|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > cümlede anlam ile ilgili konu anlatımlar
ÖZEL ANLAMLI KELİMELER ÖRNEKLER GENEL ANLAMLI KELİMELER ÖRNEKLER GENEL ÖZEL ANLAMLI KELİMELER SÖZCÜKLER ÖRNEKLERİ ÖZELLİKLERİ (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Söylenişte tekil olmasına rağmen aynı türdeki bütün varlıkları anlatan kelimelere genel anlamlı sözcükler denir. Yani o kelime söylendiği zaman anlam olarak aynı türdeki tüm varlıkları ifade eder.
Sadece bir varlığı anlatan sözcüklere özel anlamlı sözcükler denir.
Anlamları sınırlı olan, kavramları tek tek ya da küçük parçalar halinde gösteren sözcükler özel anlamlıyken, aralarındaki ortak özelliklere göre daha çok varlığı gösteren, aynı türden kavramları topluca düşündüren sözcükler genel anlamlıdır.
Söylenişte tekil olmasına rağmen aynı türdeki bütün varlıkları anlatan kelimelerdir. Yani o kelime söylendiği vakit anlam olarak aynı türdeki tüm varlıkları ifade eder. Bu özelliği taşıyan kelimeler genel anlamlı sözcükler denir.
Sözcüğün bir türün tamamı için kullanılmasına genel anlam, o türün sadece bir ya da birkaç örneğine işaret edecek şekilde kullanılmasına da özel anlam denir.
|
Aynı türden varlıkları anlatan sözcükler, genel anlam denir.
Aynı türden sadece bir tek varlığı tanıtan sözcükler, özel anlam denir.
Buradan hareketle genel anlamlı sözcüklerin kullanıldığı cümleler, genel; özel anlamlı sözcüklerin kullanıldığı cümleler ise özel anlamlı yargı, cümle içerir.
SONUÇ: "TÜM"Ü ANLATIYORSA "GENEL", "BİR"İ ANLATIYORSA "ÖZEL" ANLAMLIDIR.
UYARI: "-LER, -LAR" EKİNİ ALAN KELİMELER "TÜM"Ü ANLATMADIĞI İÇİN "ÖZEL"DİRLER.
Örnekler:
Çocuk kitabı elinden düşürmüyor.
Cümlesinde bir tane kitaptan bahsedilmektedir. (Özel Anlamlı Kelimedir)
Kitabın insana yararı vardır.
Cümlesinde ise tüm kitaplar anlatılmaya çalışılmaktadır. (Genel Anlamlı Kelimedir)
Köpek sadık bir dosttur. (genel – Tüm köpekler için geçerli)
Köpek huysuzlanıyor. (özel – Bir köpek için geçerli)
Köpeklerin mamasını verdi (özel – Birkaç köpek için geçerli)
Ağaç doğamızı güzelleştirir. (genel – Tüm ağaçlar için geçerli)
Ağaç yeşillik demektir. (genel – Tüm ağaçlar için geçerli)
Ağaç kesileceğini anlayınca gözyaşı dökmeye başladı. (özel – Bir ağaç için geçerli)
GENELDEN ÖZELE ANLATIM, SIRALAMA; ÖZELDEN GENELE ANLATIM, SIRALAMA
Birbirleriyle ilgili bazı varlıkları - kavramları anlatan sözcükler, birbirinin anlamını kapsayacak biçimde "genel" ya da "özel" (dar) anlam taşıyabilir. Böyle sözcüklerin cümledeki sıralanışıyla "özelden genele" ya da "genelden özele" bir anlatım ortaya çıkar.
Genelden Özele Anlatım, Genelden Özele Sıralama:
Cümlede önce genel kapsamlı bir sözcük sonra da o sözcüğün kapsamındaki bir başka sözcük söylenirse genelden özele sıralama yapılmış olur.
Yani önce genel sonra özel söylenecek.
Örnekler:
|
Varlık, bitki, ağaç, çam, karaçam (Genelden özele anlatım)
varlık – canlı – bitki – çiçek – papatya (Genelden özele anlatım)
Konut, apartman, daire, oda (Genelden özele anlatım)
Ders -Türkçe -paragraf -kelime -hece -harf (Genelden özele anlatım)
Uzay, Dünya, Türkiye, Ankara (Genelden özele anlatım)
Varlık – bitki – meyve – muz (Genelden özele anlatım)
PEKİ BU KONU TESTLERDE NASIL ÇIKIYOR:
Test sorularında "Aşağıdaki cümlelerin hangisinde genelden özele bir anlatım yapılmıştır?" şeklinde sorular sorulur ve aşağıdaki örnek cümlelerdeki gibi cümleler doğru seçenektir.
Derslerden en çok Türkçeyi severim. (Bu konu testlerde bu şekilde cümlelerde kullanılır. Önce "Türkçe" dersini içine alan "ders" kelimesi kullanıldığı için bu cümlede GENELDEN ÖZELE bir anlatım yapılmıştır.) (Fakat "Türkçe benim en çok sevdiğim derstir." deseydi önce "Türkçe"yi sonra "ders"i söylediği için ÖZELDEN GENELE anlatım yapılmış olacaktı.)
Petrol ürünlerinden benzine zam geldi. (Önce "benzin" kelimesini içine alan "petrol ürünleri" kelimesi kullanıldığı için bu cümlede GENELDEN ÖZELE bir anlatım yapılmıştır.)
Mobilyalar içinde en çok bu masayı beğendim. (Genelden özele anlatım)
Metinde geçen paragrafları tek tek inceleyiniz. (Genelden özele anlatım)
Matematik dersinde kümeler konusunu işleyeceğiz. (Genelden özele anlatım)
Evimizde 5 tane oda var. (Genelden özele anlatım)
Çiçekler içinde gülün değeri bambaşkadır. (Genelden özele anlatım)
Elektronik malzemelerden cep telefonunun önemi her geçen gün artıyor. (Genelden özele anlatım)
Özelden Genele Anlatım, Özelden Genele Sıralama:
Eğer önce dar kapsamlı söylenirse o zaman da özelden genele sıralama yapılmış olur.
Yani önce (bilgi yelpazesi.net) özel sonra genel söylenecek.
Örnekler:
Portre, resim, sanat (Özelden genele anlatım)
Harf – Hece – Kelime – Paragraf – Türkçe – Ders (Özelden genele anlatım)
Muz – meyve – bitki - varlık (Özelden genele anlatım)
Ankara, Türkiye, Dünya, Uzay (Özelden genele anlatım)
PEKİ BU KONU TESTLERDE NASIL ÇIKIYOR:
Test sorularında "Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özelden genele bir anlatım yapılmıştır?" şeklinde sorular sorulur ve aşağıdaki örnek cümlelerdeki gibi cümleler doğru seçenektir.
Tiyatro en sevdiğim sanat dalıdır. (Bu konu testlerde bu şekilde cümlelerde kullanılır. Önce "sanat dalı" kelimesinin içinde olan "tiyatro" kelimesi kullanıldığı için bu cümlede ÖZELDEN GENELE bir anlatım yapılmıştır.) (Fakat "Sanat dalları içinde en çok tiyatro dikkatimi çekiyor." deseydi önce "sanat dalları"nı sonra "tiyatroyu"i söylediği için GENELDEN ÖZELE anlatım yapılmış olacaktı.)
Türkiye Allah'ın verdiği güzelliklerle dünyada sayılı yerlerden biridir. (Önce "dünya" kelimesinin içinde olan "Türkiye" kelimesi kullanıldığı için bu cümlede ÖZELDEN GENELE bir anlatım yapılmıştır.) (Fakat "Dünyanın en kaliteli ülkelerinden biri de Türkiye'dir" deseydi önce "Dünya"yı sonra "Türkiye"yi söylediği için GENELDEN ÖZELE anlatım yapılmış olacaktı.)
Masa, mobilyalar içindeki önemini asla yitirmiyor. (Özelden genele anlatım)
Paragraflar birleştiği zaman metin meydana gelir. (Özelden genele anlatım)
Kümeler konusu bugün matematik dersinde işleyeceğiz. (Özelden genele anlatım)
Amcalar, dayılar, teyzeler, halalar; tüm akrabalar geldi. (Özelden genele anlatım)
Beş tane odadan oluşan bir evde oturuyoruz. (Özelden genele anlatım)
Gül, çiçekler içinde bambaşka bir değere sahiptir. (Özelden genele anlatım)
Cep telefonunun önemi ve kullanımı elektronik eşyalar içinde gün geçtikçe artıyor. (Özelden genele anlatım)
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
Yorumlar
......
>>>YORUM YAZ<<<
..
50. **Yorum**
->Yorumu: teşekkür ederim çok işime yaradı. :D
->Yazan: crazy man
49. **Yorum**
->Yorumu: Bu site çok güzel olmuş
->Yazan: Lara
48. **Yorum**
->Yorumu: Çok güzrl bir site. birçok konuda bizlere yardımcı oluyor. Emeği
geçenlere teşekkürler.
->Yazan: Aydın..
47. **Yorum**
->Yorumu: Çooooooooooook güzel bir site bu site sayesinde tüm sınavlarım 100
herkese tavsiye ederimm
->Yazan: Prenses
46. **Yorum**
->Yorumu: Çok güzel vallahi 10 numara
->Yazan: Veysel 1903.....
45. **Yorum**
->Yorumu: Bu site çok güzel teşekkür ediyorum
->Yazan: Zeynep
44. **Yorum**
->Yorumu: Ben bu siteyi çok seviyorum yapamadigim sorular oluyor ara sıra ve bu
site anlamlı bir biçimde her şeyi anlatıyor çok işime yarıyor yapmadığınız bi
şey olursa buraya bakmanızı tavsiye ederim
->Yazan: Nazlı
43. **Yorum**
->Yorumu: Öncelikle hayranlarıma selamlar tabi ki bende konuları unutabilirim
yazana teşekkürler abi/abla sağolun Teşekkürler Hayranlarıma
->Yazan: NDNG-Enes Batur
42. **Yorum**
->Yorumu: bu siteyi ben çok sevdim anlamadığım konuları bu site sayesinde
anlıyorum
->Yazan: lale nur
41. **Yorum**
->Yorumu: Ben Bu Siteyi Çok Beğendim Hatta Fotokopi Olarak Yazıcımdan Çıkarttım
Ve Ödevimde Zorlandığım Yer Olunca Bu Siteden Çektiğim Fotokopiden Çalıştım
Valla Ben Çok Memnun Kaldım Sizede Öneririn..:)
->Yazan: >HAYAT<......
40. **Yorum**
->Yorumu: Çok güzel bir site
->Yazan: Gürkan metin
39. **Yorum**
->Yorumu: gerçekten işime çok işime yaradı yazılıdan 100 yani tam not aldım
->Yazan: özlem nfınvvnkd
38. **Yorum**
->Yorumu: çok ii hşma giti
->Yazan: yıldız
37. **Yorum**
->Yorumu: Bence guzel bir site konuyu anlamama yardimci oldu.
->Yazan: irem
36. **Yorum**
->Yorumu: cok faydalı bır sayfa tesekkur ederım
->Yazan: beyza nur yurtlu ....
35. **Yorum**
->Yorumu: bence cok guzel bır sayfa
->Yazan: nnnn
34. **Yorum**
->Yorumu: Ben teşekkür ederim çok işi e yaradı...
->Yazan: MELİKE CEREN ....
33. **Yorum**
->Yorumu: Bu site çok güzel hoca 100 verdi
->Yazan: Asdasdasd
32. **Yorum**
->Yorumu: güzelmiş ben buuu kadar müthiş bir site görmedim helal olsun yani on
numara beş yılsız süper bir şey
->Yazan:
31. **Yorum**
->Yorumu: Bencede cok guzel herkese tavsiye ederim
->Yazan: İrem naz
30. **Yorum**
->Yorumu: Cok guzel cok isime yaradı tesekkur ederım
->Yazan: Ceren ozkan
29. **Yorum**
->Yorumu: Allah razı olsun çok işime yaradı
->Yazan: .....
28. **Yorum**
->Yorumu: ben çok beğendim bu siteyi gerçekten çok harika bir site artık butü n
anlamadığım konuları burdan bakıcam :) Allah bu konuyu yazandan razı olsun ne
kadar çok işime yaradı bilemezsiniz Allah binkere razı olsun ne muradınız varsa
versin
->Yazan: merve
27. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site
->Yazan: elif
26. **Yorum**
->Yorumu: çok yardımcı oldunuz devimi bitirdim sayenizde
->Yazan: Murat Talha
25. **Yorum**
->Yorumu: bu site çok güzel çook işime yaradı
->Yazan: hazal.....
24. **Yorum**
->Yorumu: Ben bu kadar müthiş bir site görmedim. Konuyu pekiştirmeme çok
yardımcı oldunuz. Perfect
->Yazan: ....
22. **Yorum**
->Yorumu: Çok güzel bir site herkese tavsiye ederim... konu anlatımları SÜPER***
->Yazan: SUDE
21. **Yorum**
->Yorumu: arkadaşlar bu siteyi mutlaka kullanın
->Yazan: kübra
20. **Yorum**
->Yorumu: Cok guzel bir site
->Yazan: hayranin
19. **Yorum**
->Yorumu: dünyada en güzel site
->Yazan: kemal
18. **Yorum**
->Yorumu: Muhteşem ötesi. ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM!
->Yazan: Aslıhan Bozcalı
17. **Yorum**
->Yorumu: Super sizin sayenizde testler iyi
->Yazan: Kanuni Süleyman.
16. **Yorum**
->Yorumu: bu siteyi cok bagandim
->Yazan: özgecan
15. **Yorum**
->Yorumu: Bence ço iyi bir site anlayamadığım konuyu anladım
->Yazan: Ece......
14. **Yorum**
->Yorumu: bu site öbür sitelere benzemiyo keşke bütün siteler böyle olsa
->Yazan: gözdenur
13. **Yorum**
->Yorumu: Süper ni site çok güzel herkese tavsoye ederim süper supee süper;-)
->Yazan: anıl
12. **Yorum**
->Yorumu: Sınav için çok iyi bir site
->Yazan: irem
11. **Yorum**
->Yorumu: Allah bu siteyi yapana uzun ömür versin
->Yazan: Efsa..
10. **Yorum**
->Yorumu: Valla ödevleri bitti bu sitenin sayesinde çok yardımcı oldu bu siteyi
yapana Allah uzun ömür versin
->Yazan: Efsa
9. **Yorum**
->Yorumu: Güzel 9devime yardımcı oldu
->Yazan: Gülfer...
8. **Yorum**
->Yorumu: Harika bir site
->Yazan: Meral
7. **Yorum**
->Yorumu: Bu siteyi yapandan allah razı olsun
->Yazan: Siümeyye
6. **Yorum**
->Yorumu: çoooook beğendim sayenizde bilgilerime bilgi katıyorum herkese
öneririmmm tavsiye ederimmm bilgiye meydan okuyorum var mı benle yarışann bilgi
ciniyimdir ona göreee artık bilgilerime bilgi katmak için bu siteyi kullanıcam
ve başkalarına önericemm çokk memnun kaldım yazan ve anlatan kimse çoook
teşekkürler öoook yardımcı oldu ödevlerimi kolayca yapabildim ödevlerini
anlamayan erkese öneririmmm çoook güzel birsiteeee çooom hoşnut kaldımmm
sağolunnn umarım hiç şikayetçi olmammm
->Yazan: rojda.
5. **Yorum**
->Yorumu: Cok guzel bir site herkese oneririm
->Yazan: .
4. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site herkese öneririm benim çok işime yaradı sağolun
->Yazan: önder.
3. **Yorum**
->Yorumu: bu siteyi çok beğendim işime yaradı.
->Yazan: enes.
2. **Yorum**
->Yorumu: çok harika çok işime yaradı ödevlerim bitti harika bi site <3
->Yazan: öykü.
>Yazan: Burak
>Yorum: bu site manyak bu siteye bayiliyrum ya !!! :))