Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Eğitim Bilimleri Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar > Gelişim Ve Öğrenme Psikolojisi Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar

BÜYÜME İLE GELİŞİM ARASINDAKİ İLİŞKİ, ÖZELLİKLERİ (GELİŞİM PSİKOLOJİSİ, ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR) (EĞİTİM BİLİMLERİ)

Büyüme:

Vücut kitlesinin artmasıdır. Bu artış yeni hücrelerin oluşması ya da bölünmesiyle ilgilidir, diğer bir ifadeyle yapısal artış denebilir. Büyüme vücutta meydana gerçekleşen değişmelerin sayısal olarak kontrol edilebilmesi anlamına gelir. Vücut sadece dış görünüşüyle değil iç yapısal olarak da büyüme gösterir.

Büyüme kendi yapısında boy ve ağırlık olarak da değerlendirmelere gider.

Örneğin: yeni doğan bir bebeğin 3-4 gün içerisinde su kaybı nedeniyle doğum ağırlığının %10’nunu yitirmektedir. bu ağırlığını gelecek 10 gün içerisinde tekrar kazanır. Yeni doğmuş bebekler 3200gr. İle 3400gr. ağırlığındadır. En hızlı büyüme doğum öncesinde doğum sonrası ilk bir yıl içerisinde bundan sonra yavaşlamaya başlar ve ergenlik döneminde 13-20 yaşları arasında tekrar bir hız kazanır. bu ağırlık kriterleri 3’er aylık dönemlere ayrılmıştır.

1- 1. 3. ayda 22-25gr.

2- 2. 3. ayda 20-22gr.

3- 3. 3. ayda 15-18gr.

4- 4. 3. ayda 12-15gr.

Bu ağırlı kriterleri kız ve erkeklerde farklılık gösterir. Çocuklarda boy hesaplamaları aylık olarak çıkarmak çok zordur.

Boy ağırlık gibi ilk bir yıl içerisinde hızlı ikinci yaş döneminin sonlarına doğru yavaşlamaya başlar. Çocuklarda boy artışı aşağıdaki gibi çıkarılmıştır.

0+12 aylar 50cm.

1. 3. ayda erkeklerde 10, kızlarda 9cm.

2. 3. ayda erkeklerde 6, kızlarda 6cm.

3. 3. ayda erkeklerde 5, kızlarda 5cm.

4. 3. ayda erkeklerde 4, kızlarda 4cm.

Bunun yanında baş, göğüs, mide, karaciğer, diş, kemik ve baş-vücut, baş-ayak, oturma uzunluğu-boy uzunluğu artışlarını da kontrol eder.

Büyümeye etki eden faktörler büyüme sorunları:

1- ırk

2- iklim

3- sosyo-ekonomik statü

4- psikoloji

5- kalıtsal etkenler

6- yapısal gecikmeler

7- interauterin büyüme geriliği

8- kronik hastalıklar

9- endokrin bozukluklar

10- kromozom anomalileri

11- iskelet sistemi bozukları

Gelişim:

Sadece sayısal verileri ve ölçümlerle açıklanamayan birçok yapı ve işlevi bütünleştiren ileriye doğru karmaşık bir olgudur. Bu bütünleşme nedeniyle gelişimdeki bir evre kendinden sonra gelen evreyi doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Büyüme de gelişimin bir alt araştırma bölümünü oluşturmaktadır. Çocuklarda belli gelişim dönemlerinde (bilgi yelpazesi. com) ortak olan eğilim ve davranış kalıpları bulunmaktadır. Bu nedenle gelişim belli dönemlere ve belli ana başlıklara ayrılmıştır. Bunun nedeni gelişimi daha iyi tanımlamak ve daha rahat inceleyebilmektir.

Son yıllara kadar doğum öncesi pek dikkate alınmamaktaydı fakat yapılan araştırmalar sonucu doğum öncesi dönemlerin doğrudan ya da dolaylı olarak doğum sonrası dönemleri etkilediği görülmüştür.

Bütün davranışlar temel biyolojik yapı içerisinde gerçekleşir. Bu nedenle biyolojik yapı hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olursak davranışları anlamamız ve yorumlamamız o derece kolay olur.

Çocukta bu biyolojik yapıda meydana gelen değişmeler davranışlarına direkt etkilenir. Bu biyolojik değişimler kalıtım ve cevre faktörünün etkisi altındandır.

Gelişimde bütün çocuklar aynı sırayı izlerler fakat süresi ve hızı çocuktan çocuğa değişmektedir. Bir çocuk bu evrelerden birine erken girmiş diğer çocuklara göre becerileri daha fazla gelişmişse bunu diğer evrelerde süre ve beceri bakımından sürdürür ve diğer çocuklara oranla daha hızlı bu evreleri geçer.

Gelişimi 5 temel kavramla özetlenebilir:

1- Gelişim dinamik bir olgudur.

2- Gelişim genetik bireyselliğin bir sonucudur.

3- Gelişim giderek artan bir özelleşme sürecidir.

4- Gelişimde denge vardır.

5- Gelişim art arda görülen düzenli bir süreçtir.

Gelişimde görülen evreler:

1- Doğum öncesi (prenatal) dönem: döllenmeden sonra 9 ay 10 gün sürer. Üç evreye ayrılır.

a) Ovum evresi: döllenmeden 2. hafta sonuna kadar

b) Embriyo evresi: 2. hafta sonundan 8. haftaya kadar

c) Fetus evresi: 3. aydan doğuma kadar

2- Doğum sonrası (postnatal) dönem:

a) Yeni doğan bebek: 0-4 hafta

b) Bebeklik: 4. hafta-2. yıl

c) İlk çocukluk: 2-6 yıl

d) Son çocukluk: 6-11 yıl (kızlarda 6-11), (erkeklerde 6-13)

e) Ergenlik: 11-20 (kızlarda 11-20), (erkeklerde 13-20)

Not: Unesco değerleri yukarıdaki değerlerden farklıdır.

Bebek ve çocuktaki gelişimi daha iyi izleyebilmek ve anlayabilmek için yukarıdaki dönem ve evreleri aşağıdaki alt yapılarla incelenmektedir.

Bedensel gelişim: Bedensel yani fizyolojik yapının gösterdiği değişim ve ilerlemeleri inceler. Bedensel gelişim çocuğun büyümesiyle doğrudan ilişkilidir.

Bilişsel gelişim: Doğan bir bebek devamlı bir ilerleme gösterir. Bedenen gösterdiği gelişme sayesinde çocuk dünyayı ve çevresini anlamaya ve algılamaya başlar ve bu sayede zihinsel faaliyetlere başlamış olur. Bu zihinsel faaliyetleri bilişsel gelişim içerisinde alıyoruz.

Motor gelişim: Hareket anlamına gelmektedir. Bedensel, zihinsel gelişimle meydana gelen gelişmiş motor hareketlere başlayan çocuğun beden ve zihinsel faaliyetin bağıntısını ortaya koyar.

Dil gelişim: Fizyolojik ve zihinsel olarak gelişen bebek dünyayı anlamaya ve algılamaya başladığından tepki vermeye başlar. Dünya ile iletişimini ağlama aşamasından dile döner.

Sosyal gelişim: Her yönüyle gelişen bebek bir çevre içerisinde yer alır ve bulunduğu ortama ayak uydurmaya çalışır. Bu çabasını sosyal gelişim olarak incelenir.

Her ne kadar gelişim ve büyüme farklıda olsa da bir birinden bağımsız değildir ve benzer özellikler taşır.

1- Büyüme ve gelişim belirli dönemlerde hızlanır ya da yavaşlar.

2- Büyüme ve gelişim de belirli bir sıra vardır.

3- Büyüme ve gelişimde ileriye dönüktür.