|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar
MİZAHİ PARAGRAF NEDİR ve ÖRNEK PARAGRAFLAR
Mizahi Paragraf Nedir?
Mizahi paragraf, güldürücü ve eğlendirici öğeler içeren bir yazı parçasıdır. Amacı, okuyucuları güldürmek ve eğlendirmek olduğu gibi aynı zamanda mizah yoluyla bazı düşünceleri aktarmak, toplumsal olaylara dikkat çekmek veya ironi kullanarak olayları ele almak da mümkündür. Mizahi paragraflar, günlük hayatın komik yanlarını vurgulayabilir veya esprili bir dille olayları anlatarak keyifli bir okuma deneyimi sunarlar. Bu tür yazılar; gazete ve dergilerde, mizahi içerikli kitaplarda, sosyal medya paylaşımlarında ve mizah dergilerinde sıkça rastlanır.
Mizahi Paragrafın Özellikleri:
· Espri ve Şaka: Mizahi paragrafların temel özelliği, espri ve şaka içermeleridir. Mizah, okuyucunun gülümsemesini sağlayacak şekilde özenle yerleştirilir.
· İroni ve Simgeler: Mizahi paragraflar genellikle ironi ve sembolik ifadelerle doludur. Bu sayede olaylar ve durumlar daha eğlenceli ve etkileyici bir şekilde anlatılır.
· Kısa ve Öz Anlatım: Mizahi paragraflar genellikle kısa ve öz anlatımlar içerir. Sözcüklerin ve cümlelerin seçimi, güldürücü etkiyi artırmak için özenle yapılır.
· Mizahi Dil Kullanımı: Kelimelerin olağandışı veya sıra dışı anlamları kullanılarak mizahi bir dil oluşturulur. Bu dil, yazıyı daha keyifli ve eğlenceli kılar.
· Toplumsal Eleştiri: Mizahi paragraflar, toplumsal olaylara veya günlük hayatta karşılaşılan durumlara eleştirel bir gözle bakabilir. Bu sayede hem güldürücü hem de düşündürücü bir etki yaratılır.
Mizahi Paragraf Örnekleri:
· Geçen gün markete gittim ve satıcıya sordum: "Dondurmayı iki saat dışarıda tutarsam ne olur?" Adam bana gülümseyerek cevap verdi: "Yanıtlamakta geç kaldım, dondurma şu an benimle güneşleniyor."
· Bugün spor salonuna gittim ve antrenör bana şöyle dedi: "Bugün bacakları çalışacağız!" Ben de cevap olarak, "Üzgünüm; bugün bacaklarım tatilde, pazartesi gelin, o zaman hepsi burada olacak!" diye espri yaptım.
Mizahi paragrafların amacı güldürmek ve eğlendirmektir. Mizahın insanlar arasındaki bağı güçlendiren harika bir iletişim aracı olduğunu unutmayın ve daima hoşgörü çerçevesinde kullanın.
MİZAHİ PARAGRAF, ÖZELLİKLERİ (PARAGRAF ÇEŞİTLERİ, PARAGRAFTA ANLAM, TÜRLERİ) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Okuyucu güldürmeyi, güldürürken de genellikle düşündürmeyi hedefleyen paragraflardır.
Okura hoşça vakit geçirtmek, onu eğlendirmek ve dinlendirmek için yazılan paragraflara mizahi paragraf denir.
Bu paragraf türünde yazar, gülmece öğelerinden yararlanarak okura mesaj vermeye çalışır. Mizahi paragrafları güldürü yanında eleştiri, yergi, iğneleme, ders verme özellikleriyle de dikkat çeker.
Okuyucuyu güldürme, eğlendirme fiili içinde düşündürme amacıyla oluşturulur. Güldürme ve alay cümleleri içinde yerme, eleştirme anlamı gizlidir.
Bu paragraf türleri genellikle güldürücü roman, öykü, senaryo, masal, fıkra, tiyatro metinlerinde kullanılır.
Fıkra türünde mizahi anlatımdan yararlanılır. Nasrettin Hoca, İncili Çavuş ve Bektaşi fıkraları ile Karagöz oyununda mizahi paragraftan yararlanılır.
Mizahi Paragrafa Örnekler:
Yahya Kemal Beyatlı, çok sevdiği Boğaziçi’ndeki bir tepeye tırmanıyordu. Hava sıcak ve kendisi de çok kilolu olduğu için çabucak terleyip yorulmuştu. Ünlü şair, tam o sırada yok kenarındaki bir bakkal dükkânın önünde bir iskemle olduğunu gördü. Sanatçı kendisini aceleyle iskemleye bıraktı. Bakkal, yağlı bir müşteri bulmanın memnuniyetiyle şaire nazikçe sordu:
- Bir şey mi alacaksınız efendim?
Şair, hiç istifini bozmadan cevap verdi:
- Evet; müsaade ederseniz biraz nefes alacağım.
Bu mizahi paragrafta, Yahya Kemal’le bir bakkal arasında yaşanan olay mizahi bir dille anlatmıştır. Bu parçada şairin “Evet; müsaade ederseniz biraz nefes alacağım.” sözüyle bakkala şakalı ve biraz da iğneleyici bir dille cevap verdiği görülmektedir.
Kalabalık bir akşam yemeği sonrasında, kendisine bir konuşma yapması için ricada bulunulan büyüklerden biri, (bilgi yelpazesi.net) kalkıp yemekleri övmeye başlamış ve konuşmasını da uzatmış... Bir ara: "Bu güzel sofrada, eğer bir lokma daha yeseydim bu konuşmayı yapamayacaktım." deyince, Aziz Nesin seslenmiş: "Efendiye bir tabak daha verebilir miyiz?"
PARAGRAF ÇEŞİTLERİ (ÖZET ANLATIM)
OLAY PARAGRAFI:
Uzun ya da kısa bir olay anlatılır. Duygu ve düşünceler gerçek ya da kurmaca bir olayın içinde verilir. Olaylar anlatılırken genellikle kronolojik akışa uyulur. Daha çok sanatsal metinlerde (hikâye, roman vb.) kullanılır.
|
|
Örnek:
Sınavların yapıldığı okul, karşı yöne düşüyordu. Yeniden geçtiler caddeyi, ürke ürke. Ara sokaktan yürüdüler. Yüksek bir duvarın yanındaki kapıda durdular. Okulun öğrenci giriş kapısıydı bu. İçerden uğultular geliyordu. Yağmur, taş duvarların arasından çıkan aykırı yeşillikleri parlatmıştı. "Bizden de erken gelenler olmuş. Geç meç kalmış olmayalım?" Hademe giyimli bir kadın, onlara doğru yürüdü taşlı yoldan. Bezgin, alışık bakışlarıyla anne, kızın üstünden dışarı bir şeye bakıyordu. Anne, saygılı sordu: "Geciktik mi acaba? Çocukların çoğu gelmiş." Hademe kadın ilgisiz, şöyle dedi: "Parasız yatılı imtihanlarının çocukları hep erken gelir. Hiç gecikmezler."
FİKİR, DÜŞÜNCE PARAGRAFI:
Belirli bir alanda bilgi vermek, bir düşünceyi anlatmak, okurları aydınlatmak üzere yazılan paragraflardır. Daha çok öğretici metinlerde (makale, eleştiri vb.) kullanılır. Tartışma paragraflarında olduğu gibi karşı çıkılan bir düşünce yoktur.
Örnek:
Yazar, okuruna söyleyeceği bir sözü, ileteceği bir mesajı olan insandır. Okur, yazar açısından hem bitmez tükenmez bir konu kaynağı hem de yaşamına yön vermek, renk katmak istediği bir topluluktur. Yazar, okuruna yerine göre bilgi, yeni bir görüş aktarır; yerine göre de yaşanmış olayları başka bir açıdan seyrettirir, yani yaşam deneyleri sunar. Yazar, okurunu insanlık sürecinde her yönden eğitme ve bilinçlendirme çabasındadır. Kendisinin ve yapıtının da ancak okurun ilgisiyle geçerli ve gerçek olabileceğini bilir. Bilir ki kendisini okursuz yapamayacak, okuru da yazarsız.
BETİMLEME PARAGRAFI:
Sözcüklerle varlıkların, mekânların resimlerinin çizildiği paragraflardır. Sanat metinlerinde (özellikle roman ve hikâyede) betimleme paragraflarına geniş yer verilir. Betimlemeler; açıklayıcı betimlemeler (nesnel, fotoğraf gerçekliğinde) ve sanatsal betimlemeler (izlenimsel, kişisel) biçiminde karşımıza çıkmaktadır.
Örnek:
Büyükçe bir oda... Sade döşenmiş. İç karartıcı bir yeşil kadifeyle kaplı ikili, üçlü koltuklar... Akçaağaç ve siyah deri bantların oluşturduğu ürkütücü bir renk zıtlığına sahip sandalyeler... Külleri temizlenmemiş yanmayan bir şömine... Çok açık bir krom sarısına boyanmış duvarlardan birini tümüyle kaplayan ağır meşe ahşaplı ve kesme camlı bir kütüphane... Kalın perdelerle kapatılmış pencerelerden bir kanat, içeriye biraz hava girmesi için açık bırakılmış. Fazla uzak olmayan Davos dağının tepesinden kopup gelen kar kokulu bir rüzgâr perdeyi havalandırıp odaya doluyor.
ÇÖZÜMLEME (TAHLİL) PARAGRAFI:
Bir konunun, bir yapıtın çözümlendiği ya da bir kişinin psikolojik yapısının tahlil edildiği paragraflardır. Sanatsal metinlerde (hikâye, roman vb.) ağırlıklı olarak kullanılır.
Örnek:
Sanki herkesin bütün işleri yolunda ve bütün dilekleri gerçekleşiyordur da bir onun işleri bozuktur, bir onun istekleri gerçekleşmiyordur. Kızgındır, ağlamak, haykırmak, isyan etmek çözüm değildir ki içindeki sıkıntıdan kurtulmak için yapmak istediği tüm şeyler, birilerinin onu akıl hastası olarak addetmesinden başka bir işe de yaramayacaktır; bilir bunu, bilir ve derin bir nefes alıp herhangi biri, sorunsuz, tanıdık biri olmaya çalışır yeniden. Evine gelir sonra odasına saklanır belki kaçmak için her gün gördüklerinden ve dünya yeniden başına yıkılır yalnız kaldığında.
AÇIKLAMA PARAGRAFI:
Bir konuyu (bir sözü, kapalı bir ifadeyi, bir kavramı vb.) geniş kitlelerin anlayabileceği biçimde basitten karmaşığa, bilinenlerden bilinmeyenlere doğru açıklamayı hedefleyen nesnelliğin ağır bastığı paragraflardır.
Örnek:
Edebiyat eserlerinden seçme parçalan bir araya toplayan kitaplara "antoloji" denir. Yunanca'daki "anthos" (çiçek) ile "legein" (toplamak) kelimelerinden türemiştir. İlk antolojileri Eski Yunanlılar derlemişlerdir. Bilinen ilk antoloji MÖ II. yüzyılda derlenmiştir. "Çelenk" adındaki bu antolojinin derleyicisi Meleagros'tur.
TARTIŞMA PARAGRAFI:
Bir düşünceye karşı çıkıp onu çürütmenin hedeflendiği, kendi görüşünü okura benimsetmek amacıyla yazılmış paragraflardır. Tartışma paragraflarında karşıt düşüncelere de yer verilir; bu yer verişin ardından "ama, fakat" gibi bağlaçlarla başlayan cümlelerle karşıt düşüncenin yanlışlığı ortaya konulmaya çalışılır..
Örnek:
Çocukluğunda kâşif olmayı düşleyenlerin kimsenin ayak basmadığı topraklara gitmek isteyişi gibi, neredeyse yazıyla uğraşan herkes de o güne kadar kimsenin yazmadığı cümleler yazma peşinde. Peki bu mümkün müdür sence? Hiç kimsenin yazmadığı bir cümle yazılabilir mi? Kimileri (bilgi yelpazesi.net) bunu deneyebilir, ama gramer kuralları doğrultusunda ilerleyeceğin için daha önce hiç yazılmamış anlamlı bir cümle yazmak neredeyse imkânsızdır. İşte bu sebepten yazarlar artık üsluba ve konulara daha çok önem vermelidir.
DÜŞSEL (FANTASTİK) PARAGRAF:
İnsanın hayal gücünün hiçbir sınırlamaya yer vermeden yansıtıldığı, olağanüstü olay, kişi ve durumlarla örülmüş paragraflardır.
Örnek:
Kitapçı düzenlediği senetleri "Birinci Kadın"a uzatır, sırıtarak alır kendisine ikram edilen suyu. Bir dikişte içtikten sonra, "Ne tatlıymış, hiç böyle su içmemiştim ben." der. Sözü biter bitmez de boncuk boncuk terlemeye başlar, titrer. Enine boyuna küçülmeye başlar büyük bir hızla. Şimdi sokak kapısının önünde, bir hamam böceğinin boyutlarına inmiştir. "İkinci Kadın" avucuna alır kitapçıyı, hızla oturma odasına seğirtir ve adamı iki kalın ansiklopedinin arasına koyar.
MİZAHİ PARAGRAF:
Okuyucu güldürmeyi, güldürürken de genellikle düşündürmeyi hedefleyen paragraflardır.
Örnek:
Kalabalık bir akşam yemeği sonrasında, kendisine bir konuşma yapması için ricada bulunulan büyüklerden biri, kalkıp yemekleri övmeye başlamış ve konuşmasını da uzatmış... Bir ara: "Bu güzel sofrada, eğer bir lokma daha yeseydim bu konuşmayı yapamayacaktım." deyince, Aziz Nesin seslenmiş: "Efendiye bir tabak daha verebilir miyiz?"
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||