Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Muhasebe Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar

120 ALICILAR (MUHASEBE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR, ÖRNEKLİ AÇIKLAMALAR)

Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Finansal kiralamadan doğan senetsiz alacaklar da bu hesapta izlenir. (11 Seri No.lu MUGT ile eklenen ibare)

İşleyişi:

Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç, tahsil edilmesi halinde (ödemeler, aktarmalar ve hesaben mahsuplar dahil) alacak kaydedilir.

Bu hesap dönem sonunda borç kalanı vermelidir.

=> Mal veya hizmet satışında nakliye gideri,

a) Alıcı tarafından üstlenilirse yapılacak kayıt;

Örnek: İşletme Bayan Adıgüzel’e 1 milyar TL’lik malı kredili satıyor. KDV oranı %18 olup satış bedelinde KDV hariçtir. Ayrıca alıcı adına 30 milyon TL (KDV Dahil) taşıma gideri yapılıyor.

(*) Nakliye gideri alıcı adına ödendiğinden KDV bedeli de alıcıya aittir. Dolayısıyla işletmeyi ilgilendirmediğinden hesaplarda gösterilmez..

Alıcının kaydı;

=> Yurtdışına satış yapan bir işletmenin dönem içerisinde satış bedeli kur farkı dolayısı ile artarsa bu fark alıcının hesabına borç olarak kayıt edilir. (Alacaklı hesap 601 Yurtdışı Satışlar hesabıdır). Kambiyo karı olarak kabul edilmez. Ancak tahsil edildikten (bilgi yelpazesi.net) sonra oluşan kur farkı ise kambiyo karı olarak kabul edilir. Ayrıca dönem geçtikten sonra oluşan farklar (tahsil edilmeyen) kambiyo karlarına aktarılır.

Örnek: İşletme yurt dışı alıcısı X kurumuna 10.000 dolara sattığı malı 1$ = 500.000.-TL’den kayda almıştır. (05.06.2004). Yılsonunda dolar kuru 1$ = 550.000.-TL’dir. Ayrıca vadesinde ödenmeyen kısım için 200 dolar faiz yürütülmüştür.

Tahsil edildiğinde yapılacak kayıt; (510 milyon kur farkı hesaplanmıştır)

Örnek: Bir işletme 15.10.2003 tarihinde İngiltere’deki bir işletmeye 6.000.- dolar tutarındaki bir malı 3 ay vadeli olarak ihraç etmiştir. Malları alan işletme 15.12.2003 tarihinde 2.000.- dolar, 15.01.2004 tarihinde 4.000.- dolar işletmenin banka hesabına yatırmıştır.

15.10.2003 tarihinde 1$ = 600.000.-TL,

15.12.2003 tarihinde 1$ = 620.000.-TL,

31.12.2003 tarihinde 1$ = 650.000.-TL,

15.01.2004 tarihinde 1$ = 670.000.-TL’ dir.

(1) Kur farkı dolayısıyla ortaya çıkan 40 milyon TL dönem içinde meydana geldiğinden alıcılara satış yapılmış gibi kabul edilerek yurtdışı satışlar hesabına eklenmektedir.

(2) 31.12.2003 tarihinde tahsil edilmeyen 4.000 doların değerlemesi:

650.000 – 600.000 = 50.000 x 4.000 = 200.000.000.-TL

Ortaya çıkan 200.000.000.-TL’lik kur farkı henüz tahsil edilmediğinden alıcılar hesabına ekleniyor, karşılığında ise yurt dışı hesaplar alacaklandırılıyor.

(3) Dönem içerisinde tahsil edilen 2.000 doların değerlemesi:

650.000 – 620.000 = 30.000 x 2.000 = 60.000.000.-TL

(4) 15.01.2004 tarihinde ortaya çıkan 4.000 $ x (670.000 – 650.000) = 80.000.000.-TL’lik kur farkı ertesi yıl (satıştan sonraki) ortaya çıktığından Kambiyo Karı olarak kabul edilir.