyonlar hidroksit (OH-) iyonları ile yer değiştirilir. Çıkış suyunda kalan (H+) ile (OH-) birleşerek suya dönüşür. Böylece saf su oluşur.
İyonizasyon:
Gaz, ısı alarak plazma hale geçmesine iyonizasyon denir.
İyonizasyon, iyonlaşma, iyonlaştırma manasında kullanılmaktadır.
SONUÇ:
Katı, ısı alarak sıvı hale geçer. Bu olaya erime denir.
Katı, ısı alarak gaz hale geçer. Bu olaya süblimleşme denir.
Sıvı, ısı alarak gaz hale geçer. Bu olaya kaynama , kaynamadan sonraki haline buharlaşma denir.
Gaz, ısı alarak plazma hale geçer. Bu olaya iyonizasyon denir.
Plazma, ısı vererek gaz hale geçer. Bu olaya deiyonizasyon denir.
Gaz, ısı vererek sıvı hale geçer. Bu olaya yoğunlaşma denir.
Gaz, ısı vererek katı hale geçer. Bu olaya kırağılaşma denir.
Sıvı, ısı vererek katı hale geçer. Bu olaya donma denir.
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||