Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Sosyal Bilgiler Konu Anlatımı

DEMOKRASİ NEDİR TANIMI ÖNEMİ DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ YAPILAN ATILIMLAR GİRİŞİMLER BİREYLERE DÜŞEN SORUMLULUKLAR OKULLARDA DEMOKRASİ KÜLTÜRÜ HALK OYLAMASI (SOSYAL BİLGİLER KONU ANLATIM)

 

Demokrasi Nedir, Tanımı:

Halkın kendi kendini yönetmesine dayanan, yani halkı yönetecek kişileri yine halkın seçtiği yönetim biçimine demokrasi denir.

Demokrasinin temelinde çoğulculuk ilkesi yani çoğunluğun kararına uyma yer alır. Ayrıca demokrasi, insanların eşitliği ve özgürlüğü ilkesine dayanan bir yönetim biçimidir.

 

Demokrasinin Temel İlkeleri, Olmazsa Olmazları:

Demokrasinin temel ilkeleri üçe ayrılır ve bu ilkeler demokrasinin gerçekleşebilmesi için olmazsa olmazdır yani demokrasinin şartlarıdır.

a) Milli Egemenlik:

Egemenliğin millete ait olması yani ülke yönetiminde halkın söz sahibi olmasına, ülkeyi halkın seçtiği kişilerin yönetmesine milli egemenlik denir.

Egemenliğin kaynağı halktır. Bu hakkını da seçimlere katılarak ve gerektiğinde düzenlenen referandum (halk oylaması) ile kullanır.

b) Hürriyet ve Eşitlik:

Hürriyet: İnsanların başkalarına zarar vermemek şartıyla istediklerini yapmalarına hürriyet denir. Hürriyet özgürlük demektir. Hürriyetin zıttı baskıdır.

Eşitlik: Vatandaşların hiçbir ayrım gözetilmeksizin kanunlardan aynı şekilde yararlanabilmesidir. Yani kanun ve yasalar önünde yaşı, cinsi, rengi, ırkı ne olursa olsun herkesin eşit olmasına eşitlik denir.

 

c) Siyasi Partiler: (Çoğulculuk)

Bir düşünce etrafında bir araya gelerek siyasi iktidarı hedefleyen bu çerçevede faaliyet gösteren örgütlerdir.

Siyasi parti kavramı 19. y.y.da ABD de ortaya çıkmıştır. İlk siyasi parti ABD’deki Cumhuriyetçi Partidir.
 

Siyasi Partilerin Ortak Özellikleri;

1- İktidarı ele geçirmek
  2- İktidarı ele geçirmek için sadece halkın desteğini aramak
  3- Amaçlarını gerçekleştirmek için örgütlenmek
  4- Ülke geneline yayılmış örgüt yapısı
  5- Kamuoyuna sunulmuş bir program.

 

Parti: Toplumla devlet arasında bağ kuran; fikirlerini ve görüşlerini bir program halinde sunan örgütlenmelere parti denir.

Parti Çeşitleri:

İktidar Partisi: Meclise girip hükümeti kurmayı başaran partiye iktidar partisi denir.

Muhalefet Partisi: Meclise girdiği halde hükümete katılamayan partiye muhalefet partisi denir.

Koalisyon: Hükümeti birden fazla partinin bir araya gelerek oluşturmasına koalisyon denir.

 

Türk Toplumunda Demokrasi İçin Yapılan Atılımlar, Girişimler:

1808: Sened-i İttifak

1839: Tanzimat Fermanı

1856: Islahat Fermanı

1876: İlk Anayasanın Kabulü (Kanun-u Esâsî), I. Meşrutiyet’in İlanı

1908: II. Meşrutiyet’in İlanı

1920: TBMM’nin Açılması

1923: Cumhuriyet’in İlanı

1946: Çok partili hayata geçiş

 

Demokrasinin Önemi, Demokrasi Neden Önemlidir:

Demokrasi, insan onuruna yakışan bir yönetim biçimidir. İnsanın düşünüp üretebilmesine imkan sağlar. Dolayısıyla gelişmeye, ilerlemeye açık bir sistemdir.

 

Demokrasi Türleri:
 1- Doğrudan Demokrasi;

 * Halkın tamamının alınan kararlarda etkili olmasıdır.
   * Bizzat halkın yönetime katıldığı demokrasi tipidir.
   * Doğrudan demokraside Meclis yoktur.

 

2- Yarı Doğrudan Demokrasi;
   * Temsilciler olmasına rağmen halkın da alınan kararlarda etkili olmasıdır.

 

Yarı Doğrudan Demokrasinin Araçları;

1- Referandum: Parlamento tarafından kabul edilen veya kabul edilecek olan bir kanunun halkın onayına sunulmasıdır.
  2- Halk Vetosu: Halkın referandum yapılması konusunda girişimde bulunmasıdır. Kısaca halkın referandum isteğidir.
  3- Halk Teşebbüsü: Halkın belli sayıda imza toplayarak belli bir konuda yasa çıkarması için veya yasalarda değişiklik yapılması için yasama organını harekete geçirmesidir.
  4- Temsilcilerin Azli: Halkın çalışmalarından memnun kalmadığı temsilcileri görevden almasına imkan veren bir yöntemdir.

 

3- Temsili Demokrasi;

  * Halkın kendi seçtiği temsilciler tarafından yönetilmesidir.

 

Demokrasinin Korunmasında Bireylere Düşen Görevler:

1. Demokrasinin ne olduğunu iyice öğrenmek, bilmek, uygulamak, yaşamak ve yaşatmak (Evde, okulda, işyerinde).

2. Bireyle (bilgi yelpazesi. com) her türlü ilişkilerinde demokratik kurallara uymak.

3. Farklı görüş ve düşüncelere karşı saygılı olmak.

4. İnsanlar farklı düşünseler de bir arada yaşamak zorunda olduklarını unutmamak.

5. Kendi hak  ve hukukumuzu nasıl koruyor ve gözetiyorsak aynı şeyleri başkaları için de yapmak.

6. Kamu (halk) adına yapılan her türlü hizmeti yakından gözlemleyip aksayan yönleri ilgili kişilere bildirmek.

 

Eğitim Ve Demokrasi İlişkisi:

Eğitim kurumları olan okullar bireylerin demokrasiyi yaşayarak öğrendikleri yerlerdir. Öğrenciler kurallara uymayı ve başkalarının haklarına saygı duymayı okulda öğrenirler.

 

Okullarda Demokrasi Eğitimi İçin Yapılan Faaliyetler, Uygulamalar:

-Okul başkanlığı seçimi yapılır

-Sınıf başkanlığı seçimi yapılır

-Eğitici kol çalışmaları yapılır

-Okul kuralları yapılır

 

Demokrasi Kültürü Nedir:

Her yerde, her zaman başkalarının görüşünü de dikkate almak, düşünce özgürlüğüne saygı göstermek, hoş görülü olmak demektir.

 

Devlet Yönetim Çeşitleri, Biçimleri:

Demokrasi: Halkın kendi kendini yönettiği devlet şekildir.

Saltanat: Devlet yönetiminin babadan oğla geçmesine saltanat yönetimi denir.

Teokrasi: Devlet yönetiminde din kurallarının ön planda olmasına dayanan yönetim biçimine teokrasi yönetimi denir.

Monarşi: Devlet başkanının soya bağlı olarak geçtiği devlet biçimidir. Mutlak ve meşruti (Anayasalı) monarşi olarak ikiye ayrılmaktadır.
Krallık, padişahlık sistemleri monarşiye örnek gösterilebilir.

Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı devlet sistemidir. Suriye, oligarşi yönetimine örnek gösterilebilir.

Meşrûtiyet: Kral yada padişahın yanında halkın da devlet yönetimine katılmasıdır.
1876-1878 yılları arasında ve 1908 den sonra Osmanlı Devleti de meşrutiyetle yönetilmiştir.

 

Hukuk Kaynağı Bakımından Devlet Çeşitleri:

1- Laik devlet; Devlet yönetiminde dini kuralların yer almamasıdır. Din işleri ve devlet işleri bir arada yürütülmez. Türkiye,Fransa örnek gösterilebilir.
  2- Teokratik devlet; Din kurallarına dayalı devlet şeklidir. İran,İsrail,Suudi Arabistan gibi devletler örnek gösterilebilir.
 

 

Halk Oylaması Veya Referandum Nedir, Tanımı:

Belli bir konuda  ‘’Şöyle mi böyle mi karar verilmesini istiyorsunuz?’’ şeklinde bir soru sorularak yapılan oylamaya halk oylaması veya referandum denir. Yani kısaca bir konu hakkında halkın görüşünün sorulmasıdır.

“SOSYAL BİLGİLER KONU ANLATIMI”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“KONU ANLATIMLI DERSLER” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“EĞİTİM ÖĞRETİM İLE İLGİLİ BELGELER, BİLGİLER”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<