Eğitim Öğretim İle İlgili Yazılar, Bilgiler > Meslek Tanıtımları, Meslek Seçimi, Mesleklerin Özellikleri

MATBAA TEKNİSYENİ MESLEK TANITIMI, ÖZELLİKLERİ (MESLEKLER, MESLEK SEÇİMİ, MESLEK TANITIMLARI)

 

MATBAA TEKNİSYENİ TANIM

 

Matbaada basılarak çoğaltılacak çeşitli kitap, gazete, dergi, el ilanları, broşür, reklam araçları, kartvizit vb. basım öncesi hazırlıklarını yapan, çeşitli tekniklerden yararlanarak basılmasını sağlayan ve basım sonrası işlemlerini yürüten ara elemandır.

 

GÖREVLER

 

Matbaalarda çalışan meslek elemanlarının yaptıkları işler; basım öncesi, basım ve basım sonrası olmak üzere 3 aşamada gerçekleşir. Yapılacak iş ve görevler, kullanılacak baskı tekniğine göre farklılıklar göstermekle birlikte genellikle aşağıdaki gibidir.

 

Basım öncesi yapılan işler;

- Baskıyı hangi teknikle yapacağını planlar,

- Baskı kalıbını hazırlar,

- Yapılacak işin maliyetini hesaplar,

- Kullanılacak malzemeyi (boya, kağıt, mürekkep vb.) sağlar.

Basım aşamasında yapılan işler;

Matbaacılıkta tipo (yüksek) baskı, ofset baskı, serigrafi baskı ve çukur (gravür) baskı olmak üzere dört tür baskı tekniği kullanılır. Kullanılan bu baskı tekniklerine göre de basım sırasında yapılan işler değişmekle birlikte matbaa teknisyeni aşağıdaki görevleri yapar.

- İstenilen işin orijinaline uygun olarak basılması amacıyla planlama yapar, kullanılacak malzemeyi hesaplayarak temin eder,

- Müşterinin isteğine göre boyayı hazırlar,

- Baskı makinesi ile birlikte mürekkep alıcı ve mürekkep verici merdanelerini ayarlar, baskıya geçer,

- Basılı ürünü makineden çıkarır ve istiflenmesini sağlar.

Serigrafi (Elek) baskıda,

- Baskı filmini çeker, kalıbını hazırlar.

- Şablonun üzerine mürekkep koyar, altına baskı malzemesini de koyarak baskının gerçekleşmesini ve kurutma tezgahlarında kurumasını sağlar.

Basım sonrası yapılan işler:

Baskıdan çıkan yarı mamullerin kırma-katlama, harmanlama (sıraya koyma) kesme, ciltleme ve dağıtımdır. Bunun için:

- Forma halinde basılan yarı işlenmiş ürünlerin kırım makinesinde kırma-katlama işini yapar veya başka matbaada kırılmasını sağlar,

- Harmanlama işini yapar veya başka matbaada yaptırır,

- Karton kapaklı veya cilt kapaklı olmasına göre dikiş işlemini yaptırır,

- Matbaa bıçağıyla ebatlarına uygun olarak keser yada kestirir ve ürünü kullanılacak şekle getirir.

 

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

 

- Harf kasaları, harfler ve harf karakterleri,

- Klişeler ve klişe altlıkları,

- Numaratör, çeşitli gramajda kağıt, karton, mukavva, karbon kağıdı, cam, boya, mürekkep vb. ile cilt bezi ve sicim,

- Takatuka, çeşitli boyda tornavida, metal ve lastik takozlu çekiçler, keskiler, düz ağızlı zımbalar, makas, çift, espas ve kumpaslar,

- El mikrometresi (kalınlık ölçmek için)

- Tel dikiş (zımba), iplik dikiş makinesi ve kırma makinesi,

- Işıklı masa,

- Mikro kamera, film kesme makinesi ,

- Otomatik banyo makinesi,

- Dizgi makinesi ve ofset baskı makinesi,

- Pres makinesi ve vakumlu serigraf baskı tezgahı,

- Bilgisayar,

- Tutkal, benzin vb. ile asit içerikli bazı kimyasallar.

 

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

 

Matbaa Teknisyeni olmak isteyenlerin;

- Basım işlerine ilgi duyan, estetik görüşe sahip,

- El, göz ve parmaklarını eşgüdümlü kullanabilen,

- Renkler, çizgiler ve şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilen,

- Ayrıntıları algılayabilen,

- Mekanik yeteneğe sahip,

- Dikkatli, titiz

kimseler olmaları gerekir.

 

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

 

Çalışma ortamı; işyerinin sektörüne ve büyüklüğüne göre farklılıklar göstermekle birlikte, genellikle kapalı, güneş ışığı almayan ancak aydınlık mekanlardır. Kamuya ait matbaa ve basımevlerinde ise sipariş kaydı, evrak izlenmesi, yazışmalar, maliyet hesabı ve ürün teslimi gibi işlerin yapıldığı büro ortamlarında da çalışabilmektedirler. Banyohane ve basımhanede; ortam kapalı, gürültülü nemli ve rahatsız edici şekilde kokuludur (makine dairesinin bulunduğu yer). Ürünün basılabilmesi için hazırlık ve basım aşamalarında sürekli kullanılan mürekkep, boya, benzin, yağ ve asit içerikli kimyasal maddeler makinelerin keskin bir koku yaymasına neden olmaktadır. Bu meslekte (büro dışında) çoğunlukla ayakta, zaman zaman oturarak çalışılmaktadır. Malzeme satıcıları, müşteriler, diğer çalışanlar, varsa amirleri vb. kişilerle iletişim kurduğu gibi tek başına makinelerle çalışma da söz konusudur.

 

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

 

Matbaa Teknisyenleri, her türlü basım ve çoğaltma işleminin yapıldığı özel ve kamu işyerlerinde çalışabilirler. Bunlar; gazete, kitap, dergi, afiş, broşür, davetiye, kartvizit, tanıtım yayınları vb. basan özel ve kamu kurumları olabileceği gibi, pul, banknot vb.nin basıldığı kamuya ait matbaa veya basımevleri de olabilir. Basımevleri, matbaalara nazaran çok daha büyük ölçekli işyerleri olup daha teknolojik makinelerle çalışılmaktadır. Her geçen gün bilgisayarlı ve otomatik makinelerin kullanımının artmasıyla bu alanda çalıştırılacak işgücünün niteliği de önem kazanmaya başlamıştır. Çünkü, bir çalışan 2-3 otomatik makineyi kullanarak sayfalarca basım yapabilmektedir.

 

Matbaa teknisyenleri alanlarıyla ilgili kendi işyerlerini de açabilir. Bunun için, Milli Eğitim Bakanlığının açacağı ustalık sınavına girerek başarılı olması ve “Ustalık Belgesi”ni alması gerekmektedir. Ustalık sınavına, doğrudan katılabileceği gibi bakanlıkça düzenlenen ustalık eğitimi kurslarına devam ederek de katılabilir.

 

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

 

Mesleki eğitim endüstri meslek liselerinin ‘Matbaacılık’ bölümlerinde ve Matbaa Meslek Liselerinde verilmekte iken yeni uygulamaya göre bu bölümün ismi Matbaa Teknolojisi alanı olarak değiştirilmiş olup bu alanın altında Baskı Öncesi, Ofset Baskı, Flekso Baskı, Tifdruk Baskı, Serigrafi ve Tampon Baskı, Baskı Sonrası isimli dallarda eğitim verilmektedir. Bu dallar hakkında bilgi edinmek için bakınız genel eğitim - öğretim bilgi dosyaları. Bu dosyadaki eğitimle ilgili bilgiler bu değişiklikten önceki dönemi kapsamaktadır.

 

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

 

Endüstri meslek liselerine; en az ilköğretim okulu mezunu, 19 yaşını doldurmamış, başarı ve sağlık durumu girmek istediği mesleğe uygun öğrenciler kayıt yaptırabilirler.

 

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

 

- Endüstri meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır.

- Eğitim süresince, derslerin % 40’ını Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik, Yabancı Dil, Tarih, Coğrafya gibi genel kültür dersleri; % 60’ını ise meslek dersleri oluşturur. Bu meslek derslerinde öğrencilere dizgi, baskı, fotoğraf, klişe, ciltleme, serigrafi, resim, grafik, meslek maliyeti, makine bilgisi, ve genel matbaacılık vb. konularda mesleki yeterlilikler kazandırılmaktadır.

- Öğrenciler 3. yılda haftanın 2 günü okulda teorik, 3 günü işletmede pratik eğitim alırlar.

 

MESLEKTE İLERLEME

 

Matbaa Teknisyenleri çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerde ustabaşı, şef vb. olabilirler.

Meslek liselerinin Matbaa bölümü/Matbaa Teknolojisi alanından mezun olanlar, istedikleri takdirde, (bilgi yelpazesi. net) Açıkhava Reklam Ürünleri ve Serigrafi, Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Matbaacılık, Serigrafi, Tasarım ve Basım Yayımcılık önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.

Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve üniversitelerin Matbaa Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.

 

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

 

- 3308 sayılı yasa gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin % 30’undan az olmamak üzere ücret alırlar.

- İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkanlardan faydalanırlar.

- Hastalık, iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilirler.

- Mesleki eğitim süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanır.

 

Kazanç, çalışılan sektör ve işletmeye göre değişmektedir. Kamu sektöründe derece, kıdem ve “teknik hizmetler” sınıfındaki tazminatlara göre ücret alınmaktadır. Özel sektörde ilk işe girişte asgari ücret düzeyinde olan kazanç, daha sonraki günlerde başarı durumuna göre artmaktadır.

Kendi adına işyeri açan matbaa teknisyenlerinin gelirleri, makinelerin teknolojisine, işyerinin kapasitesine, müşteri yoğunluğuna göre değişmektedir.

 

“MESLEK TANITIMLARI, SEÇİMİ, MESLEKLERİN ÖZELLİKLERİ ”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“EĞİTİMİ İLE İLGİLİ YAZILAR, BİLGİLER, DOKÜMANLAR ”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<