eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > paragrafta anlam ile ilgili konu anlatımlar

DOLAYLI ANLATIM NEDİR DOLAYLI ANLATIM ÖRNEK CÜMLELER (ANLATIM BİÇİMLERİ) (PARAGRAFTA ANLAM) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

 

DOĞRUDAN ANLATIM

 

Söylenenleri biçimsel bir değişikliğe uğratmadan, kişilerin söylediği ya da sözün söylendiği biçimde, olduğu gibi aktaran cümlelerin anlatımına denir.

 

Başkasına ait bir sözün hiç değiştirilmeden aktarılmasına doğrudan anlatım denir.

 

Doğrudan anlatım iki alt özellik biçiminde örneklenebilir:

 

a) Kişinin kendi duygu, düşünce ve bilgilerini yine kendi sözcük ve cümleleriyle anlatması:

 

Örnekler:

 

Babam da annem de bu köyde doğup büyümüşler.

 

Köyümüz Ankara'ya yetmiş kilometre uzaklıkta, küçük, şirin bir orman köyüdür.

 

Bu romanı ortaokul sıralarında okuduğumu hatırlıyor gibiyim.

 

Çağdaş toplumda mülkün temeli adalet, en güvenilir kılavuz da bilim olmalıdır.

 

 

 

b) Başkalarının sözlerinin; düşünce ve duygu dokusu, cümle kuruluşu değiştirilmeden aynen alıntılanıp aktarılması:

 

Örnekler:

 

Babam: "Annen de ben de bu köyde doğup büyüdük." derdi.

 

Arkadaşım: "Ben de o romanı ortaokul üçüncü sınıftayken okumuştum." diyor.

 

Ali: "Bu kitabı iki kez okudum." dedi.

 

Öğretmen: “Bu test sorularını evde çözeceksiniz." dedi.

 

Dersten sonra etüt yapacağız, dediler.

 

Başbakan: "Kıbrıs, bizim toprağımızdır." dedi.

 

Öğretmen, Ali'ye: "Arkadaşına söyle, yarın ödevini mutlaka getirsin!" dedi.

 

 

DOLAYLI ANLATIM

 

Başkalarına ait sözlerin, düşünce ve duygu dokusu bozulmadan, konuşmacının ya da yazarın cümlesi içerisine sindirilerek aktarılmasıdır.

 

Başkasından alınan sözün, cümledeki yargıyı değiştirmeden, kendi sözcüklerimizle aktarılmasına dolaylı anlatım denir.

 

Dolaylı anlatımlı cümleler “söyledi, belirtti, açıkladı” gibi eylemlerle biter ya da yüklemleri öğrenilen geçmiş zamanla çekimlenir.

 

Örnekler:

 

Babam, annemin de kendisinin de bu köyde doğup büyüdüklerini söylerdi.

 

Arkadaşım da bu romanı ortaokulun üçüncü sınıfında okuduğunu söylemişti.

 

O iki büyük insan da bilimin insanlar için vazgeçilmez olduğunu vurguluyorlar.

 

 

Karışık Örnekler:

 

Ali: "Bu kitabı iki kez okudum." dedi. (Doğrudan Anlatım)

 

Başbakan: "Kıbrıs, bizim toprağımızdır." dedi. (Doğrudan Anlatım)

 

Ben bu işin böyle yapılmasını istemedim, dedi. (Doğrudan Anlatım)

 

Bernard Shaw, düşünmenin ruhun kendisiyle konuşması olduğunu söylerdi. (Dolaylı Anlatım)

 

Bu konuda atalarımız: "Cesurun bakışı, korkağın kılıcından keskindir." der. (Doğrudan Anlatım)

 

Çiçero'nun "Bir yerde yaşam varsa orada umut da vardır." sözü çok hoşuma gider. (Doğrudan Anlatım)

 

Dersten sonra etüt yapacağız, dediler. (Doğrudan Anlatım)

 

Deskartes'in: "Düşünüyorum öyleyse varım." sözü çok ünlüdür. (Doğrudan Anlatım)

 

Doktor, babama ilaçları mutlaka içmesi gerektiğini tembih etti. (Dolaylı Anlatım)

 

En iyi romanların bir bunalım döneminde yazılacağını söylüyor (bilgi yelpazesi.net) Dostoyevski (Dolaylı Anlatım)

 

Kadın, arkadaşının kulağına eğilerek: "Birazdan kalkalım mı?" diye fısıldadı. (Doğrudan Anlatım)

 

Onunla bir daha konuşmayacağını söyledi. (Dolaylı Anlatım)

 

Öğretmen, Ali'ye: "Arkadaşına söyle, yarın ödevini mutlaka getirsin!" dedi. (Doğrudan Anlatım)

 

Öğretmen:" Bu test sorularını evde çözeceksiniz." dedi. (Doğrudan Anlatım)

 

Profesör Fuat Köprülü: "Bütün Türk edebiyatı bir yana, Dede Korkut Kitabı bir yana." derdi. (Doğrudan anlatım) (Profesör Fuat Köprülü'nün sözü aynen aktarılmıştır.)

 

Profesör Fuat Köprülü; tek başına Dede Korkut Kitabının, bütün Türk edebiyatı eserlerine bedel olduğunu söylerdi. (Dolaylı anlatım) (Profesörün düşüncesi bozulmamıştır; cümlesi değiştirilerek yazarın cümlesi içerisinde eritilmiştir. "Olduğunu" fiilimsisine dikkat ediniz. Dolaylı anlatımda "-diğini" "-eceğini" ekleri ve benzerleriyle kurulmuş fiilimsiler kullanılır.)

 

Söylediklerimizi bir başka örnekle özetleyelim: Dede Korkut Kitabı, Türk edebiyatının en önemli eseridir. (Doğrudan anlatım) (Kişi kendi düşüncesini, kendi sözcükleriyle anlatmıştır.)

 

Turgut Uyar, bir yazısında , Nobel Ödülü kazanan bu yazarı en içten dilekleriyle kutladığını belirtiyor. (Dolaylı Anlatım)

 

Yazar, sanatçı olunabilmek için çok çalışılması gerektiğini vurguladı. (Dolaylı Anlatım)

 

Dolaylı Anlatım ve Doğrudan Anlatım Örnek Cümleler

Dolaylı Anlatım ve Doğrudan Anlatım, dil bilgisinde cümleleri aktarmanın iki farklı yolunu ifade eder. Dolaylı Anlatım, bir kişinin ya da kaynağın söylediği ya da düşündüğü şeyleri aktarırken, doğrudan anlatım ise kişinin tam olarak ne söylediğini, hangi kelimeleri kullandığını aktarır. İşte size Dolaylı Anlatım ve Doğrudan Anlatım örnek cümleler:

Dolaylı Anlatım:

·         Ali, yemek yaptığını söyledi.

·         Öğretmen, öğrencilerin ders çalışmaları gerektiğini vurguladı.

·         Annem, yarın alışverişe gideceğini söyledi.

·         Başbakan, ülkenin ekonomik durumunun iyi olduğunu ifade etti.

·         Mehmet, geç kaldığını özür dileyerek söyledi.

Doğrudan Anlatım:

·         Ali dedi ki: "Yemek yapıyorum."

·         Öğretmen dedi ki: "Öğrenciler ders çalışmalı."

·         Annem: "Yarın alışverişe gidiyorum." dedi.

·         Başbakan: "Ülkenin ekonomik durumu iyi." diyor.

·         Mehmet dedi ki: "Geç kaldım, özür dilerim."

 

Bu örneklerde, dolaylı anlatımda kişinin ne söylediği anlatılırken, doğrudan anlatımda ise kişinin söyledikleri doğrudan aktarılmıştır. Dolaylı anlatım genellikle aktarma ya da raporlama amacıyla kullanılırken, doğrudan anlatım daha canlı ve etkileyici bir anlatım sağlamak için kullanılır. Her iki anlatım şekli de dilin farklı kullanım alanlarında önemli bir rol oynar.

   Her iki anlatım biçimi de iletişimin amaçlarına ve konuşma ortamına bağlı olarak tercih edilebilir.

Doğrudan anlatım, bir kişinin söylediği veya düşündüğü ifadeleri olduğu gibi aktarma yöntemidir. Bu anlatım biçimi, doğrudan aktarımı sağladığı için alıntılar, söylemler, diyaloglar ve raporlarda yaygın olarak kullanılır. Doğrudan anlatım, okuyucuya veya dinleyiciye, konuşmacının sözlerini doğrudan duyma veya okuma hissi verir ve bu da ifadenin güvenilirliğini artırır. Ayrıca doğrudan anlatım, bir konuşmanın canlılığını ve gerçekçiliğini yansıtabilir.

Dolaylı anlatım ise bir kişinin söylediklerini, düşündüklerini veya hissettiklerini kendi ifadelerimizle aktarmaktır. Dolaylı anlatım, alıntı yapılan kişinin sözlerini daha genel veya özetleyici bir şekilde ifade etmeyi sağlar. Bu anlatım biçimi; yazılı metinlerde, haber yazılarında, anlatımlarda ve akademik yazılarda yaygın olarak kullanılır. Dolaylı anlatım, yazarın veya konuşmacının yorumlarını eklemesine ve ifadeyi daha etkili bir şekilde aktarmasına olanak tanır.

 

 

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<