Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Uluslararası İlişkiler Ve Uluslararası Politika Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar, Dış Politika, Yakın Tarih

PAN - İSLAMİZM, ANLAMI, AÇIKLAMASI, TANIMI (ULUSLARARASI İLİŞKİLER VE ULUSLARARASI POLİTİKA DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR, DIŞ POLİTİKA, YAKIN TARİH)

19. yüzyılda İslam liderleri tarafından ortaya atılan İslami birlik düşüncesi.

Bu düşüncenin temelini, Avrupalı'ların Müslüman topraklarında hakimiyet kurmaları ve kısmen Müslüman dünyasında yaşanan durgunlukta aramak gerekir.

Pan-İslamism 19. yüzyılda. Müslüman liderlerinin en çok tuttukları bir görüştür. Bu Müslüman liderlerin başını çektiği Osmanlı sultanı ve Halifesi II. Abdülhamit (1876-1909 hakimiyet dönemi) Müslüman dünyasında bu görüşü bütün Müslümanlara yaymak için girişimlerde bulundu. Bu konuda ilk adımı Hicaz demiryolunun yapılmasıydı.

Pan-İslamizmin önde gelen ideologlarından biri Cemaluddin Afgani, yaptığı konuşmalar ve yazdığı kitaplar ile, bu görüşün uzak topraklara da yayılmasını sağladı. Bu görüşün diğer bir ideologu ise Abdullah Sahraverdi'dir.

Kendisi 1903 yılında Londra'da Pan-İslamizm derneğini kurdu. Amaç iki İslami sekte olan Şii ve Sunni'leri birleştirmekti.

Abdülhamid'in ölmesi (1909) Pan-İslamizm hareketinin gerilemesine neden olmuştur. Abdülhamid'in bütün İslam unsurlarını biraraya getirmede başarısız olması, bu hareketin içinde bulunanları yeni bir arayışa sevk etmiştir. Fakat yapılan arayışların, İslam evrenselliğine uygun olmaması yüzünden, tekrar başarısız olmuştur.

Birinci Dünya Savaşından sonra Osmanlının yıkılması ile saltanatın kaldırılmış, ardından da hilafet kurumu feshedilmiştir (1924). İslam (bilgi yelpazesi.net) dünyasının halifesiz kalması, bundan çok etkilenen Hindistan Müslümanlarını, yeni bir hilafetin kurulması konusunda girişime sevk etmiştir.

1926 yılında Mekke ve Kahire'de hilafet kongreleri yapılmış, fakat hiçbir sonuç çıkmamıştır.

İkinci Dünya savaşından sonra, Pan-İslamizm düşüncesi geride kalmış, yerini Neo-Pan-İslamizm almıştı. Amaç, tek bir merkezi kurum altında bütün Müslümanların birleşmesini amaçlayan Pan-İslamizmden farklı olarak, uluslararası camia çerçevesinde yapılacak faaliyetlerin eşgüdümleşmesidir.