eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > tarih dersi ile ilgili konu anlatımlar > tc inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi ile ilgili konu anlatımlar

SAKARYA MEYDAN SAVAŞI, SAKARYA MEYDAN SAVAŞI’NIN SONUÇLARI, ÖNEMİ, SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ (İNKILAP TARİHİ KONU ANLATIM)

(23 Ağustos-13 Eylül 1921)

Savaşa Hazırlık Dönemi:

“Hattı Müdafaa Yoktur, Sathı Müdafaa Vardır. O Satıh, Bütün Vatandır. Vatanın Her Bir Karış Toprağı Vatandaş Kanıyla Sulanmadıkça Düşmana Verilmeyecektir. Ben Size Savaşmayı Değil Ölmeyi Emrediyorum!” Mustafa Kemal ATATÜRK

Sakarya Meydan Savaşı için yapılan en önemli hazırlık ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için halktan yardım istenmesidir. Bu amaçla “Tekalif-i Milliye” (Milli Yükümlülük Emirleri) yayımlanarak halkın orduya giyecek, yiyecek, ulaşım ve silah bakımından destek olması sağlandı.

Savaş Sırasında:

Kütahya-Eskişehir Savaşlarında elde ettikleri başarıyı devam ettirmek ve Türk ordusuna son darbeyi vurarak Ankara'yı işgal etmek isteyen Yunanlılar yeni bir saldırı başlattılar. Yapılan Sakarya Savaşı yüz kilometrelik bir cephe üzerinde 22 gün 22 gece sürdü. Mustafa Kemal,Sakarya Savaşı'nda dünya savaş tarihine geçen meşhur” “Hattı müdafaa yoktur,sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça bırakılamaz. Büyük küçük her birlik, ilk durabildiği noktada tekrar düşmana karşı cephe kurarak çarpışmayı sürdürür. Yanlarındaki birliklerin çekilmek zorunda olduğunu gören birlikler onlara bağlı olamaz. Bulundukları yerde sonuna kadar karşı koyacaklardır.” emrini verdi.

Yunanlılar 13-14 Ağustos 1921'de yeniden ilerlemeye başladılar. 23 Ağustos 1921 günü Sakarya Nehri'nin doğusunda bulunan Türk mevzilerine taarruza başladılar. 10 Eylül 1921!de ordumuz topyekun bir karşı taarruza kalkmıştır. Yunan kuvvetleri 13 Eylül günü Sakarya'nın batısına çekilmiştir.

NOT: Mustafa Kemal bu taktikle dünya savaş tarihin de büyük yenilik yapmış, çizgiye bağlı cephe kavramı sona ermiştir.

Türk ordusunun kahramanca direnişi karşısında Yunanlılar yenilerek geri çekildi.

Savaşın Sonuçları:

- Bu zaferin kazanılmasıyla Türklerin 1683 11. Viyana Kuşatması'yla başlayan geri çekilişi son buldu.

- Askeri dehasıyla zaferin kazanılmasını sağlayan Mustafa Kemal Paşaya TBMM Mareşallik rütbesi ile Gazilik unvanını verdi (19 Eylül 1921).

- Sakarya Meydan Savaşı Türk Kurtuluş Savaşının son savunma savaşı oldu. Türk ordusu taarruz konumuna geçti.

- Kars ve Ankara Antlaşmaları'nın imzalanması sağladı.

- İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti'ne yeni barış tekliflerinde bulundular. Sevr Antlaşması'nın biraz değiştirilerek sunulan bu teklifler TBMM tarafından kabul edilmedi.

- Bu zafer, memlekette büyük bir sevinç meydana getirmiştir. TBMM ve ordunun otoritesini ve kuvvetini dünya bir defa daha tanımak zorunda kalmıştır.

- Savaştan sonra Sovyetler Birliği'ne bağlı Kafkas devletleriyle Kars Antlaşması, Fransızlarla Ankara Antlaşması yapılmıştır.

- Türk ve İngiliz esirlerinin karşılıksız olarak takası sağlanmış, böylece Malta Adası'na sürülen Türklerin anavatana dönmesi sağlanmıştır.

- TBMM 14 Eylül 1921'de oybirliği ile aldığı bir kararla, Mustafa Kemal Paşa'ya Mareşal rütbesini ve Gazi unvanını vermiş, ayrıca Fevzi Paşa'ya da takdirname verilmiştir. Savaşa katılan diğer subayların rütbeleri de bir üst dereceye yükseltmiştir.

- Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılmasıyla, İkinci Viyana Savaşından beri devam eden Türk geri çekilmesi sona ermiş ve yeni bir Türk taarruz dönemi başlamıştır.

- Mustafa Kemal Paşa'nın isteği üzerine 31 Ekim 1921'de Başkomutanlık yetkisi yeni bir kanunla üç ay daha uzatılmıştır.

KARS ANTLAŞMASI (13 Ekim 1921)

TBMM'nin kazandığı zaferler, dış politikada olumlu gelişmelere yol açmıştır. Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan devletlerinin temsilcilerinin de katıldığı bir konferans düzenlenmiştir. Bu konferans sonrasında 13 Ekim 1921 de Kars Antlaşması imzalanmıştır.

- Moskova Antlaşması'nın bir tekrarı gibidir.

- Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan'la olan sorunları çözümlemiştir.

- Moskova Antlaşması'nın bu üç devlet için geçerli olduğu vurgulanmıştır.

- Türkiye'nin doğu sınırları güvenceye kavuşmuştur.

ANKARA ANTLAŞMASI (20 Ekim 1921)

Güney cephesinde savaştığımız Fransa, bölgedeki Kuvay-i Milliye birlikleriyle baş edememiş ve Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra TBMM Hükümeti ile Ankara Antlaşması'nı imzalamıştır (20 Ekim 1921).

Ankara Antlaşması'nın sonuçları;

- Antlaşmanın imzalanmasıyla tutuklananlar salıverilecektir.

- Türkiye-Suriye sınırı İskenderun Körfezi'nin güneyindeki Payas'tan başlayacak Meydan-ı Ekbez'e oradan da Nusaybin ve Cizre'den geçerek Fırat'a ulaşacaktır.

- Nusaybin, Cizre ve Kilis Türkler'de kalacaktır. İki ay içinde Türk kuvvetleri bu hattın kuzeyine Fransız kuvveti de güneyine çekilecektir. Her iki taraf da çekildiği bölgede af ilan edecektir.

- İskenderun ve Antalya için özel bir yönetim sistemi oluşturulacak burada resmi dil Türkçe olacak, Türk halkının kültürünün geliştirilmesi için hertüriü önlem alınacaktır.

Bu antlaşma ile İtilaf Devletleri arasında parçalanma baş göstermiş, güney sınırlarındaki savaş sona ermiş, bu bölgedeki göçler Batı Cephesi'ne kaydırılmıştır.

İtilaf Devletleri'nin Barış Teklifleri

İtilaf Devletleri 22 Mat 1922'de Türkiye ve Yunanistan'a ateşkes teklifinde bulunmuşlardır. Bu ateşkes önerisinde,

- Tarafların ordularını araç ve gereç bakımından güçlendirilmesinin engellenmesi

- İki taraf birlikleri arasında on kilometrelik askerden arındırılmış bir alan bırakılması

- Müttefikler arası bir komisyonun Türk ordusunu ve askeri durumunu denetlemesi hükümleri yer almıştır.

İtilaf Devletleri'nin Sakarya Savaşı'ndan sonraki barış önerilerini samimi bulmayan Türkiye düşmanı yurttan atmak için başlattığı taarruz hatırlıklarına hız vermiştir.

>>>TIKLAYIN<<<

“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<