Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Tarih Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar > TC İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar

ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ (İNKILAP KONU ANLATIMI)

 

Çok partili yönetim, demokrasinin en iyi şekilde uygulanmasını sağlar. Türkiye'de çok partili sistem, 1908'de II. Meşrutiyet döneminde de yaşanmış, fakat Osmanlı Devleti'nin yıkılışını önleyememiştir.

Mustafa Kemal Paşa ulusal egemenliğin tam olarak sağlanmasını amaçlanmış bu nedenle çok partili sisteme geçmek için girişimde bulunmuştur.

23 Nisan 1920'de açılmış olan ilk TBMM'de partiler yoktu. Fakat çok farklı görüşteki milletvekilleri, çeşitli gruplar oluşturarak düşüncelerini Meclis'e kabul ettirmeye çalışmaktaydı.

Bunlar:

1. Tesanüt grubu (dayanışma grubu)

2. İstiklal grubu (bağımsızlık grubu)

3. Müdafaa-ı Hukuk zümresi (hakları savunma grubu)

4. Halk zümresi (halk grubu)

5. Islahat grubu (reform grubu)

Mustafa Kemal Paşa Meclis'te bu grupları bir araya getirmek ve bir uzlaşma sağlamak için çaba sarf etmiştir. Başarılı olamayınca da "Anadolu-Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu" adıyla bir grup kurma çalışmalarına başlamıştır. Bu sayede hem yapılacak inkılaplarda yenilikçilerin daha kolay teşkilatlanmasını, hem de mecliste Mustafa Kemal Paşa'ya karşı muhalefetin bu şekilde bastırılması da amaçlanmıştır.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'na karşı muhalefet yanlıları yeni bir grup kurmuştur. Bundan sonra Mustafa Kemal Paşa yanlılarına birinci grup, muhalefet edenlere ise ikinci grup adı verilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa 9 Eylül 1923'te Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu yerine Halk Fırkası'nı kurmuştur.

 

1. CUMHURİYET HALK FIRKASI (9 AĞUSTOS 1923)

Mustafa Kemal Paşa, Halk Fırkası'nın programını hazırlayarak 9 Eylül 1923'te kuruluşunu resmen ilan etmiştir. Cumhuriyet Halk Fırkası Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk siyasi partisidir.

Genel Başkanlığına da kurucusu Mustafa Kemal Paşa getirilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra 1924'te "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını almıştır. 1935'te fırka kelimesi parti olarak değiştirilmiştir.

Cumhuriyet Halk Fırkası, Sosyal alanda "Halkçılık" ilkesine uygun ve büyük yenilikleri içeren bir parti programı oluşturmuştur. Ekonomik alanda "Devletçilik" prensibini, yönetim alanında da "laiklik" ilkesini savunmuştur. Yapılan inkılaplar bu parti tarafından hazırlanıp yürürlüğe konmuştur. 1924 ve 1930 yıllarında Atatürk'ün izni ve desteği ile çok partili hayata geçmek için yeni partiler kurulmasına rağmen, bunlar uzun süreli olamamıştır. Bu nedenle Cumhuriyet Halk Fırkası 1946 yılına kadar seçimlere tek parti olarak katılmıştır.

 

2. TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI (17 KASIM1924)

17 Kasım 1924'te Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Rauf Orbay, Adnan Adıvar gibi isimler bir araya gelerek Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurduklarını ilan etmişlerdir. Türkiye'nin ilk muhalefet partisidir.

Parti programında ülke yönetiminde merkeziyetçilik, ekonomide liberalizm ve din düşüncesi ve inançlara saygı ilkeleri yer alır.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Şeyh Sait İsyanı'nı kışkırtmış olma ihtimalinden dolayı 3 Haziran 1925'te kapatılmıştır.

 

3. SERBEST CUMHURİYET FIRKASI (12 AĞUSTOS1930)

Mustafa Kemal Paşa'nın önerisiyle Fethi Okyar Bey tarafından kurulmuştur. Türkiye'nin üçüncü siyasi partisidir ve ikinci muhalefet partisi özelliğine sahiptir. Parti programında; ekonomide liberalizm; Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik ilkelerine bağlı kalınması; seçimlerin tek dereceli olması ve kadınların siyasi haklardan yararlanması ilkeleri yer alıyordu.

Kuruluş Sebepleri

-> Ekonomik bunalımın Türkiye'yi etkilemesi

-> Hükümetin mecliste tek parti olduğu için denetlenememesi

-> Çok partili hayata yeniden geçmek ve demokrasiyi tam olarak hayata geçirmek amacından uzaklaşması (bilgi yelpazesi. com) üzerine açıldıktan birkaç ay sonra kapatıldı.

 

4.DEMOKRAT PARTİ (1946)

Cumhuriyet Halk Fırkası 1945'e kadar ülkeyi tek başına yönetmiştir. Tek partinin sorunları çözmede yetersiz kalması üzerine bir grup CHP'den ayrılıp Demokrat Parti'yi kurmuştur. Kurucuları; Adnan Menderes, Celal Bayar, M. Fuat Köprülü ve Refik Karaltan'dır.

1946'da muhalefet olarak meclise girmiş, 1950'de seçimleri kazanarak iktidar olmuştur. Böylece Türkiye'de çok partili hayata geçilmiş oldu.

 

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

....
..

10. **Yorum**
->Yorumu: Bence çok güzel olmuş bunu yapanlara çok teşekkür ederim bana çok yararlı oldu Sağol
->Yazan: Rabia

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz:


Yorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçin
ve
delete tuşuna basın...

 


 E Mail
(Zorunlu Değil):