|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > tiyatro oyunları, skeçler, piyesler, oratoryolar
DENİZ MASALI (ÇEVRE GÜNÜ) (TİYATRO OYUNLARI, SKEÇLER, PİYESLER, ORATORYOLAR)
1. PERDE
İSTİNAZ “Denizleri aş da gel kurbanın olam, kurtar beni buralardan ne olur!” (kapı çalınır.) Ah, sen misin Lüfer Teyze. Buyur, hoşgeldin..
LÜFER T.Evladım, tam yemek yapıyordum bir de baktım hiç midye kalmamış, bir kabuk midye rica edebilir miyim lütfen.
İSTİNAZ Ah teyzeciğim olsa da versem, günlerdir denizde midye bulunmuyor.
LÜFER T. Olanları da benim gözlerim görmüyor, yaşlandım diye herhalde burnumun ucunu göremiyorum.
İSTİNAZ (güler) Hayır teyzeciğim sen yaşlandın diye değil, deniz o kadar kirli ki ben de burnumun ucunu göremiyorum.
LÜFER T. Ciddi misin. Zaten yakında açlıktan öleceğim herhalde. Eskiden şöyle minik minik hamsiler vardı, tam ağzıma layık. Karadeniz’den gelirlerdi. (Karadeniz Ekibi)
LÜFER T. Deniz kirliliğinden artık onları da göremiyorum.
İSTİNAZ Hayır teyzeciğim, onları artık buralara gelemeden insanlar avlanıyor.
LÜFER T İnsanlar ne yapıyor o minicik (bilgi yelpazesi.net) şeyleri. Onların dişinin kovuğuna bile gitmez o hamsiler.
İSTİNAZ İnsanlar büyümelerini beklemeden avladıkları için hamsilerin nesli tükeniyor.
LÜFER T Aman ne güzel, deli mi bu insanlar, hamsiler büyüyüp yavrulamadan ölüyor. Bu insanlar kendilerini de düşünmüyorlar. Sonunda ortada yiyecek balık kalmayacak.
İSTİNAZ Amaaan bana ne bütün bunlardan, ben nasıl olsa gidiyorum artık. Herkes kendi başını çaresine baksın.
LÜFER T Aaa, sahiden, sen bavul hazırlıyorsun, hayrola yolculuk nereye?
İSTİNAZ Temiz bir deniz bulmaya gidiyorum, zaten burada yaşamak için hiç bir sebep kalmadı.
LÜTFEN T. Ama sen buralarda doğdun, buraların kayasına, suyuna alışıksın, ne yaparsın uzak diyarlarda. Arkadaşlarını, aileni, komşularını özlemez misin?
İSTİNAZ Haklısın ama artık solungaçlarıma kadar geldi (eliyle boğazını gösterir) Yakında burada ne yüzecek su, ne de oksijen kalacak. Ben gidiyorum.
LÜTFEN T. Yolun açık olsun evladım, güle güle, bir yerlere yerleşirsen bize deniz-mail çek olur mu? (öpüşürler)
İSTİNAZ Merak etme teyzeciğim. Sen de bana yaz, Adresim: istinaz@okyanusmail.com. hatta akşamları chat yapalım nikim isti...
LÜFER T Tamam ayol, beni de listene ekle. Benim nikim de "çıtır lüfer"
Sevgili eşyalarım
Bütün hatıralarım
Sizi çok özleyeceğim
Sevgili komşularım.
Sevgili Lüfer Teyze
Komşu Palamut Amca
Yan kayada oturan
İyi kalpli Eşkina
Daha bir sürü balık
Yaşarmış buralarda
Hepsi terkedip gitmiş
Kimbilir nerelerde
Balıklarla doluymuş
Bir zamanlar Marmara
Yine tertemiz olsa
Düşmesem ben yollara
Kapı çalınır, gelen İstavritiye’nin arkadaşı Barbuniye’dir. İstavritiye kapıyı duymayınca, seslenir:
İSTİNAZ Ay yine biri geldi.. Kim o?
BARBUNİYE Benim, İstinaz evde misin?
İSTİNAZ (kapıya gider) Ah Barbuniye, hoşgeldin.
BARBUNİYE Hoşbulduk.
İSTİNAZ Ben de toparlanıyordum. Gak bakalım senin için ayırdığım şeyleri beğenecek misin?
BARBUNİYE Ay bunları burada mı bırakacaksın?
İSTİNAZ Evet, öyle. Ne yazık ki hepsini alamıyorum. Yeni bir yer buluncaya kadar, ne kadar dolaşacağımı bilmiyorum.
BARBUNİYE Keşke ben de seninle gelebilsem. Büyük cesaret doğrusu. Eşyaların için o kadar üzülme, yerleştiğin zaman birşeylerini istersen sana gönderirim.
İSTİNAZ Hepsi senin olsun, kullandıkça beni hatırlarsın. Al bak bakalım.
BARBUNİYE Çok güzel... Harika... Muhteşem...Çok teşekkür ederim, bunların hepsi çok güzel İstinaz seni çok özleyeceğiz.
İSTİNAZ Ben de sizi özleyeceğim. Ama artık, dayanamıyorum. Burası yaşanır gibi değil.
BARBUNİYE Haklısın ama ne yapalım, buralara alıştık bir kere. Yaşayıp gidiyoruz işte.
İSTİNAZ Hiç de öyle değil. Yaşayamıyoruz. Çoğumuz ya mazota bulaşarak, ya da oksijensizlikten ölüyoruz. Sen buna yaşamak mı diyorsun?
BARBUNİYE Elimizden bir şey gelmiyor işte. İnsanlar bile ekonomik krizden kurtulamıyor.
İSTİNAZ Böyle yosun gibi amaçsız yaşayamazsın. Dervişin fikri neyse zikri de odur.
BARBUNİYE Efendim anlamadım?
İSTİNAZ Boşver anlayan anladı, kelime oyunu yaptım.
BARBUNİYE Gezip tozuyorum, eğleniyorum. Kafamı niye böyle şeylere yorayım.
İSTİNAZ Biraz önce “keşke ben de gelebilsem” demiyor muydun?
BARBUNİYE Gezmeyi kim istemez. Ne güzel yerler göreceksin kim bilir.
İSTİNAZ Hayır, ben Gezmeye gitmiyorum. Göç ediyorum, anladın mı, göç. Çok sevdiğim evimi, denizimi, arkadaşlarımı terketmek zorunda kalıyorum. Bu hiç de eğlenceli değil!
|
|
BARBUNİYE Kızma canım anladım. Kusura bakma! Hadi artık çok oyalanma, birazdan çocuklar gelir.
İSTİNAZ Hangi çocuklar?
BARBUNİYE Ay inanmıyorum! Unuttun mu. Bu akşam seni yolcu etmek için yemeğe çıkacaktık.
İSTİNAZ Tamamen unutmuşum. Ben gelmesem olmaz mı? Daha yapılacak çok işim var.
BARBUNİYE Olur mu hiç, yer ayırttık. Çok eğleneceğiz.
İSTİNAZ Siz gidin, benim yerime de eğlenin..
BARBUNİYE Yapma. Bütün planlarım karaya vurdu. Bugün sana çok güzel sürprizler hazırlamıştık. Hadi, inat etme. Senin şerefine toplanıyoruz.
İSTİNAZ Peki tamam, o zaman yardım et de, yoksul balıklara gidecek şeyleri hazırlayalım.
BARBUNİYE Neden böyle şeylerle uğraşıyorsun? Bunların hepsi ya eskimiş ya da modası geçmiş, at gitsin.
İSTİNAZ Ama bunlara ihtiyacı olan ne kadar çok balık var biliyor musun, üstelik doğada hiç bir şeyin boşa gitmemesi gerekir.
BARBUNİYE Hıh, kim ne yapsın ki bunları, hepsini modası geçmiş.
İSTİNAZ
Senin için eski olan
İşine yaramaz olan
Belki başka bir için
Çok değerli olabilir
Artık giyilmeyen kazak,
Belki eskimiş bir yatak
Kenarı çatlamış tabak
Başka işe yarabilir.
Plastikler, cam şişeler
Kağıtlar ve gazeteler
Hatta kumaşlar bile
Yeniden kullanılabilir.
Bir şeyi üretmek çok zor,
Atmak ise çok kolaydır
Unutma ki herşey bir gün
Bir işe yaramalıdır.
Kapı çalınır Barbuniye’nin erkek arkadaşı, dişi dil ve erkek dil ve yanlarında İstinaz’ın tanımadığı bir başka istavrit vardır. Rengarenk parti kostümleri ve (bilgi yelpazesi.net) aksesuarlarıyla gelmişlerdir. Diller biraz garip ve sakar bir çifttir. Kostümler ve aksesuarlar deniz dibine ait parçalardan oluşmuştur. İstinaz şaşırmıştır.
BARBUN Sürpriiiiiz! Hiçbir yere gitmiyoruz! Parti burada.
İSTİNAZ Ama evde hiç bir şey yok.
DİLCAN Derdettiği şeye bak. Kolay!
DİLYA Hatta sana bir arkadaş bile getirdik. Huzurlarınızda İstican.
İSTİCAN Merhaba.
İSTİNAZ Merhaba. Seni daha önce görmüş müydüm?
DİLYA İstican bizden bir kaç sınıf büyüktü ama çok iyi bir öğrenciydi.
İSTİNAZ Evet galiba hatırlıyorum, balık değişim programıyla Akdeniz’e gitmemiş miydin?
İSTİCAN Evet iyi hatırladın.
İSTİNAZ Ben de o programa girmek istiyordum, ama sözlü sınavlarda başarılı olamamıştım.
İSTİCAN Bazan insan iyi gününde olmayabilir. Sınav günü biraz sinirli ya da yorgun olmak verimi düşürebilir. Dünyanın sonu değil ya, boşver.
İSTİNAZ Aman, zaten çoktan boşverdim. Ailem de çok anlayışlıydı, bana destek oldular.
İSTİCAN Bazan aileler daha ciddiye alıyorlar bu sınavları.
İSTİNAZ Benim ailem bunu yapmadığı için onlara teşekkür borçluyum. Onların anlayışı sayesinde kendime daha uygun hedefler saptayıp, başarılı bir öğrenci oldum.
İSTİCAN Darısı bütün öğrencilerin başına.
Bütün aileler için
Önemlidir eğitim
Ama tadında kalmalı
Çocuklar çocuk olmalı
Ders çalışmak kadar
Oyun da oynamak lazım
Bir sınav her şey değildir
Bunu anlamak lazım
Ders, ders, ders, ders
Test, test, test, test
puan, liste, önkayıt, yeteeeeeeeer
Çocuklar çocukluğunu yaşasın.
(DİLLER SIKILMIŞTIR)
DİLCAN Bu önemli gün için çok özel şeyler aldık. Hele manav kısmını bir görseniz çeşit çeşit yosun var. Çin salata yosunları, çikita yosunlar, renk renk çeşit çeşit.
DİLYA Evet çok kabuk harcadık .... (Dil patavatsızlığından ötürü onu dürter.)
DİLCAN ...... ama değdi doğrusu.
İSTİ Bu kadar masrafa ne gerek vardı. Aaa, bunlar da ne böyle?
İSTİCAN Bu balık konservesi, insanlar tarafından yapılmış. Geçen gün yatlarıyla gezmeye çıkan insanlar, koca bir koliyi denize düşürdüler ama farkına varmadılar.
İSTİ Aaa bunlar Ton balığı!
İSTİCAN Evet neden şaşırdın?
İSTİ Düşünsene bir istavrit olarak bir gün Ton Balığı yiyeceğim hayatta aklıma gelmezdi. Çok ünlü bir şarkıcı olan büyük amcam İstavrit Tatlısu"yu bir ton balığı yutmuştu. Şimdi de ben ton balığını yutuyorum... Küçük balık büyük balığı yutar! Hooop!
BARBUNİYE Ah" Ah! İstavrit Tatlısu ne muhteşem bir şarkıcıydı...
DİLYA Hele o Akdeniz Akşamları! Hele o Akdeniz Akşamları!
İBRAHİM TATLISES AKDENİZ AKŞAMLARI
BARBUNİYE Peki ama neden balıkları böyle kutulara koymuşlar?
İSTİCAN Biz denizde yaşıyoruz ve istediğimiz her zaman yiyecek küçük balıklar bulabiliriz. Ama bütün insanlar tek tek balığa çıkamazlar.
DİLYA Balık yemesinler!
İSTİCAN Balık insanlar için çok önemli bir besin maddesidir. Özellikle gelişme çağındaki çocuklar için.
İSTİ Neden?
İSTİCAN Çünkü çocukların bol bol proteine ihtiyacı vardır.
DİLCAN Protein ne demek?
İSTİCAN Protein hücrelerin beslenmesini ve çoğalmasını sağlar.
BARBUN Peki bu protein sadece balıklarda mı bulunur?
İSTİCAN Hayır, et, süt, peynir gibi hayvansal ürünlerde ve bazı bitkisel besinlerde de vardır.
BARBUN O zaman onları yesinler.
İSTİCAN Ama balıkta beyni besleyen fosfor da vardır. Okula giden çocukların bir sürü bilgiyi akıllarında tutabilmeleri için fosfora ihtiyacı vardır.
İSTİ Peki fosfor yalnız balıklar da mı var?
İSTİCAN Hayır, ama en çok balıkta var.
İSTİ Yani ille de balık mı yemeleri gerekiyor?
İSTİCAN Balığın yararları bu kadar değil ki, örneğin ette bulunan kötü kolestrollar balıkta yok, tem tersi kandaki kolestrolü düşürüyor.
BARBUNİYE Yaaa, çok güzel de....... ben hiç birşey anlamadım.
İSTİCAN Yani insanlar, en korktukları hastalıklardan damar tıkanıklığı ve kalp krizi gibi şeylerden balık yiyerek korunabiliyorlar.
İSTİ O halde biz insanlar için ilaç gibiyiz desene.
İSTİCANTam üstüne bastın, kuyruğunu kaldır
DENİZ Doğrusunu istersen insanların balık kadar aklı yok. Denizin kendileri için ne kadar önemli olduğunu biliyorlar ama yine de denizleri kirletmeye devam ediyorlar. Çocuklarına Deniz adını koyan insanlar var. Merak ediyorum çocuklar büyüyünce “Anne baba neden bu kirli şeyin adını verdiniz bana?" derlerse onlara ne cevap verecekler?
İSTİ Ben de zaten bu kirliliğe dayanamadığım için buradan gitmeye karar verdim.
İSTİCAN Gitmek çözüm değil ki. İnsanları uyarmamız gerek. Sana bir teklifim var. Ben de bir araştırma gezisine çıkmak istiyorum. Bütün dünyayı gezip çevre kirliliğine karşı balıklar ve insanlar neler yapıyor onu araştıracağım.
İSTİ Harika!bir fikir, artık kendimi daha iyi hissediyorum. Günlerdir yüzgeçlerime çöken ağırlıktan bir anda kurtuluverdim. Bugüne kadar nerelerdeydin?
DİLYA Harika! önümüzdeki günlerde ne yapacağın belli olduğuna göre artık konuşmayı kessek de biraz eğlensek. Çok canım sıkıldı.
DİLCAN Evet hadi artık dansedelim.
(Rock’n Roll Dans)
İSTİ
Birlikte, elele
tTüm dünyayı gezeceğiz
yepyeni yerler görüp
gezip eğleneceğiz
haydi siz de katılın bizlere
İSTİCAN
Çevreyi kirleten
kimlermiş öğreneceğiz
onlara engel olup
doğayı temizleyeceğiz
haydi siz de katılın bizlere
2. PERDE
İsti ve İstican sırt çantalarıyla yola çıkmışlardır. Bundan sonra gidecekleri ülkelerde ünlü olan binaların deniz altı versiyonlarını fon perdesi olarak görürüz.
(arap müziği ve kızlar, göbek v.s. İstican'la İstinaz da katılır. Kızların dansı bitince bir sürü arap alkışlayarak girer, fotoğrafçılar da olabilir)
ARAP1 Marhaba, marhaba. Selamın aleyküm.
İSTİCAN-İSTİNAZ Merhaba
ARAP2 Siz hangi ülkenin delegesisiniz?
İSTİCAN Ne delegesi?
ARAP3 Zirve için gelmediniz mi?
İSTİNAZ Hayır. Ne zirvesi?
ARAP4 Barış zirvesi. Bunca zamandır savaşıyoruz, bıktık artık.
ARAP5 Aslında bir sürü kaynağımız var ama paylaşamıyoruz.
ARAP6 İnsanlar petrol için savaşıyor biz de sular için.
İSTİCAN Haberiniz yok galiba yukarıda da su kavgaları yapılıyor.
ARAP7 Öyle mi neden? insanlar da mı yüzecek su bulamıyor?
İSTİNAZ Hayır onlar içme suyu kavgası yapıyor.
ARAP8 Biz sattığımız sulardan bir sürü para kazanıyoruz.
ARAP9 Ama kazandığımız (bilgi yelpazesi.net) paralarla yeni yeni silahlar alıyoruz.
ARAP10 Silahlar da her gün daha pahalı oluyor.
ARAP11 Barış yapabilirsek ülkelerimizin ekonomisi de düzelecek.
İSTİCAN ARAP12 Yok aslında birbirimizden farkımız.
ARAP13 Ama biz Osmanlı' dan beri savaşırız.
İSTİNAZ Peki bu zirvede ortak noktalarınızı mı konuşacaksınız?
ARAP14 Ne gibi ortak noktalar?
ARAP15 Ortak noktalarımız mı var?
İSTİNAZ Biraz önce farkımız yok demiyor muydunuz?
ARAP16 Onu espri olsun diye yazar yazmış.
ARAP17 Bizim hiç ortak noktamız yok.
İSTİNAZ Olmaz olur mu? Yemekleriniz benziyor.
ARAP18 Hepsi bizden çalmış o yemekleri.
ARAP19 Haydi oradan hem yemekleri mahvedin hem de bizden çalındı deyin.
İSTİNAZ Ama müzikleriniz de benziyor.
İSTİCAN Örneğin ne güzel hep beraber göbek attık.
ARAP20 Ama en güzel göbek bizim ülkede atılır. Öbürleri bizden öğrenmiş.
ARAP21 Hiç de bilem. Asıl göbek dansı bizden çıkmış, siz bizi taklit ediyorsunuz.
ARAP22 Sizin atalarınız çölde deveye binerken bizimkiler piramitlerin gölgesinde göbek atıyorlardı. (eski mısır dansı yapar)
(bütün araplar göbek dansı konusunda birbirine girer)
İSTİCAN Gel İstinaz bunların barışacağı filan yok, bari biz canımızı kurtaralım.
İlk olarak Fransa’da bir Eyfel kulesi görülür, Kan kan balıkları onları karşılar.
(KAN KAN DANSI)
KANKAN Bonjur.
KANKAN 1Merhaba.
İSTİ Ay ne hoş burayı çok sevdim, balıkları da çok arkadaş canlısı görünüyor.
KANKAN 2 Hoşgeldiniz yabancısınız galiba?
İSTİ Evet.
İSTİCAN Biraz buraları tanımak istiyoruz,
İSTİNAZ Nereleri görmemizi önerirsiniz?
KANKAN Gezilip görülecek çok yerimiz var.
KANKAN Müzelerimiz ve yemeklerimiz çok ünlüdür.
KANKAN Evet, o kadar güzel yerlerimiz var ki burada aylarca kalsanız yetmez. (Bir sürü, ya da bir tane abartılı büyüklükte gezi kitabı verir)
İSTİ Ay teşekkür ederiz.
İSTİCAN (Kitaba bakar) Ne güzel
İSTİNAZ Böyle bir yerde yaşadığınız için ne kadar şanslısınız.
İSTİCAN Nereden başlasak acaba?
KANKAN5 Bilmem ben bu müzelerin hiçbirine gitmedim.
KANKAN6 Ama bu broşürlerde bilgi bulabilirsiniz..
İSTİCAN Hem burada yaşıyorsunuz hem de hiç bir müzeye gitmediniz öyle mi?
KANKAN5 Bir türlü zaman bulamıyoruz.
KANKAN6 Aman canım, nasıl olsa bir gün gideriz.
İSTİ Tatillerde hafta sonlarında ne yapıyorsunuz?
KANKAN6 Hafta sonlarında arkadaşlarla buluşur eğleniriz.
KANKANUzun tatillerde de başka ülkelere gideriz.
İSTİCAN Ve oralardaki müzeleri gezersiniz.
KANKAN6 Ve oradaki müzeleri gezeriz. (İsti ve İstican gülerler)
İSTİ Haklısınız buradaki müzeleri gezmek için hiç vaktiniz kalmıyor.
İSTİCAN Hem nasıl olsa onlar burada duruyor, bir gün gidersiniz.
İSTİNAZ Olmazsa çocuklarınız ya da torunlarınız gider.
KANKANLAR Siz bizimle dalga mı geçiyorsunuz?
İSTİCAN Yoo, bizim oralarda da daha Midyekapı Müzesini, Suyabatan Sarayını ya da Sultan Palamut Camii’ni gezmeyen o kadar çok alık var ki.
İSTİ Balık!
İSTİCAN Ben ne dedim?
İSTİ Bence bir balık dünyayı tanımaya kendi çevresinden, kendi tarihinden başlamalıdır.
KANKAN1Haklısın galiba, hadi gel biz de bu arkadaşlarla gezelim.
KANKAN2
Olur.
Her ülkenin tarihi
Birbirinden ilginçtir
Tarihin belgeleri
Müzelerde gizlidir
Heykeller ve resimler
Bir ülkenin gururu
Sanat eserlerini
Müzelerde sergiler
Sokaklarda yürürken
Yolda eski eserler
Binalarında bile
Bir sürü güzellikler
Asıl önemli olan
Bütün bunları görmek
Yeni yeni şeyleri
Tanıyarak öğrenmek
Burada bir saray var
İşte şurda bir müze
Biraz duralım artık
Yorulduk geze geze
İSTİ Ah çok yoruldum. Gerçekten ne kadar çok görülecek yer varmış, buraya mı yerleşsem acaba?
İSTİCAN Burada deniz kirliliği ne durumda acaba?
KANKAN1 Ah hiç sormayın, burası Akdeniz’in en kirli kıyılarından biridir.
KANKAN Bütün Avrupa’da fabrika atıkları nehirlerden Akdeniz’e akıyor.
KANKAN2 Ama İnsanların çevreci örgütleri buna karşı savaşıyor.
KANKAN1 Geçen gün tatlısu kuzenimden deniz-mail geldi. Eskiden şehirlerdeki nehirlere yaklaşamazken şimdi büyük şehirlere bile gidebiliyorlarmış.
KANKAN2 Hatta insanlar onları görünce televizyonda haber yapıp, balıklar geri döndü diye seviniyorlarmış.
İSTİ Demek ki balıkların yok olmasına insanlar da üzülüyor.
İSTİCAN O halde neden suları kirletip bizi yerimizden ediyorlar?
KANKAN1 Sizin ülkenizi bilemem ama bizim burada çevre vi deniz kirliliği aşağı yukarı yüz sene önce endüstri devrimi diye birşeyle başlamış.
KANKAN2 İnsanlar, fabrikalar, elektrik (bilgi yelpazesi.net) santralları kurarken çevreyi hiç düşünmemişler
KANKAN Doğanın kendi kendini temizleyeceğini sanıyorlar.
KANKAN Ama o kadar hızlı kirletiyorlar ki doğa temizlemekte onların hızına yetişemiyor.
İSTİCAN Ayrıca artık doğanın başa çıkamayacağı yapay maddeler üretiyorlar.
KANKAN1 Evet denizlerin dibi şu pet şişelerle doldu.
KANKAN Bu şişeler o kadar dayanıklı ki hiç çürümüyor.
KANKAN2 Zaten onun için yapılmışlar.
İSTİ Ama denizlere atılmak için yapılmamışlar herhalde.
KANKAN1 Bu kirlilikten bütün hayvanlar ve bitkiler zarar görüyor.
KANKAN Sıra insanlara gelince akılları başlarına geldi ama geç kaldılar.
KANKAN Bazı fabrikalar çevreye dikkat etmeye çalışıyorlar.
KANKAN2 Ama eskiden yapılmış o kadar çok yanlış var ki hepsini düzeltmek çok zaman alıyor.
İSTİCAN Ayrıca çevre kirliliği ile savaşmak bir sürü insanın işine gelmiyor.
İSTİ Nasıl olur, deli mi bunlar?
İSTİCAN Deli değiller, ama arıtma tesisi için masraf yapmak hoşlarına gitmiyor.
İSTİ Ama ya denizler, balıklar, balık yumurtaları?
KANKAN1 İnsanlar kendi çocuklarını bile düşünmüyor balıkları mı düşünecekler.
İSTİ Ama bu çok acı, ben bunlar oluyor diye kendi denizimden kaçtım.
İSTİCAN Burada da durum pek farklı değil işte... Lütfen gidelim buradan.
İSTİCAN Peki. Hoşçakalın.
İSTİ Size iyi şanslar.
KANKANLAR Güle güle.
(Fon perdesi değişir. Şimdi Amerika’da kovboy ve Kızılderili balıkların dansını görürüz.)
KOVBOY Hi!
KOVBOY Where do you come from?
İSTİ Ha?
KOVBOY Nereden geliyorsunuz?
İSTİ Ay bu Türkçe biliyor!
KIZILDERİLİ No türkçe bilmek!
İSTİ Eee, nasıl konuşmak?
KIZILDERİLİ Filmlerde öyle olmak.
KIZILDERİLİ Herkes aynı dili konuşmak.
KIZILDERİLİ Şakır Şakır...
İSTİ Oh yeah!
KOVBOY Sen de İngilizceyi çözdün galiba...
İSTİ Mecburen, mecburiyetten!
KIZILDERİLİ Ugh!
İSTİ Merhaba biz Akdeniz’den geliyoruz. Oradaki çevre kirliliğiyle başa çıkamayınca okyanusa çıkalım dedik.
İSTİCAN Çok uzun bir yoldu. Neyse ki bir balinayla karşılaştık da onun akıntısından yararlanarak daha hızlı geldik.
İSTİ Evet, ama nedense kıtaya yaklaşınca birden bire bizi terketti.
İSTİCAN Hatta o kadar hızlı gitti ki doğru dürüst vedalaşamadık bile.
İSTİ Neden böyle davrandı anlayamadık. Onu kızdıracak bir şey mi yaptık acaba.
KOVBOY Sanmam. Herhalde balina avcılarına görünmemek için kaçmıştır.
İSTİ Balina avcıları mı?
İSTİCAN İnsanlar balinaları da mı yiyor?
İSTİ Onlar balık değil ki, memeli hayvan.
İSTİCAN Üstelik etleri de çok yağlıdır.
KIZILDERİLİ Evet öyle.
KIZILDERİLİ Zaten insanlar, o yağları yüzünden balinaları avlıyor.
KIZILDERİLİ O yağlarla güzellik malzemeleri, çeşitli yağlar falan üretiyorlar.
İSTİ O zaman balinaların avlanmasının bir amacı var. Peki neden kaçıyor o zaman. Zamanı gelince bütün canlıların bir işe yaraması gerektiğini bilmiyor mu?
KOVBOY O biliyor ama insanlar bilmiyor.
İSTİCAN E balinaları kullanıyorlar dediniz.
KIZILDERİLİ Eskiden balina yağına gerçekten ihtiyaçları vardı. Oysa şimdi balina yağı yerine kullanabilecekleri bir sürü yapay madde var.
KOVBOY Balina avında kullandıkları gemiler de çok gelişti.
KOVBOY Artık balinalar ve insanlar eşit şartlarda değil.
KOVBOY Eskiden sadece yaşlı ya da yaralı, balinaları yakalarlardı. Oysa şimdi en genç balinaları bile kolayca avlıyorlar.
İSTİ Peki kimse onlara engel olmuyor mu?
KIZILDERİLİ Bazı ülkeler balina avını yasakladı, ama hala balina avına izin veren ülkeler de var.
İSTİCANAma balinalar olmazsa doğanın dengesi bozulur. Onlar gözle görülemeyecek kadar küçük deniz canlılarını yiyorlar.
İSTİ Balinalar olmazsa bu küçük canlılar çoğalır, bütün oksijeni tüketirler ve denizlerde başka hiç bir canlı yaşayamaz.
İSTİCAN Üstelik denizlerde yaşam biterse insanlar da bu dünyada yaşayamaz bunu bilmiyorlar mı? Neden bu katliamı yapıyorlar?
KOVBOY İnsanlar katilam yapma konusunda uzmanlar. Onlar anlamsız savaşlarla birbirlerini de öldürüyorlar.
KOVBOY Biz balıklar kadar akılları yok.
KIZILDERİLİ Doğru, biz yerli balıklar sonradan buraya gelen kovboy balıklarla tatlı tatlı geçinip gidiyoruz.
KOVBOY Ama Avrupa’dan gelen göçmen insanlar bu kıtaya geldiklerinde kızılderilileri insanları öldürdüler.
İSTİ Belki de bu kıta çok küçüktü, kendilerini yaşayacak yer açılsın diye bunu yaptılar. Doğada bütün canlılar bunu yapmıyor mu?
KIZILDERİLİ Doğadaki canlılar bunu yer ya da yiyecek kıtsa yapıyor, oysa bu kıta o kadar büyük, o kadar verimli ki hepsine yeterdi. Onlar yine de kızılderili insanları öldürdüler.
İSTİ Bu vahşet, bu insanlar neden denizlere ve deniz canlılarına önem vermiyorlar diyordum. Oysa onlar insan hayatına bile değer vermiyorlarmış.
İSTİCAN Ne yazık ki öyle görünüyor. Neyse ki denizlerde yeni göçmenler için bol bol yer var. Ne dersin İsti, burası hoşuna gitti mi?
İSTİ Hayır, balinaları öldürmeye devam ederlerse burayı da küçük canlılar saracak. Ayrıca sebepsiz yere katliamlar yapılan bir yerde can güvenliğim olamaz. Aramaya devam edeceğim.
KOVBOY Burada kalmamana üzüldüm. Umarım istediğin gibi bir yer bulursun.
KIZILDERİLİ Gittiğin yerden bize de bir deniz-mail gönder.
KOVBOY VE KIZILDERİLİ Siz de. Güle güle. Yolunuz (bilgi yelpazesi.net) açık olsun.
(Olay Hawai'de geçer, iki Hawaili İstinaz'la İstican'a çiçekten bir kolye takarlar...
HAWAI 1 Merhaba!
İSTİCAN Merhaba, yarışma programı mı var?
HAWAI Ne yarışması?
İSTİNAZ Hostes kızları görünce birden kendini Mehmet Ali Erbil sandın galiba !
İSTİCAN Yok canım, yanlış anladın.
İSTİNAZ Canın yarışma istiyorsa Kalkan Kaşık'ın programına katılsaydın. Bilgilerin boşa gitmezdi.
HAWAI Aa, yoksa siz televizyoncu musunuz? Biri bizi mi gözetliyor?
HAWAI Nereye bakacağız, kameralar nerede, çantada mı?
HAWAI (çantalara bakarak) Anneme, babama, taşlıtarladaki amcama, mercandaki teyzeme, sevgiler. Bir de okul arkadaşlarıma ....
İSTİNAZ Burası ne kadar güzel bir yer böyle!
HAWAI 2 Maalesef insanlar da öyle düşünüyor...
İSTİCAN Maalesef mi?
HAWAI 3 Evet... Çünkü buranın çok güzel olduğunu düşünen insanlar buraya akın ediyorlar.
İSTİNAZ İyi ya işte, güzel bir yerden yararlanıyorlar, bunda ne kötülük var ki?
HAWAI 4 Daha ne olsun, küçücük bir adaya bunca insan, bunca balık nasıl sığsın ki?
İSTİCAN Doğru söylüyorsun... Bizim ülkemizin üç tarafı denizle çevrili. Ama herkes Bodrum diye bir yer var, oraya gitmek istiyor...
HAWAI 5 Burada da öyle, bir sürü güzel kıyı, güzel ada varken herkes buraya geliyor...
HAWAI 6 Kumsallarda adım atacak yer yok...
HAWAI 1 Eğlence yerlerinde yürümek mümkün değil...
İSTİNAZ Siz neler söylüyorsunuz? Biz ülkemize turist gelsin diye çırpınıyoruz, siz gelmesin diye...
HAWAI 2 Hayır... Gelsinler... Ama bu kadar çok insan gelince çevreye çok zarar veriyorlar...
HAWAI 3 Bu kadar büyük kalabalığın çöpünü temizlemek mümkün değil...
HAWAI 4 Hem bu hızla giderse yakında buraları kirlilikten yaşanmaz hale gelecek...
İSTİCAN Her yerin başka sorunu var yani?
HAWAI 5 Siz neden geldiniz?
İSTİNAZ Ben yerleşecek bir yer arıyordum da...
HAWAI 6 Buraya yerleşmeyi düşünmüyorsun değil mi
HAWAİLİLERDeğil mi?
İSTİNAZ Değil...
HAWAILİLER Bizim kalabalığımız bize yeter...
İSTİNAZ Bu durumda İstican'la İstinaz gider...
Yeniden fon perdesi değişir ve bir güney Asya ülkesinde olduğumuzu anlarız. Balıklar tül dansı yapar.
İSTİ Ay ne güzel dans, ne güzel renkler. Ben burayı çok sevdim. Belki de burası aradığım yerdir.
ÇEKİKGÖZ Merhaba arkadaşlar.
JAPONE Hoşgeldiniz turist misiniz, yoksa ticaret yapmaya mı geldiniz?
İSTİ İkisi de değil, bir araştırma yapıyoruz.
ÇEKİKGÖZ Aaa ne ilginç. Ne araştırması.
İSTİCAN İsti kendine yerleşecek bir yer arıyor, ben de suların kirlenmesiyle ilgili bir araştırma yapıyorum.
JAPONE Aslında daha kuzeye giderseniz fabrika atıklarıyla kirlenen suları görebilirsiniz.
ÇEKİKGÖZ Ama buralarda hiç fabrika yok onun için kimyasal atık bulamazsınız.
JAPONE Ben de onun için buraya taşındım.
İSTİ Peki ya avcılar? Büyük küçük demeden bütün balıkları avlıyorlar mı, düşüncesizce balık katliamı yapılıyor mu?
JAPONE Hayır burada sadece küçük balıkçı köyleri var, onlar da ağlarla avcılık yaparlar.
İSTİ Ne kadar güzel, hep uzak doğunun bir cennet kadar güzel olduğunu söylerlerdi. Galiba yaşayacağım yeri buldum.
İSTİCAN Emin misin İsti. Burası çok uzak, adı üstünde Uzakdoğu ilerde bir aile sahibi olursan çocukların akrabalarıyla belki de hiç tanışamayacaklar.
ÇEKİKGÖZ Tabii çocukların olursa.
İSTİ O ne demek? Neden olmasın?
JAPON Bu bölgenin kıyılarında eskiden çok güzel tropikal ormanlar vardı.
ÇEKİKGÖZ Denize tertemiz süzülmüş sular gelirdi.
ÇEÇİKGÖZ Ama insanlar bu ormanlardaki ağaçları kesmeye başladı.
İSTİ İyi de bundan bize ne?
JAPON Bize ne olur mu? Ağaçlar olmayınca erozyon oluyor.
İSTİNAZ Erozyon mu?
ÇEÇİKGÖZ Evet! Toprak akıp sulara karışıyor.
JAPONE Bu da kıyıdaki toprak tabakasının yok olmasına yol açıyor.
İSTİCAN Peki ama bunun İsti’nin yavrularıyla ne ilgisi var?
JAPON Topraklar aktıkça kıyılara bırakılan yumurtalara zarar veriyor, üstlerini kapatıyor. Onun için pek çok balık türü yokolma tehlikesiyle karşı karşıya.
İSTİ Ne kadar korkunç, oysa herşey ne kadar mükemmel görünüyordu?
İSTİCAN Bu insanlar nereye gitse doğanın dengesini bozuyor galiba.
İSTİ İyi ama bütün dünyada insanlar var.
ÇEKİKGÖZ Bildiğim kadarıyla insanlar sadece Antartika kıtasına yerleşmemiş.
JAPONE Orada sadece çevreci örgütlerin araştırma ekipleri varmış.
İSTİ O halde hep beraber oraya gidelim.
İSTİCAN İsti unuttun mu Antartika Güney Kutbunda.
İSTİNAZ Eee, ne olmuş Güney Kutbundaysa?
İSTİCAN Orası çok soğuktur.
JAPONE Hem de nasıl.
İSTİ Aaa doğru. Tamamen unutmuşum.
ÇEKİKGÖZ Sizi bilmem ama biz sıcak su balıklarıyız. O kadar soğuk sulara gidemeyiz.
İSTİ Haklısınız. Oralar bizim için de çok soğuk. Okulda en kötü dersim coğrafyaydı zaten. Aslında bütün o ülkelerin, denizlerin, göllerin isimlerini ezberlemek bana çok zor gelirdi. Ama geziye çıktığımız zaman bütün o öğrendiğim yerleri görmek çok hoşuma gitti. Unuttuğum şeyleri hatırladım.
İSTİCAN Aslında coğrafya, tarih çok zevkli derslerdir. Çünkü bize yaşadığmız dünyayı ve geçmişimizi tanıtır.
İSTİ Doğru, ama yine de öğretmenlerimiz bize o kadar çok şeyi ezberleteceklerine resimlerle, hikayelerle dersleri daha zevkli bir hale getirseler ya.
İSTİCAN Onlar da ellerinde ne varsa onu kullanıyorlar. Ama biz de televizyonlarda belgeselleri izleyerek, resimli kitaplar, gezi dergileri okuyarak, müzelere giderek derslerde öğrendiklerimizi destekleyebiliriz. Çocukken ben Atlası elime alır, ülkelerle ilgili bilgileri okur, saatlerce haritaları inceler, o denizlere, göllere gittiğimi hayal ederdim. Bu arada tarihte, coğrafyada da hep sınıf birincisi olurdum.
İSTİNAZ Yeniden okula gidersem söylediklerini hatırlayacağım.
İSTİCAN Belki de dönersin.
İSTİNAZ Neden?
İSTİCAN Hatırlıyor musun? Yola çıkarken sana ne demiştim?
İSTİNAZ “Beraber gezelim, sen kalacak bir yer ararsın ben de araştırma yaparım demiştin”
İSTİCAN Daha sonra?
İSTİNAZ Aaa tabii, “Bir yer bulamazsan geri dönüp bizimle beraber çalışırsın” da demiştin.
İSTİCAN İstediğin gibi bir yer buldun mu?
İSTİNAZ Hayır bulamadım.
İSTİCAN Peki ne yapacaksın?
İSTİ Bilmiyorum, ailemi, arkadaşlarımı da çok özledim.
İSTİCAN Eee ne demişler “Balığın dönüp dolaşıp geleceği yer balıkçı dükkanıdır”
Yeniden Marmara’dayız. Bütün balıklar arkaları dönük bir halde İsti’nin kürsüden anlattıklarını dinlemektedir.
İSTİ İşte durum böyle arkadaşlar. Anlattığım gibi dünyanın her tarafında çevre kirliliği yaşanıyor ve bütün canlılar bundan zarar görüyor. Bu kirliliğin nedeni insanlar. Sadece Çevreciler adı verilen çok küçük bir grup insan bu zararların farkında. Onlara destek (bilgi yelpazesi.net) olmalıyız. Pek çok insan çevreyi kirletmeyi sadece sokağa çöp atmak zannediyor. Ağaçları dikmek, yeni ağaçlar kesilmesin diye eski kağıtları yeniden değerlendirmek, şişeleri kutuları toplama kumbaralarına atmak, deterjan yerine sabun tozu kullanmak ve bunun gibi daha pek çok şeyin çevre için önemini bilmiyorlar.
Diğer insanlara bu dünyada diğer canlılar yok olursa insanların da yaşama şansı olmadığını, dünyanın dengesini bozmamaları gerektiğini anlatmalıyız. İşte bunun için burada toplandık. Şimdiye kadar yapılmamış bir şey yapacağız. İnsanlara kendi dillerinde sesleneceğiz. Herkes pankartını alsın, Boğaz’daki büyük yüzüşümüz başlıyor.
(müzikle beraber teker teker herkes pankartını okur)
LÜFER T. Yaşam zincirine saygı
DİLCAN Bu dünya hepimizin
BARBUNİYE Çocuklarımız yaşasın
BARBUN Temiz bir dünya istiyoruz
İSTİ Doğanın bir dengesi var
İSTİCAN Birimiz hepimiz hepimiz birimiz için
HEPSİ Bu dünya hepimizin
Unutmayın çocuklar
Dünyamızı koruyun
Çünkü gelecek sizin
Araştırıp öğrenin
Kitapları okuyun
Çevre nasıl korunur
Neler yapılmalıdır
Hep birlikte, elele
dünyamızı kurtaralım
kirletenleri öğrenip
onlara engel olalım
haydi siz de katılın bizlere
SEDEN EDGÜ DOĞAN
BİRSUN ÇOCUK KULÜBÜ - 2001
|
|
>>>TIKLAYIN<<<
| ||||