|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > cümlede anlam ile ilgili konu anlatımlar
AÇIKLAMA BİLDİREN CÜMLELER, AÇIKLAMA CÜMLELERİ, ÖZELLİKLERİ (CÜMLEDE ANLAM) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Açıklama, bilinmeyeni bilinir kılmaktır.
Bir kavram, durum ya da olguyla ilgili bilgi vermek amacıyla kurulan cümleler, açıklama nitelikli cümlelerdir.
Açıklama belirten cümlelerde yargılar arasındaki bağlantı bağlaçlarla kurulur.
Örnek:
Bugün okula gitmeyeceğim; çünkü hastayım.
Yüzünden düşen bin parça, anlaşılan üzgünsün.
Günü gününe pek uymaz bu kentin. Bir bakarsınız, yaz ortasında buz kesmişsiniz; bir bakarsınız, kasım ortasında ceket fazla gelmiş.
Açıklama Cümleleri ve Tanım Cümleleri
Açıklama ve tanım cümleleri, paragraf konusunun iki önemli ve karıştırılan kavramlarıdır. Açıklama, anlatım biçimlerinden birisidir. Herhangi bir konu hakkında bilgi vermek amacıyla kullanılır. Açıklama yapılacaksa ele alınan konu; yani, çünkü, demek ki, anlaşılan gibi bağlaçlarla pekiştirilir. Açıklama cümleleri ya da paragraflarında konu, çok yönlü olarak ele alınır. Bu anlatım tekniğinde genel olarak nesnel ifadeler kullanılır. Metin, farklı yorumlara (çok anlamlılık) kapalıdır.
ÖRNEK: Dil, bir toplumu başka bir toplumdan ayıran en önemli ögedir. Şair ise dildeki sözcüklere yeni anlamlar, çağdaş yorumlar katan kişidir. Bir toplum yeni şairlerini anladığı ölçüde daha çağdaş bir toplum olma çizgisine ulaşır. Kısacası şair, toplumun dilini, dolaylı olarak da duyarlılığını zenginleştirir ve canlı tutar.
Yazar bu parçada dil ile ilgili bilgi vermiş, dil hakkındaki görüşlerini açıklamıştır.
Tanımlama Cümleleri
Tanımlama, düşünceyi geliştirme yollarından birisidir. Bu cümlelerde bahsedilecek konu her ne ise onun yalnızca tanımı yapılır. Çok fazla ayrıntıya girilmez. Açıklama cümleleri ya da paragraflarında olduğu gibi ayrıntılar okuyucuya aktarılmaz. Cümlelerin sonundaki yargıda -dır, -dir ekleri kullanmayı tercih eder. Bir paragrafta tanımlama olup olmadığını “Bu nedir?” sorusunu sorarak bulmak, doğru bir yöntem olacaktır. “Bu” kelimesinden kastımız, paragrafın ya da cümlenin konusu her ne ise... Örneğin; tarih ise “Tarih nedir?”, epik şiir ise “Epik şiir nedir?” şeklinde soruların yöneltilmesi ile cümlenin ya da paragrafın tanımlama olup olmadığını bulabilmekteyiz.
NOT: Bir paragrafın açıklama mı yoksa tanımlamamı olduğunu en iyi “BU NEDİR?” sorusunu sorarak tespit edebiliriz. Bu soruya cevap alabiliyorsak TANIMLAMA, alamıyorsak AÇIKLAMA cümlesidir, diyebiliriz.
ÖRNEK: Epik şiir; kahramanlık, yurt sevgisi gibi konuları işleyen şiirdir.
Bu cümleye soralım: “Epik şiir nedir?” Cevabı cümlede vardır. Bu bakımdan TANIMLAMA cümlesidir. Şimdi bir karşılaştırma yapalım.
· Bilinç akışı tekniği ile yazar, okurun kendi duygularını anlayabilmesini hedefler.
· Bilinç akışı yöntemi; öykü ve romanlarda karakterlerin, geçmişe ve bugüne ilişkin duygu, düşünce ve anılarının aktarımında kullanılan bir tekniktir.
Bu iki cümlenin konusu “Bilinç Akışı Tekniğidir.” O hâlde soruyu yöneltelim: ”Bilinç akışı tekniği nedir?” Cevabı, ikinci cümlenin verdiğini göreceksiniz. O zaman birinci cümle Açıklama, ikinci cümle ise Tanımlama cümlesidir.
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||