Hayatın İçinden Bilgiler > Bitkiler

Çarkıfelek Bitkisi Nedir, Faydaları Nelerdir?

Çarkıfelek (Passiflora); çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasına ait, asma ya da sarmaşık formunda 550'den fazla tür içeren bir bitki cinsidir.

Adını, çiçeklerinin değirmen çarkını anımsatmasından alan çarkıfelek, Türkçede "feleğin çarkı" olarak bilinir. Farsça'da ise çiçeklerinin saat gibi görünmesinden dolayı "saat" adını almıştır.  Çarkıfelek, göz alıcı çiçekleriyle dikkat çeker ve çeşitli alanlarda kullanım imkânı sunar. Yenilebilir meyveleriyle ekonomik öneme sahip olan bazı türleri, tropikal iklimlerde başarıyla yetiştirilirken görsel estetikleri nedeniyle bahçe düzenlemelerinde ve kameriye oluşturmak amacıyla da tercih edilmektedir.

Çarkıfelek Bitkisi Botanik Bilgi

Kışın, göz alıcı mor-mavi tonlardaki büyüleyici çiçekleriyle tanınan Çarkıfelek bitkisi, Çarkıfelekgiller (Passifloreace) familyasına aittir. Genellikle halk arasında "saat çiçeği" olarak bilinen bu bitki, sarmaşık bir özelliğe sahip olup bahçelerde duvar diplerini süslemek için idealdir. Aynı zamanda balkon ve teraslarda saksılarda da yetiştirilebilmektedir.

Çok yıllık bir bitki olan Çarkıfelek, 2-3 metreye kadar boylanabilir. Yaz aylarında açan gösterişli çiçekleri, mor ve mavi karışımlı renkleriyle dikkat çeker. Sarmaşık yapısıyla öne çıkan bu bitki, estetik bir görünüme sahip olduğu kadar kullanım alanı açısından da çeşitlilik sunmaktadır. Bu bitkinin bakımında dikkat edilmesi gereken önemli faktörlerden biri, iklim isteğidir. Ülkemizde ılıman iklimin hâkim olduğu bölgelerde yetişmesi mümkündür. Ancak soğuğa (-5 derece) karşı dayanıklı değildir. Bu nedenle kış aylarında don zararına karşı korumak adına iç mekâna alınması önerilir. Soğuk hava koşullarına maruz bırakıldığında yaprak dökebilir. Çarkıfelek bitkisi, doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Yarı gölgelik yerlerde yetiştirilmesi, sağlıklı gelişimi için uygun bir ortam sağlar.

Çarkıfelek Bitkisi Faydaları Nelerdir?

Passiflora, birçok sağlık sorununa doğal bir çözüm sunan bir bitkidir. Uykusuzluk, kasılma, kramplar, anksiyete, tedirginlik ve gerginlik gibi problemleri hafifletmek için etkili bir tercihtir. Aynı zamanda kalp çarpıntılarını düzenler, kalp atışındaki düzensizlikleri dengeleyerek yüksek kan basıncını düzenleme özelliğiyle bilinmektedir.

Çarkıfelek bitkisi kullanımı oldukça basittir ve eczanelerden temin edilebilen tablet, kapsül veya çay formunda bulunabilmektedir. Çarkıfelek çayı hazırlamak için bir fincan sıcak suya bir tutam çarkıfelek bitkisi ekleyip 10 dakika kadar demlemek yeterlidir. Sonrasında süzerek günde üç fincana kadar tüketebilirsiniz. Özellikle uyku problemleri yaşayanlar için yatmadan önce içilen bir fincan çarkıfelek bitkisi çayı, uyku kalitesini artırabilir.

Ancak passiflora kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunmaktadır. Örneğin, bu bitki alkol ile birlikte kullanılmamalıdır. Aşırı dozda kullanımı mide bulantısı, kalp çarpıntısı ve baş dönmesine neden olabilmektedir Ayrıca kan sulandırıcı ilaçlar veya antidepresanlarla birlikte alınmamalıdır. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde olan kadınların kullanımı ise sakıncalı olabilir.

Çarkıfelek bitkisi, doğal bir rahatlama sağlayan özellikleriyle bilinse de herhangi bir bitkisel takviye kullanmadan önce mutlaka uzman bir doktora danışmak önemlidir. Bu, bireyin özel sağlık durumu ve olası etkileşimler göz önüne alınarak daha güvenli bir kullanım sağlayacaktır.

Çarkıfelek Bitkisi Dikimi ve Bakımı

Çarkıfelek bitkisi bakımı oldukça basittir ve yılın her ayında dikilebilir. Dikim arası mesafe 1-2 metre olabilir, bu da bahçenizde veya terasınızda estetik bir düzenleme yapma özgürlüğü sağlar. Çarkıfelek bitkisi, tohum veya gövde çeliği ile çoğaltılabilir. Özellikle Nisan ayında alınan çelikler, suda köklendirme işlemi sonrasında kolayca istenilen yere dikilebilir. Bu çoğaltma yöntemi, bitkinin çeşitliliğini artırmak ve bahçenizi renklendirmek için harika bir seçenek olacaktır. Budama işlemi her yıl uygulanabilir ve istenilen biçimde şekillendirilebilir. Bu, çarkıfelek bitkisinin sağlıklı ve düzenli bir büyüme sergilemesini sağlar.

Fidanınızı önce sulamanız önemlidir. Ardından ekileceği zamana kadar serin bir yerde muhafaza edilmelidir. Bu adımlar, fidanın en iyi şekilde adapte olmasını ve gelişmesini sağlamak için önemlidir.

Çarkıfelek Çiçeği Yağı Nedir, Nasıl Kullanılır?

Çarkıfelek çiçeği, maracuja veya tutku meyvesi olarak bilinen, birçok faydalı özelliğe sahip olan tropikal bir bitkidir. Meyve, olgunlaştıktan sonra üst kısmı kesilerek içi kaşıkla tüketilebilir veya kokteyllerde ve dondurmaların içinde kullanılabilir. Ayrıca çekirdekleri de olgunlaştığında yenilebilir.

Tıp dünyası, çarkıfelek çiçeği meyvesinden şurup yaparak çeşitli faydalar elde etmektedir. Meyvenin preslenmesiyle elde edilen yağ, cilt, saç ve tırnak bakımında etkili sonuçlar verirken zihinsel ve bedensel sağlık için olumlu etkiler yaratır. Çarkıfelek meyvesi, egzotik bir bitki olarak tropikal iklimlerde yetişir ve içeriğindeki zengin vitamin, mineral ve antioksidanlar nedeniyle tıbbi açıdan da değerlendirilmektedir. Maracuja yağı, kanser tedavisinde olumlu sonuçlar gösteren bir etkiye sahiptir. Linoleik asit içeren çarkıfelek çiçeği yağı, cildin yenilenmesine yardımcı olan cilt yenileyici özelliklere sahiptir. Ayrıca güneş ışınlarına, yaşlanmaya ve lekelere karşı cildi korur.

Çarkıfelek çiçeğinin içindeki yoğun C vitamini, cildin parlak ve dinç görünmesini sağlar. Bu nedenle çiçeği evde yetiştirdikten sonra çay, su veya krem olarak kullanabilirsiniz. Ayrıca çarkıfelek çiçeği yağını kullanarak düzenli cilt uygulamaları yaparak olumlu sonuçlar elde edebilirsiniz.

Ancak içerdiği glisosit, sterol, pasiflorin, flavonlar, viteksin, kumarin gibi bileşikler nedeniyle diğer krem veya ilaçlarla etkileşim kurabileceğinden öncesinde doktora danışmak önemlidir. Her çarkıfelek çiçeği türünde aynı içeriklerin bulunmadığını unutmamak da önemlidir.